Xây dựng lòng tin, bảo đảm tự do hàng hải và hàng không

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nói như vậy trong bài phát biểu tại Hội nghị cấp cao kỷ niệm 40 năm Quan hệ Đối thoại ASEAN - Nhật Bản vừa diễn ra ở Tokyo, chiều 14-12. 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mong muốn Nhật Bản đóng vai trò tích cực hơn trong việc duy trì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững của khu vực 

Giải quyết tranh chấp qua đối thoại hòa bình

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định: “Nhật Bản luôn là một trong những đối tác kinh tế thương mại quan trọng nhất của ASEAN, đồng thời là một trong những nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài và cung cấp viện trợ ODA lớn nhất cho ASEAN. Bất chấp những tác động tiêu cực của khủng hoảng kinh tế, năm 2012, Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ 2 của ASEAN với tổng kim ngạch thương mại đạt 262,4 tỉ USD và là quốc gia đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn thứ 2 của ASEAN”.

“Bên cạnh đó, hợp tác văn hóa - xã hội đã đạt nhiều kết quả tích cực thông qua các chương trình hợp tác văn hóa, giao lưu nhân dân, đặc biệt là Chương trình giao lưu thanh niên và sinh viên ASEAN-Nhật Bản (JENESYS) mang ý nghĩa sâu sắc về quan hệ của thế hệ trẻ. Chúng ta thật xúc động khi chứng kiến người dân hai bên trợ giúp lẫn nhau vượt qua những tàn khốc của động đất, sóng thần ở Fukushima và những thiệt hại khủng khiếp của siêu bão Haiyan” - Thủ tướng nói.

Trước các vị lãnh đạo ASEAN và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên đẩy mạnh kết nối khu vực, tập trung vào triển khai kết nối cơ sở hạ tầng, thu hẹp khoảng cách phát triển, thúc đẩy giao lưu cấp cao, giao lưu nhân dân, đặc biệt là thanh niên ASEAN - Nhật Bản để củng cố và làm sâu sắc hơn sự hiểu biết lẫn nhau giữa Nhật Bản và ASEAN. “Theo đó, tôi hoan nghênh việc Nhật Bản xem xét gia hạn Quỹ Liên kết Nhật Bản-ASEAN để tài trợ cho các dự án hợp tác phát triển và tiếp tục Chương trình giao lưu thanh niên và sinh viên ASEAN-Nhật Bản JENESYS 2.0” - ông nói.

Đề cập đến những vấn đề khu vực và toàn cầu, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng việc “duy trì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững ở khu vực là mục tiêu và lợi ích chung của tất cả các quốc gia. Chúng tôi mong muốn Nhật Bản sẽ đóng vai trò tính cực hơn nữa vào mục tiêu chung này. Theo đó, tôi đề nghị Nhật Bản tiếp tục ủng hộ các nỗ lực của ASEAN và Trung Quốc nhằm triển khai đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Cách ứng xử giữa các bên ở biển Đông (DOC), đi đôi với việc đàm phán chính thức và thực chất để sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử COC mang tính tổng thể và ràng buộc và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình”.

“Chúng ta cần phải tăng cường hợp tác, thúc đẩy đối thoại và tham vấn, xây dựng lòng tin, bảo đảm tự do, an ninh và an toàn của hàng hải và hàng không ở khu vực, giải quyết hòa bình các tranh chấp; tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) và các thực tiễn, chuẩn mực được khuyến nghị của ICAO” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Hơn 20 tỉ USD cho các dự án kết nối ASEAN

Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN đặc biệt đánh giá cao sự hợp tác tích cực và hỗ trợ quan trọng của Nhật Bản dành cho ASEAN trong hợp tác, liên kết khu vực, xây dựng cộng đồng ASEAN, thu hẹp khoảng cách phát triển cũng như trong ứng phó với các thách thức ở khu vực.

Về phần mình, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe khẳng định chính sách đối ngoại trên cơ sở năm nguyên tắc, trong đó nhấn mạnh và coi trọng tăng cường quan hệ và hợp tác với ASEAN về mọi mặt, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực. Theo đó, Nhật Bản sẽ tiếp tục ủng hộ ASEAN xây dựng thành công cộng đồng, triển khai liên kết khu vực, thu hẹp khoảng cách phát triển, đẩy mạnh hợp tác kết nối, phát triển tiểu vùng thông qua cơ chế Mekong-Nhật Bản.

Cụ thể, Thủ tướng Nhật Bản tuyên bố cấp khoản trị giá 2 nghìn tỉ yen (hơn 20 tỉ USD) cho các dự án kết nối và thu hẹp khoảng cách ở ASEAN trong 5 năm, gia hạn và cấp thêm 100 triệu USD cho Quỹ Liên kết ASEAN-Nhật Bản, cấp 300 tỉ yen cho hợp tác và hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực quản lý và ứng phó với thiên tai, lập Trung tâm châu Á để tăng cường trao đổi thanh niên, sinh viên, nghệ thuật và học thuật với ASEAN, tổ chức giải bóng đá trẻ ASEAN.

Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản đã thông qua Tuyên bố tầm nhìn về quan hệ hữu nghị và hợp tác ASEAN-Nhật Bản, Kế hoạch triển khai tuyên bố tầm nhìn và Tuyên bố chung ASEAN-Nhật Bản về hợp tác đối phó với các vấn đề khu vực và toàn cầu, đề ra định hướng lớn và các biện pháp triển khai cụ thể nhằm thúc đẩy quan hệ đối tác ASEAN-Nhật Bản vì vì hòa bình, an ninh, ổn định, thịnh vượng ở khu vực.

(Theo TTO)