Vị trí quan trọng của KBTB Đảo Trần

BP - Theo Quyết định số 742/QĐ-TTg ngày 26-5-2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch hệ thống khu bảo tồn biển (KBTB) Việt Nam đến năm 2020, tỉnh Quảng Ninh có 2 KBTB. Đó là KBTB Đảo Trần và Cô Tô. Hiện nay, 2 KBTB này đang được xây dựng quy hoạch chi tiết để đi vào hoạt động nhằm bảo vệ hệ sinh thái, các loài thủy sinh vật biển có giá trị kinh tế, khoa học, góp phần phát triển kinh tế biển, cải thiện sinh kế của cộng đồng ngư dân. KBTB Đảo Trần là vùng biển đảo giàu tài nguyên và có vị trí chiến lược quan trọng không chỉ của tỉnh Quảng Ninh mà của cả hệ thống biển đảo vùng đông bắc nước ta.

Đảo Trần được mệnh danh là “Trường Sa của Quảng Ninh”, ở vị trí tiền tiêu, cách đường phân định trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc khoảng 20km. Đảo Trần hiện là đơn vị hành chính cấp thôn của xã Thanh Lân, huyện Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh. Thôn Đảo Trần có diện tích 556 ha, gồm 3 hòn đảo là Đảo Trần, Trần Đông và đảo Bồ Cát. Đây là thôn xa nhất của tỉnh Quảng Ninh, có gần 20 hộ dân sinh sống theo chương trình đề án khuyến khích di dân năm 2014 của tỉnh. Trước đó, trên đảo chỉ có lực lượng vũ trang ở và làm nhiệm vụ bảo vệ. Theo Quyết định số 742/QĐ-TTg, KBTB Đảo Trần có diện tích quy hoạch 4.200 ha, trong đó diện tích biển có 3.900 ha. Đầu tháng 11-2017, UBND tỉnh Quảng Ninh đã thẩm định dự án quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Quy hoạch được chia thành 3 giai đoạn thực hiện. Giai đoạn 2018-2020, sẽ nâng cấp 3 khu bảo tồn hiện có, thành lập mới 3 khu bảo tồn đa dạng sinh học cấp tỉnh, trong đó có KBTB Đảo Trần. Quy hoạch cũng đưa ra các giải pháp thực hiện, đó là về vốn, đào tạo nguồn nhân lực, khoa học - công nghệ, cơ chế chính sách, thông tin tuyên truyền, sinh kế cho người dân vùng đệm.

Dịch vụ du lịch với hình thức thuyền nan chèo tay đã xuất hiện ở Đảo Trần - Ảnh: TL

Đảo Trần là một hòn đảo đất gần như hoang sơ với nhiều vụng nước, thung lũng và rừng cây bao phủ. Sau thời gian thực hiện đưa dân ra đảo, cuộc sống mới của các hộ dân trên đảo đang thay đổi từng ngày. Nơi đầu sóng, ngọn gió cùng với những công trình mới đang sừng sững mọc lên, vươn mình ra biển lớn; cư dân Đảo Trần đang miệt mài lao động ổn định cuộc sống để bám biển, bám đảo. Các hộ dân ra Đảo Trần định cư được tỉnh Quảng Ninh hỗ trợ xây dựng nhà, trợ cấp lương thực 1 năm đầu, được vay vốn và hỗ trợ lãi suất cho vay. Trẻ em học hệ mầm non và tiểu học, THCS học tập trên đảo được hưởng chính sách miễn học phí toàn phần và được cấp miễn phí thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ đào tạo nghề lao động theo chính sách đào tạo nghề nông nghiệp, nông thôn của Nhà nước. Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đảo Trần thành Đảo Thanh niên trong hệ thống 5 đảo Thanh niên của toàn quốc. Việc xây dựng nhà ở trên đảo cho dân nhằm khuyến khích, động viên ngư dân vươn khơi làm ăn, ổn định cuộc sống, yên tâm bám đảo, bám biển góp phần bảo vệ biển trời Tổ quốc.

Tỉnh Quảng Ninh là địa phương có bờ biển dài và diện tích mặt nước biển lớn; trữ lượng nguồn lợi hải sản của biển lên tới 82.000 tấn, trong đó gần bờ là 38.000 tấn và xa bờ 44.000 tấn. Theo thống kê, vùng biển Đảo Trần là khu vực có mức độ đa dạng cao với 953 loài thủy sinh vật và các hệ sinh thái đặc thù như rạn san hô, vùng triều, rừng ngập mặn, hệ sinh thái đáy mềm... Tuy vậy, những năm qua, nguồn lợi hải sản ở Quảng Ninh đang đối mặt với những thách thức, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.

Việc hình thành và đưa vào hoạt động KBTB Đảo Trần sẽ có nhiều tác động rất tích cực, bởi khai thác có quản lý đi đôi với bảo vệ môi trường sinh thái sẽ duy trì một cách bền vững nguồn lợi hải sản cho các thế hệ mai sau. Cùng với đó, định hướng phát triển thế mạnh của Đảo Trần là khai thác thủy sản, dịch vụ hậu cần nghề cá, đóng mới và thành lập các đội tàu dịch vụ thủy sản, kết hợp cứu hộ, cứu nạn, bảo vệ môi trường biển, tham gia chống buôn lậu, chế biến thủy sản, hỗ trợ và tạo điều kiện cung ứng hàng hóa thiết yếu cho quân và dân trên đảo, góp phần tích cực vào nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.(*)

Đức Hồng
(*) Bài viết sử dụng nguồn quangninh.gov.vn