Trồng keo lai xen trong vườn cao su: một mũi tên trúng nhiều đích

BP - Năm 2015, thực hiện chủ trương nâng cao hiệu quả sử dụng đất của Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam (VRG), các đơn vị trồng cao su đều tập trung nghiên cứu tìm ra loại cây trồng phù hợp. Thế nhưng, năm 2012, tại Công ty TNHH MTV cao su Lộc Ninh đã có 23,76 ha cây keo lai và cao su được trồng xen cùng lúc trong vườn cao su của Nông trường 7 với mục đích thí điểm cây chắn gió. Vườn phát triển tốt đã trở thành mô hình điểm cho các đơn vị bạn tham quan, học tập.

HIỆU QUẢ TỪ THỬ NGHIỆM

Chúng tôi đến tham quan mô hình trồng xen keo lai trong vườn cao su tái canh thuộc lô 176, đội 3, Nông trường 7. Nhiều cây keo lai đã có chu vi 50cm (bằng cây cao su 6 năm tuổi), độ cao bình quân hơn 5m, trong khi cây cao su vẫn phát triển đúng tiến độ. Kỹ sư Nguyễn Thị Hải Yến, Phó phòng Kỹ thuật nông nghiệp công ty phấn khởi: Năm 2012, tại hội nghị nông nghiệp, ông Lê Minh Châu, khi đó là Phó tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam  đã chỉ đạo các đơn vị thành viên nên trồng các loại cây lâm nghiệp với mục tiêu phòng hộ, chống gió để hạn chế gãy đổ trong suốt chu kỳ khai thác. Công ty cao su Lộc Ninh chọn keo lai trồng xen thí điểm. Kỹ thuật trồng theo hàng kép: 2 hàng cao su, 2 hàng keo lai. Năm 2013, công ty còn chỉ đạo tiếp tục trồng thí điểm xen cây giá tỵ và tràm bông vàng trên diện tích 11,69 ha tại vườn cây cao su tái canh thuộc Nông trường 4.

So sánh cho thấy, cùng thời gian trồng nhưng cây keo lai có kích thước vượt trội hơn cây cao su. Mỗi cây keo lai có đường kính bình quân từ 15-20cm, chiều cao đạt trên 5m. Trong khi đó, cây cao su cùng lứa chỉ đạt bình quân đường kính khoảng 8-10cm. Công ty cao su Lộc Ninh cũng xây dựng chu kỳ thu hoạch của keo lai trồng xen là 4 năm.

Đội trưởng đội 3 Vũ Thanh Sơn nhớ như in: “Khoảng cuối tháng 9-2012, sau khi hoàn thành việc trồng cao su tái canh, chúng tôi mới trồng keo lai (tháng 10). Tốc độ sinh trưởng của vườn cao su có trồng xen keo lai phát triển bằng những vườn không xen canh”.

Keo lai là loại cây ưa sáng, sinh trưởng tốt trên tầng đất dày với lượng mưa trung bình khoảng 1.500mm/năm và độ cao 500m so với mực nước biển. Với loại đất xấu ít màu mỡ nhưng cây vẫn phát triển tốt. Kỹ sư Nguyễn Thị Hải Yến cho biết, sau 3 năm thí điểm cho thấy, thổ nhưỡng, khí hậu ở địa bàn vườn cây của Công ty cao su Lộc Ninh đứng chân, phù hợp để trồng xen các loại cây lâm nghiệp là keo lai, tràm bông vàng.

LỢI ÍCH KÉP

Năm 2015, VRG chỉ đạo các công ty thành viên triển khai trồng xen các loại cây lâm nghiệp, ngắn ngày trên diện tích cao su trồng mới, tái canh để tăng hiệu quả sử dụng đất, giảm suất đầu tư vườn cây kiến thiết cơ bản. Theo kế hoạch năm nay, Công ty cao su Lộc Ninh trồng xen với diện tích 300 ha cao su tái canh. Công ty kết hợp với Hợp tác xã Nông nghiệp - Dịch vụ Hoa Lư trồng xen 2 chu kỳ cây keo lai và 1 chu kỳ tràm bông vàng.

Kỹ sư Hải Yến phân tích: Keo lai và tràm bông vàng đều là cây họ đậu, có bộ rễ phát triển mạnh với hệ thống nốt sần có khả năng cố định độ đạm trong đất nên hạn chế được việc cây trồng xen cạnh tranh dinh dưỡng với cao su. Keo lai sinh trưởng nhanh với chu kỳ 3-4 năm nên có thể khai thác và trồng lại lứa thứ 2 trong thời gian cao su chưa khép tán nên nhanh thu hồi vốn đầu tư so với các loại cây lâm nghiệp khác.

Theo Viện Nghiên cứu Khoa học lâm nghiệp Việt Nam, năng suất rừng trồng keo lai đạt 20-25m³/ha/năm. Công ty cao su Lộc Ninh dự toán chi phí đầu tư 1 ha keo lai trồng xen khoảng 15 triệu đồng. Trữ lượng gỗ sau 4 năm thu hoạch khoảng 107 ster, doanh thu 42 triệu đồng/ha. Sau khi trừ chi phí đầu tư và thu hoạch (cắt cưa, vận chuyển), lợi nhuận thu khoảng 15 triệu đồng/ha.

Ngoài lợi nhuận từ thu hoạch keo lai, công ty còn tiết giảm được suất đầu tư vườn cây kiến thiết cơ bản do bên nhận khoán trồng xen có trách nhiệm chăm sóc một số hạng mục trên cây cao su. Là cây họ đậu nên keo lai có tác dụng làm đất xốp, bổ sung đạm và phòng hộ, hạn chế gãy đổ cao su. Năm 2015, Công ty cao su Lộc Ninh cũng đã rà soát cắt giảm hơn 30% tổng mức đầu tư vườn cây kiến thiết cơ bản theo chỉ đạo của VRG.  

P.Hà- H.Thơ