Xử lý trách nhiệm

BP - Vấn đề ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước đã và đang ngày càng trở nên nghiêm trọng ở nhiều nơi. Trên các phương tiện thông tin đại chúng, hầu như ngày nào cũng có những thông tin về môi trường bị ô nhiễm.

Tại địa bàn tỉnh Bình Phước vẫn còn “nóng” việc sông Sài Gòn bị đầu độc, dẫn đến cá chết nổi trắng mặt sông, đe dọa cuộc sống của hàng triệu người trong khu vực. Qua kiểm tra của Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh, trên khu vực thượng nguồn sông Sài Gòn qua xã Minh Tâm, huyện Hớn Quản hiện có 5 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó trang trại chăn nuôi heo Công ty TNHH nông sản Việt Phước xả thải trực tiếp ra sông Sài Gòn. Tuy nhiên, Việt Phước hay những công ty khác ở Hớn Quản chỉ là một trong rất nhiều “thủ phạm” đang đầu độc sông Sài Gòn. Kết quả khảo sát quan trắc tháng 4-2016 của Chi cục Bảo vệ môi trường thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, hệ thống sông Sài Gòn đang bị ô nhiễm trầm trọng.

Thông thường khi có một sự cố, một vấn đề gì đó xảy ra, báo chí và nhân dân luôn đặt câu hỏi: “Trách nhiệm thuộc về ai?”. “Trách nhiệm”, nghĩa là sự bắt buộc phải làm, phải thực hiện với ý thức làm đầy đủ phận sự của mình. Từ các vụ vừa qua cho thấy, việc để xảy ra ô nhiễm môi trường, nguồn nước trước hết chính là sự thiếu trách nhiệm của các cấp chính quyền. Sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát về môi trường của chính quyền sở tại là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc môi trường bị hủy hoại. Công tác thanh tra, kiểm tra về môi trường của các cơ quan chức năng đối với các cơ sở sản xuất dường như vẫn mang tính hình thức và “phạt để tồn tại” còn phổ biến. Đặc biệt, công tác thẩm định và đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư còn nhiều bất cập và chưa được coi trọng đúng mức, thậm chí chỉ được làm một cách hình thức, qua loa cho đủ thủ tục, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, mà Công ty Formosa ở Hà Tĩnh là vụ việc điển hình. Từ sự tắc trách của chính quyền là điều kiện và “cơ hội” cho các doanh nghiệp vi phạm. Bởi lẽ chủ doanh nghiệp luôn đặt nặng mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, tìm mọi cách để giảm chi phí xử lý chất thải, thậm chí họ sẵn sàng “lách luật” để đạt mục đích.

Vì vậy, cùng với việc đấu tranh, xử phạt thật nghiêm hành vi hủy hoại môi trường sống của các doanh nghiệp thì việc quan trọng không kém là phải kiểm điểm và xử lý trách nhiệm của những cán bộ liên quan. Tại phiên họp mới đây nhất của Chính phủ, thông điệp xử lý nghiêm trách nhiệm của những cá nhân có liên quan trong các vụ việc tiêu cực, xâm hại môi trường, môi sinh đã được Thủ tướng xác định phải làm nghiêm minh. Người dân tin tưởng vào quyết tâm “siết lại kỷ cương” của Chính phủ kiến tạo đang bắt đầu được triển khai thực hiện. Trong buổi gặp gỡ báo chí ngày 23-7 của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, khi trả lời về vấn đề trách nhiệm quản lý nhà nước về môi trường, bà nói: “Bất cứ ai, tổ chức nào vi phạm pháp luật về môi trường, làm tổn hại đến môi trường đều bị xử lý. Formosa là một kinh nghiệm đắt giá để chúng ta rà soát tất cả dự án đầu tư và chính sách thu hút đầu tư trong tương lai”.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, Quốc hội đang giao Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường giám sát độc lập riêng để có cơ sở đánh giá, phản biện không chỉ riêng Formosa mà còn giám sát việc thực hiện pháp luật về môi trường trong phát triển kinh tế. Và giám sát thì phải chỉ rõ trách nhiệm của ai. Nhân dân đang trông đợi nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ, cùng với sự giám sát tối cao của Quốc hội để chấm dứt hành vi xâm hại môi trường, bảo đảm cuộc sống an lành cho đất nước và mọi người.

Hà Thanh