Vụ án sau 21 năm vẫn chưa có hồi kết - Bài 1

BP - Sở hữu mấy chồng hồ sơ “bất đắc dĩ” cao bằng đầu người và nặng cả tạ là kết quả 21 năm kiên trì đi tìm công lý của bà Nguyễn Thị An ở phường Tân Phú, thị xã Đồng Xoài. Điều đáng nói là trong đó có rất nhiều văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh về việc phải xử lý dứt điểm vụ việc. Trải qua nhiều phiên tòa, sự việc vẫn rơi vào vòng luẩn quẩn nhưng bà An vẫn quyết tâm đeo bám đến cùng không chỉ vì mục đích được sử dụng 24.000m2 đất tại thôn 7, xã Long Hưng (Phú Riềng) mà còn để chứng minh mình đúng và xứng đáng được sử dụng nó.

HÀNH TRÌNH TÌM CÔNG LÝ

Đã bao lần bà Nguyễn Thị An và ông Phạm Thanh La hy vọng rồi lại bị dập tắt, khi điệp khúc thẩm phán này tuyên một đường, thẩm phán kia tuyên một nẻo. Bao năm qua họ phải “nhẫn nại” tiếp tục đi tìm công lý và câu chuyện chưa biết bao giờ mới đến hồi kết.

CHUYỆN ĐÃ CŨ VÀ VẤN ĐỀ AI CŨNG HIỂU

Vụ việc của bà Nguyễn Thị An là vấn đề đã cũ, quá quen thuộc với các ban, ngành chức năng và bạn đọc của Báo Bình Phước. Vụ việc đã được nêu rõ tại các số báo ra ngày 12-12-2001, 10-4-2002, 27-10-2004, 17-6-2005, 2-3-2011, 4-3-2011 và 25-9-2015. Để rộng đường dư luận, xin nhắc lại vụ việc để bạn đọc được rõ hơn.

Nguồn gốc tranh chấp bắt đầu từ việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất của vợ chồng bà Tạ Thị Xuấn và ông Đào Minh Thạc ở thôn 7, xã Long Hưng. Ngày 22-9-1995, vợ chồng bà Xuấn vay của bà Nguyễn Thị An ở thôn 2, xã Long Hưng (nay ở phường Tân Phú, thị xã Đồng Xoài) 24 chỉ vàng 24K và vay của ông Phạm  Thanh La ở thôn 4, xã Long Hưng 13 chỉ vàng 24K. Theo hợp đồng thỏa thuận hai bên, đến ngày 30-3-1996 (âm lịch) nếu không trả được nợ thì bà Xuấn và ông Thạc phải cấn nợ thửa đất trồng điều 3,6 ha tại thôn 7, xã Long Hưng cho bà An và ông La. Giấy thế chấp vườn được UBND xã Long Hưng chứng thực ngày 22-9-1995.

Đến hạn nhưng vợ chồng bà Xuấn không có khả năng trả nợ, bà An và ông La đã làm đơn khởi kiện ra TAND huyện Phước Long. Ngày 20-4-1998, TAND huyện Phước Long ra Quyết định số 11/QĐCN về việc công nhận sự thỏa thuận của các bên. Theo đó, vợ chồng bà Xuấn có trách nhiệm trả cho bà An 24 chỉ vàng 24K, trả ông La 13 chỉ vàng 24K. Ngày 10-6-1998, Đội thi hành án huyện Phước Long ra Quyết định thi hành án số 33/QĐ-THA dựa trên nội dung của Quyết định số 11/QĐCN ngày 20-4-1998 của TAND huyện Phước Long và gửi cho các đương sự. Ngày 16-6-1998, Đội thi hành án huyện Phước Long phối hợp với UBND xã Long Hưng giải quyết việc thi hành án, nhưng vợ chồng bà Xuấn không có vàng để trả nên đồng ý giao lại thửa đất để trừ nợ. Ngày 20-12-1999, Cục Thi hành án dân sự tỉnh ra Quyết định số 216/THA nêu rõ: Tại biên bản thỏa thuận giao nhận tài sản để khấu trừ tiền thi hành án, bà Xuấn và ông Thạc đã đồng ý giao cho bà An 24.000m² đất, bà An phải bù thêm cho bà Xuấn và ông Thạc 9,8 chỉ vàng 24K; giao cho ông La 12.000m² đất để khấu trừ, ông La phải bù thêm cho bà Xuấn và ông Thạc 3,8 chỉ vàng 24K. Khi tiến hành giao nhận đất trên thực địa, bà An và ông La bị ông Thú cản trở không cho nhận. Từ đó đến nay, ông Thú chiếm dụng mảnh đất và nhiều lần thay đổi hiện trạng trên đất bằng cách xây nhà cấp 4, thay đổi cơ cấu cây trồng.

MỘT SỰ VIỆC NHƯNG NHIỀU KẾT QUẢ XỬ LÝ

Bản chất sự việc đã quá rõ ràng, nhưng không hiểu tại sao vụ án bị kéo dài 21 năm, đến nay vẫn chưa kết thúc, thậm chí có sự chỉ đạo của lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và bằng nhiều văn bản yêu cầu xử lý dứt điểm. Xin điểm lại quá trình xử lý vụ việc thông qua một số bản án. 

Tại Bản án số 2/2012/DSST ngày 22-3-2012 của TAND huyện Bù Gia Mập do thẩm phán Võ Chất làm chủ tọa, tuyên án: Bác đơn yêu cầu khởi kiện của các nguyên đơn là bà Nguyễn Thị An và ông Phạm Thanh La. Chấp nhận yêu cầu phản tố của ông Nguyễn Đức Thú. Theo đó, ông Thú được quyền sử dụng toàn bộ diện tích 34.492m² đất. Trong đó, có 26.434m² đất trồng cây điều chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) và 8.085m² đã được cấp GCNQSDĐ số 0998936 ngày 30-12-1999 cùng tất cả tài sản trên đất ở thôn 7, xã Long Hưng. Tòa cũng buộc bà Tạ Thị Xuấn và ông Đào Minh Thạc phải có trách nhiệm hoàn trả cho bà Nguyễn Thị An 13,6 chỉ vàng 24K. Ông Thú có trách nhiệm đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền kê khai, đăng ký và điều chỉnh xin cấp GCNQSDĐ theo quy định pháp luật cho phù hợp với hiện trạng thực tế sử dụng. Kiến nghị cơ quan thi hành án tỉnh thu hồi biên bản giao nhận tài sản theo thỏa thuận để thi hành án ngày 28-12-1999.

Tại bản án số 94/2012/DS-TP ngày 23-11-2012, do thẩm phán Nguyễn Văn Nhân của TAND tỉnh làm chủ tọa có kết quả trái ngược: Chấp nhận một phần kháng cáo của bà Nguyễn Thị An và ông Phạm Thanh La. Hủy toàn bộ bản án dân sự sơ thẩm số 2/2012/DSST ngày 22-3-2012 của TAND huyện Bù Gia Mập. Chuyển hồ sơ cho TAND huyện Bù Gia Mập giải quyết lại vụ án. 

Khi tiếp nhận lại vụ việc, tại bản án số 4/2015/DSST ngày 11-2-2015, chủ tọa phiên tòa là thẩm phán Lê Quang Ninh của TAND huyện Bù Gia Mập lại có quan điểm khác: Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị An và ông Phạm Thanh La. Tuyên bố giao dịch giữa ông Đỗ Xuân Vĩnh (chồng bà An) và ông Phạm Thanh La với ông Đào Minh Thạc và bà Tạ Thị Xuấn được xác lập tại biên bản thỏa thuận giao nhận tài sản để thi hành án ngày 28-12-1999 của Cục Thi hành án dân sự tỉnh là vô hiệu. Buộc bà Tạ Thị Xuấn và ông Đào Minh Thạc có trách nhiệm hoàn trả cho bà An 533.893.400 đồng (trong đó có 33,6 chỉ vàng 24K tương đương 118.574.400 đồng và 415.319.000 đồng tiền bồi thường thiệt hại), đồng thời trả cho ông La 253.536.000 đồng (trong đó có 13 chỉ vàng 24K tương đương 45.877.000 triệu đồng và 207.659.000 tiền bồi thường thiệt hại). Còn ông Nguyễn Đức Thú được quyền sử dụng toàn bộ diện tích đất 34.492m² tại thôn 7, xã Long Hưng và các tài sản, hoa lợi gắn liền trên đất.

Sau mỗi phiên tòa lại có bản án trái ngược quan điểm với bản án của phiên tòa trước. Tất cả bản án đều không làm các đương sự “tâm phục, khẩu phục”, nên họ lại làm đơn kháng cáo, phản tố khiến vụ án kéo dài tới mức kỷ lục. Vậy nguyên nhân do đâu?

Là vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất và tài sản trên đất kéo dài nhiều năm và lãnh đạo tỉnh đã nhiều lần chỉ đạo xử lý dứt điểm, nhưng do tình trạng “trên bảo dưới không nghe” nên vụ việc chưa có hồi kết. Cụ thể như: Thông báo số 35/CV-CP của Ban Pháp chế HĐND tỉnh, ngày 25-9-2001 đề nghị UBND huyện Phước Long và UBND xã Long Hưng phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành cưỡng chế đối với ông Thú. Công văn số 171/HĐND, ngày 27-11-2001 của HĐND tỉnh yêu cầu UBND huyện Phước Long thực hiện Công văn số 35/CV-PC của Ban Pháp chế HĐND tỉnh. Ngày 14-5-2003, UBND tỉnh có Công văn số 685/UB-TD yêu cầu UBND huyện Phước Long giải quyết dứt điểm vụ việc và xem xét cấp GCNQSDĐ cho bà An, nếu không được phối hợp với các ngành chức năng bàn biện pháp giải quyết. Ngày 6-5-2004, UBND tỉnh ra Thông báo số 100/TB-UB yêu cầu UBND huyện Phước Long cưỡng chế đối với ông Thú để cấp GCNQSDĐ cho bà An với ông La. Thông báo số 37/TBUB, ngày 20-5-2004 của UBND huyện Phước Long giao Phòng Nông nghiệp - Địa chính và UBND xã Long Hưng thông báo cho ông Thú dời đi nếu không sẽ cưỡng chế để cấp GCNQSDĐ cho bà An và ông La. Đến ngày 30-11-2004, UBND tỉnh tiếp tục ra Công văn số 2528/UB-TD chỉ đạo UBND huyện Phước Long cấp GCNQSDĐ cho bà An và ông La theo biên bản thỏa thuận năm 1999, yêu cầu ông Thú phải rời khỏi diện tích đất, nếu không chấp hành thì ra quyết định cưỡng chế theo pháp luật.

Với quan điểm nhất quán trong xử lý vụ việc, ngày 21-3-2005, UBND tỉnh tiếp tục ra Thông báo số 45/TB-UB đề nghị cưỡng chế đối với ông Thú và làm thủ tục cấp GCNQSDĐ cho bà An và ông La. Đến ngày 19-4-2005, UBND huyện Phước Long ra Quyết định cưỡng chế số 840/QĐ-UB đối với ông Thú yêu cầu phải rời khỏi diện tích đất để trả lại vườn cho bà An và ông La. Tuy nhiên, có một điều lạ là sau hàng loạt chỉ đạo của HĐND, UBND tỉnh và bà An đã nộp đầy đủ hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ cho Phòng Nông nghiệp - Địa chính huyện Phước Long nhưng vẫn không được xem xét!?

Nguyệt Cát
Kỳ sau: Bao giờ vụ việc được xử lý dứt điểm?