Xét xử sơ thẩm lần 2 vụ cháy vườn cao su ở Tân Thành: Chứng cứ buộc tội không thuyết phục

BP - Vụ án xảy ra đã 7 năm trước, với chứng cứ hết sức mơ hồ nhưng tòa án hai cấp vẫn dựa vào đó để kết tội và yêu cầu bị đơn phải bồi thường. Mặc dù Chánh án TAND tối cao đã ra quyết định kháng nghị bản án, nhưng cấp sơ thẩm một lần nữa vẫn buộc tội bị đơn mà không hề có chứng cứ mới. Đó là vụ án cháy vườn cao su xảy ra tại ấp 8, xã Tân Thành (TX. Đồng Xoài) tháng 1-2007.

CHỨNG CỨ THIẾU THUYẾT PHỤC

Theo hồ sơ vụ án, hơn 9 giờ ngày 24-1-2007, sau khi chờ đám cháy lá điều nhà mình tắt, Lương Thị Máy (1989, con ông Lương Văn Tiến và bà Thạch Thị Póm) trú tại ấp 8, xã Tân Thành (TX. Đồng Xoài) mới trở về nhà. Khi Máy rời khỏi vườn điều, thì hai bà Lăng Thị Châu và Nông Thị Hạnh cùng trú ấp 8, xã Tân Thành, có vườn sát bên đang ở lại đốt lá điều.

Ông Tiến, bà Póm vừa đi khắp nơi kêu oan, vừa thẫn thờ quanh khu vực xảy ra vụ cháy để mong tìm thêm manh mối

Buổi chiều, Máy đang đi học thì nghe tin vườn cao su của 2 hộ dân gần vườn điều nhà mình bị cháy. Công an xã Tân Thành lập biên bản hiện trường có ghi: “Thời điểm xảy ra cháy là vào khoảng 14 giờ 30 phút, do đám cháy lan từ vườn ông Lương Văn Tiến và bà Thạch Thị Póm sang làm cháy 677 cây cao su 7 năm tuổi của bà Bày và 696 cây cao su của bà Hương”. Từ căn cứ này, bà Lương Thị Bày và bà Lương Thị Hương (đều ở ấp 8, xã Tân Thành) đã khởi kiện Máy ra TAND thị xã Đồng Xoài đòi bồi thường thiệt hại. Tháng 5-2008, TAND thị xã Đồng Xoài đưa vụ án đòi bồi thường thiệt hại tài sản ra xét xử. Hội đồng xét xử (HĐXX) chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Bày và bà Hương, buộc Lương Thị Máy và ông Lương Văn Tiến cùng bà Thạch Thị Póm phải bồi thường cho bà Bày 280 triệu đồng; bồi thường cho bà Hương 400 triệu đồng. Do gia đình Máy kháng cáo nên cuối năm 2008 TAND tỉnh xét xử phúc thẩm. Phiên tòa này, HĐXX TAND tỉnh chấp nhận một phần kháng cáo của Lương Thị Máy, buộc Máy và gia đình phải bồi thường cho bà Bày 93 triệu đồng, bồi thường cho bà Hương 260 triệu đồng.

Không chấp nhận kết quả xét xử của TAND Đồng Xoài và TAND tỉnh, bà Thạch Thị Póm khiếu nại lên TAND tối cao.

SỰ PHI LÝ TRONG LỜI BUỘC TỘI

Ngày 2-12-2011, Chánh án TAND tối cao ra quyết định kháng nghị đối với bản án dân sự phúc thẩm số 12/2008/DSPT ngày 18-12-2008 của TAND tỉnh Bình Phước về vụ việc.

NÓI SỰ THẬT, NHÂN CHỨNG BỊ “BỎ RƠI”?

Điều khó hiểu là trong vụ án này, những lập luận của thẩm phán qua các phiên xét xử đều thiếu thuyết phục, xa rời thực tế, đặc biệt là lời khai của nhân chứng khẳng định Máy vô tội đều bị bác bỏ.

Ông Điểu Mèo ở ấp 8, xã Tân Thành (TX. Đồng Xoài) là người nhìn thấy ngọn lửa sớm nhất và từng khẳng định với HĐXX tại các phiên tòa: “Tôi nằm võng coi vườn cho ông Sáu Cạo gần vườn cao su nhà bà Hương và bà Bày có nhìn thấy đám cháy bùng lên rất rõ ràng từ khu vực cao su nhà bà Bày, cách vườn điều nhà Lương Thị Máy khoảng 300m rồi mới cháy lan về vườn nhà bà Hương, ông Sằn, ông Tiến”. Nhưng chi tiết này đã bị HĐXX bỏ qua. Đến phiên xét xử sơ thẩm lần 2, diễn ra trong 4 ngày (từ 3 đến 6-11-2014), ông Điểu Mèo không được mời đến làm chứng. Sau khi nghe phán quyết, ông Điểu Mèo rất bức xúc: “Tôi luôn cam đoan lời khai của tôi là trung thực nhưng không được tòa ghi nhận”.

Theo lập luận của TAND tối cao tại quyết định kháng nghị: Thứ nhất, vườn điều của bà Póm không liền kề với đất vườn của bà Bày và bà Hương. Thứ hai, không có ai trực tiếp nhìn thấy khi nào lửa bắt đầu cháy tại vườn cao su của bà Bày, bà Hương, chỉ đến khi ngọn lửa bốc cháy người dân mới xông vào dập lửa. Thứ ba, biên bản hiện trường của Công an xã Tân Thành lập là thiếu khách quan vì nhân chứng là những người anh em ruột của bà Hương, còn 7 người khác chỉ ký tên làm chứng. Thứ tư, TAND hai cấp ở Bình Phước khẳng định nguồn gốc của đám cháy không qua trưng cầu của cơ quan chuyên môn xác định là thiếu cơ sở khoa học để buộc tội. Thứ năm, Lương Thị Máy sinh ngày 16-1-1989, đến ngày 24-1-2007 là đã đủ 18 tuổi, tức phải tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Trong khi đó, TAND hai cấp ở Bình Phước lại buộc ông Tiến, bà Póm có trách nhiệm liên đới trong việc bồi thường là không đúng.

Do vậy, Chánh án TAND tối cao đã ra quyết định kháng nghị bản án dân sự phúc thẩm số 12/2008/DSPT ngày 18-12-2008 của TAND tỉnh Bình Phước. Đồng thời giao hồ sơ cho TAND thị xã Đồng Xoài xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Thế nhưng, TAND thị xã Đồng Xoài lại phớt lờ những lập luận của TAND tối cao, phớt lờ nhân chứng, để một lần nữa buộc tội Lương Thị Máy là người gây ra vụ cháy và phải bồi thường 46 triệu đồng cho gia đình bà Bày.

Tuyết Ly