Vì sao giá điều thô rơi tự do?

Người trồng điều trong tỉnh đang bước vào chính vụ thu hoạch. Những tưởng giá điều thô đầu mùa 28-30 ngàn đồng/kg sẽ được duy trì đến cuối vụ, nhưng hiện đang trên đà đi xuống và không biết thời gian tới ở mức nào. Qua khảo sát thực tế của phóng viên cùng lãnh đạo Hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ tỉnh tại một số hộ trồng điều, cơ sở thu mua, sản xuất, chế biến điều đã phần nào làm sáng tỏ vấn đề. 

Nghịch lý giữa mùa điều

Trong khi đang vào chính vụ thu hoạch thì những doanh nghiệp chuyên thu mua, sản xuất, chế biến điều với quy mô lớn như Công ty TNHH Thanh Mai ở xã Phú Riềng (Bù Gia Mập) hay Công ty TNHH Thuận Thành, xã Thuận Lợi (Đồng Phú) lại đóng cửa, nhà kho trống rỗng. Lý giải cho tình trạng này, bà Nguyễn Thị Hiền, Giám đốc Công ty TNHH Thuận Thành cho rằng: “Giá điều không cân đối giữa mua và bán. Bởi giá điều nhân đang dao động từ 31,5 đến 32 ngàn đồng/kg mà giá điều thô ở mức 24-25 ngàn đồng/kg và khi phơi xong có giá thành trên 30 ngàn đồng/kg. Như vậy doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả, không thể mua được”.

Doanh nghiệp đóng cửa, chờ giá xuống đến mức hợp lý để thu mua, trong khi người trồng điều lại thấp thỏm lo bị mất giá từng ngày. Anh Chương Minh Lai ở ấp 3, xã Tiến Hưng (TX. Đồng Xoài) mua 3 ha điều bông thời hạn 5 năm. Vườn anh mua mới bước sang vụ thu hoạch thứ hai. Năm 2013, trừ chi phí, anh chỉ thu về 15 triệu đồng nhờ lấy công làm lãi. Năm nay, với tình trạng giá đi xuống, anh không khỏi băn khoăn, lo lắng.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ “khát” vốn

Hiện tại, điều thu hoạch vẫn có người mua với giá không ổn định và đang trên đà giảm. Người mua chủ yếu là những doanh nghiệp vừa và nhỏ, mới hoạt động vài năm trở lại đây để duy trì sản xuất, giữ chân lao động. Tuy nhiên, do tiềm lực tài chính có hạn, trong khi các ngân hàng chỉ cho vay theo hình thức tín chấp nên việc dẫn dắt, điều tiết giá điều hiện vẫn thuộc về các doanh nghiệp lớn.

Nếu ngân hàng tiếp sức cho doanh nghiệp vừa và nhỏ vay bằng nhiều hình thức linh hoạt, có sự bảo lãnh của Nhà nước thì giá điều thô năm nay sẽ bình ổn ở mức cao. Khi đó, người trồng điều sẽ yên tâm gắn bó với cây điều, tạo vùng nguyên liệu ổn định; doanh nghiệp có thêm tiềm lực tài chính để đầu tư sản xuất. Tiến sĩ Hoàng Mạnh Bình khẳng định: “UBND tỉnh cần có chính sách bảo lãnh tín dụng như năm 2009 cho các doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, các ngân hàng thương mại mới yên tâm giải ngân vốn cho các doanh nghiệp sản xuất, chế biến điều”.

Trong khi chờ đợi Chính phủ, các bộ, ngành trung ương thực hiện chính sách cho doanh nghiệp vay bảo lãnh để thu mua, bao tiêu sản phẩm như mặt hàng gạo, cá tra ở đồng bằng sông Cửu Long, thì ít ra người trồng điều ở Bình Phước cũng phải sống được với sản phẩm do mình làm ra. Nếu không sẽ tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn mất mùa được giá, được mùa mất giá, dẫn đến tình trạng người dân chặt bỏ cây điều để trồng các loại cây khác.               

Quốc Phong