Thượng tôn pháp luật

BP - Từ ngày 24 đến 26-8, hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách đã thảo luận về một số vấn đề lớn, còn có ý kiến khác nhau của dự án Bộ luật Dân sự (sửa đổi), dự án Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, dự án Bộ luật Tố tụng dân sự (sửa đổi), dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi) và dự án Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi). Trong đó, các đại biểu tập trung “mổ xẻ”, đề xuất nhiều ý kiến vào dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi). Đây là vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm.

Nhiều người tỏ ra lo ngại về dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) quy định cho phép người bị kết án tử hình có thể “thoát án tử” nếu tự nguyện nộp ít nhất một nửa (½) số tài sản do phạm tội mà có. Đây được xem là “phao cứu sinh” có thể dọn đường cho quan tham nếu bị kết án tử hình có thể dùng tiền “mua lại” mạng sống. Còn nếu tham nhũng trót lọt, “hạ cánh an toàn” thì ung dung hưởng thụ giàu sang phú quý.

Thực tế thời gian qua cho thấy, rất ít quan tham phải nhận án tử hình. Có những người tham nhũng, làm thất thoát của nhà nước hàng trăm tỷ đồng nhưng vẫn “thoát án tử”, thậm chí nhiều trường hợp chỉ bị khiển trách, cảnh cáo! Đầu tháng 7 vừa qua, Bộ Công an phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan đã bắt được Giang Kim Đạt, bị can trong vụ án “Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; tham ô tài sản; chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; che giấu tội phạm” xảy ra tại Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin) sau gần 5 năm trốn lệnh truy nã quốc tế. Đạt nguyên là quyền Trưởng phòng Kinh doanh của Công ty TNHH MTV vận tải viễn dương Vinashin (Vinashinlines), là đồng phạm với Trần Văn Liêm, nguyên Tổng giám đốc Công ty vận tải viễn dương Vinashin trong việc trực tiếp đàm phán mua tàu Cartour của Italia (tàu Hoa Sen) sai trình tự thủ tục, trái với chủ trương của Chính phủ, gây thiệt hại ít nhất 550 tỷ đồng. Riêng Đạt được đối tác “lại quả”, tham ô của nhà nước 18,6 triệu USD (khoảng 400 tỷ đồng). Tới đây, khi đưa ra xét xử, người dân mong muốn bị cáo này phải nhận một bản án thích đáng, đồng thời, toàn bộ tài sản do bị cáo phạm tội mà có sẽ bị thu hồi sung công quỹ nhà nước. Không ít người tự đặt câu hỏi, một “quan nhỏ” như Đạt đã có thể tham ô hàng trăm tỷ đồng thì các “quan to” sẽ tham ô số tiền lớn đến cỡ nào? Với tình trạng tham nhũng như hiện nay và có thể kéo dài trong thời gian tới thì nước ta chưa thể bỏ án tử hình đối với các tội danh kinh tế nói chung và tham nhũng nói riêng.

Luật đã quy định rõ ràng. Điều quan trọng là các cơ quan có thẩm quyền thực thi pháp luật một cách nghiêm minh. Nói cách khác, tất cả tổ chức, cá nhân phải thượng tôn và bình đẳng trước pháp luật. Giả sử có 1.000 quan tham thì phải xử tất cả. Nếu chỉ lựa chọn một số quan tham “điển hình” rồi đưa ra xét xử như các vụ án trọng điểm thì rõ ràng tính nghiêm minh của pháp luật đã không được thực thi. Và dĩ nhiên, tính ngăn ngừa, răn đe tham nhũng sẽ giảm đi rất nhiều. Hơn nữa, quyền dành cho quan chức quá lớn, lại không bị kiểm soát chặt chẽ là “môi trường” dễ phát sinh tham nhũng. Để “triệt đường sống” của tham nhũng cần thực hiện tốt minh bạch, công khai, dân chủ.

Thảo luận về dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi), một số ý kiến còn đề nghị bỏ án tử hình đối với người từ 70 tuổi trở lên và bỏ tội danh đánh bạc. Đây là những vấn đề cần có sự đầu tư, nghiên cứu hết sức thận trọng và kỹ lưỡng. Người từ 70 tuổi trở lên vẫn có thể phạm những tội đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Nếu phân tích về độ chín chắn, trưởng thành thì rõ ràng người từ 70 tuổi trở lên sẽ hơn hẳn người từ 18 tuổi trở xuống. Vì vậy, nếu cùng phạm một tội như nhau thì khung hình phạt của người từ 70 tuổi trở lên phải cao hơn khung hình phạt của người từ 18 tuổi trở xuống mới hợp lý. Nói cách khác, chúng ta chưa nên bỏ án tử hình đối với người từ 70 tuổi trở lên. Việc đề xuất bỏ tội danh đánh bạc cũng vậy. Không nên chỉ xem đánh bạc là một tệ nạn xã hội. Càng không thể “lấy cớ” luật đã quy định nhưng thực hiện không hiệu quả thì đề xuất bỏ. Luật đã có thì phải thực hiện nghiêm.

Hoài Bảo