Xây dựng nông thôn mới: Cần sự vào cuộc của nhiều cơ quan

BP - Để cán đích Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), các xã, huyện, thị đã thực hiện giải pháp ưu tiên những tiêu chí dễ làm trước, khó làm sau. Đến hết năm 2015, ngoài xã Tân Lập (Đồng Phú) đạt chuẩn, còn có hai xã Minh Thành (Chơn Thành) và Tiến Hưng (Đồng Xoài) cũng đã cán đích theo kế hoạch của tỉnh đề ra. Kế hoạch năm 2016, Bình Phước phấn đấu có ít nhất 12 xã trong số 11 huyện, thị tiếp tục hoàn thành các tiêu chí NTM. Tuy nhiên, để hoàn thành được mục tiêu, các huyện, thị đang gặp nhiều khó khăn cần phải giải quyết.

MỖI NƠI MỘT KIỂU KHÓ

Năm 2016, 12 xã phấn đấu hoàn thành 19 tiêu chí NTM gồm: Tân Thành (Đồng Xoài), Thanh Lương, Thanh Phú (Bình Long), Long Giang (Phước Long), Thuận Phú, Tân Phước (Đồng Phú), Minh Hưng (Chơn Thành), Thanh Bình (Hớn Quản), Lộc Hưng (Lộc Ninh), Phú Nghĩa (Bù Gia Mập), Thiện Hưng (Bù Đốp) và Bù Nho (Phú Riềng). Đây cũng là những xã điểm thực hiện chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015. Sau 5 năm thực hiện, những xã này đã đạt 14-18 trong tổng số 19 tiêu chí NTM. Tuy nhiên, để 12 xã hoàn thành các tiêu chí còn lại trong năm 2016 là điều không dễ. Bởi những tiêu chí dễ thì các xã đã ưu tiên làm trước. Các tiêu chí khó như: Đường giao thông nông thôn, cơ sở trường học và cơ sở vật chất văn hóa đều cần rất nhiều vốn đầu tư.

Ông Nguyễn Xuân Hoan, Phó chủ tịch UBND huyện Bù Gia Mập cho biết: Huyện chọn Bù Gia Mập và Phú Nghĩa là hai xã điểm xây dựng NTM. Đây là hai xã nghèo, đông đồng bào dân tộc thiểu số. Phú Nghĩa dù có thuận lợi hơn so với xã Bù Gia Mập nhưng sau 5 năm nỗ lực cũng mới đạt 15/19 tiêu chí. 4 tiêu chí còn lại (đường giao thông nông thôn, trường học, cơ sở vật chất văn hóa và thu nhập) đòi hỏi vốn quá lớn so với kinh phí được cấp cho chương trình xây dựng NTM. Toàn huyện hiện còn 1.000 ha đất đang vướng Quyết định số 21/2013/QĐ-UBND của UBND tỉnh về ban hành quy định chính sách đối với quỹ đất nông nghiệp tách ra khỏi lâm phần theo quy hoạch 3 loại rừng. Đến nay, mặc dù được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng đa phần người dân không nhận sổ vì đất chỉ được cho thuê hoặc giao có thu tiền sử dụng đất. Qua đó, UBND huyện không thu được ngân sách từ quỹ đất sau quy hoạch 3 loại rừng.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND huyện Bù Đăng cho biết: Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015, xã Minh Hưng đã hoàn thành 16/19 tiêu chí. Ba tiêu chí đường giao thông nông thôn, trường học, cơ sở vật chất văn hóa đều khó thực hiện và cần nhiều vốn. Đến nay, ngoài số vốn được phân bổ 10 tỷ đồng, huyện Bù Đăng cần có thêm 8,6 tỷ đồng mới hoàn thành tiêu chí trường học cho một xã. Hiện huyện không còn khả năng bố trí vốn, vì ngoài xã Minh Hưng còn có xã Đức Liễu cũng nằm trong 2 xã điểm xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015. Nếu tập trung nguồn vốn của 2 xã về 1 xã thì có thể Minh Hưng sẽ cán đích trong năm 2016.

Không chỉ cấp huyện, cấp xã kêu khó, ngay cả Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Sở Giáo dục và Đào tạo cũng than khó. Ông Nguyễn Văn Hùng, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Hiện nay, hầu như các xã đều vướng tiêu chí số 14 là trường lớp. Mỗi xã có ít nhất 3 trường, mỗi trường cần ít nhất 5 tỷ đồng đầu tư cơ sở vật chất mới đạt chuẩn quốc gia. Để công nhận trường chuẩn quốc gia, ngoài trường lớp, chất lượng giáo dục, như tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn, giáo viên dạy giỏi, học sinh lên lớp... phải đạt chuẩn theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chỉ cần một xã đạt chuẩn quốc gia đã ngốn không dưới 10 tỷ đồng cùng với quỹ thời gian phấn đấu của thầy và trò. Và với 12 xã trong toàn tỉnh buộc phải về đích trong năm 2016 sẽ là điều rất khó thực hiện. Bởi 12 xã có hơn 50 trường học, trong số đó trường mượn, lớp tạm còn rất nhiều. Trong khi vốn bố trí cho từng xã xây dựng trường lớp lại quá ít. Để hoàn thành tiêu chí trường lớp đạt chuẩn NTM, giải pháp đầu tiên là phải bố trí được 150 tỷ đồng để đầu tư xây dựng. Ngoài nguồn vốn trên, chính quyền các cấp cần quan tâm tập trung thêm nhiều nguồn vốn khác để ưu tiên đầu tư cho giáo dục. Tuy nhiên, lãnh đạo Sở Tài chính cho biết: Tổng nguồn vốn ngân sách đầu tư cho 12 xã hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM trong năm 2016 là 150 tỷ đồng.

ĐÂU LÀ NHỮNG GIẢI PHÁP?

Phó chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Anh Minh thì cho rằng: Cần xem xét lại danh sách 12 xã dự kiến cán đích NTM trong năm 2016. Xã nào cảm thấy còn mỏng, các tiêu chí còn ít thì không đưa vào. Thay vào đó bổ sung những xã có khả năng làm tốt hơn. Một số tiêu chí như văn hóa, giáo dục, giao thông, các huyện chủ động nghiên cứu văn bản hướng dẫn để có cách làm phù hợp, kịp thời.

Phó chủ tịch Huỳnh Anh Minh nói: Bây giờ, cái khó nhất liên quan đến vốn, cần phải lồng ghép nhiều nguồn khác nhau. Nhiều xã máy móc, chỉ dành riêng vốn đầu tư cho Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM để xây dựng NTM. Trong khi đó, chúng ta còn nhiều nguồn vốn khác như vốn đầu tư hạ tầng giao thông, vốn trái phiếu chính phủ... cũng có thể tập trung đầu tư cho chương trình xây dựng NTM. Vấn đề là khi lồng ghép, các ngành cần cân đối cho hợp lý giữa ngân sách và sự đóng góp của nhân dân. Đặc biệt, UBND tỉnh sẽ tiếp tục bảo lãnh việc mua xi măng trả chậm, đồng thời phân bổ hợp lý để các xã, huyện tiếp tục hoàn thiện đường giao thông nông thôn bằng xi măng bê tông theo cơ chế đặc thù của tỉnh. Những năm qua, việc thực hiện xây dựng đường giao thông nông thôn theo cơ chế đặc thù đã được sự đồng thuận và hưởng ứng rất nhiệt tình của người dân. Điều đó cho thấy việc hoàn thành tiêu chí giao thông nông thôn không còn là rào cản trên đường xây dựng NTM.

Đông Kiểm - Thanh Nga