Thuế lãi tiền gửi và những bất cập

Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp để lấy ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp.

Trong nội dung của dự thảo nghị định này, Bộ Tài chính đã đề xuất quy định đánh thuế lãi tiền gửi của doanh nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp.

Theo đó, ngoài việc phải đóng thuế cho thu nhập từ hoạt động sản xuất - kinh doanh hàng hóa, dịch vụ... doanh nghiệp sẽ đóng thêm thuế với thu nhập từ lãi tiền gửi, bán ngoại tệ, lãi cho vay vốn dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật; phí bảo lãnh tín dụng và các khoản phí khác trong hợp đồng cho vay vốn. Lý do để Bộ Tài chính đưa ra đề xuất này là nhằm giúp cơ quan quản lý hướng dòng tiền của doanh nghiệp vào phục vụ cho hoạt động sản xuất - kinh doanh thay vì gửi tiền vào ngân hàng để kiếm lợi nhuận.

Ngay sau khi dự thảo nghị định trên được công bố, dư luận cho rằng đề xuất này sẽ khó nhận được sự đồng thuận từ phía doanh nghiệp. Bởi lẽ tiền gửi ngân hàng là tiền “mồ hôi và công sức” của doanh nghiệp làm ra, là quyền và lợi ích của doanh nghiệp. Các khoản tiền gửi của các doanh nghiệp sản xuất chủ yếu là các khoản lợi nhuận mà họ kiếm được và những khoản tiền đó doanh nghiệp đã phải nộp nhiều khoản thuế, trong đó có cả thuế thu nhập doanh nghiệp. Đặc biệt là trong bối cảnh hoạt động sản xuất - kinh doanh gặp nhiều khó khăn như hiện nay, có không ít doanh nghiệp muốn gửi tiền vào ngân hàng để bảo toàn đồng vốn và sinh lời để trang trải một phần chi phí cũng là một cách để vượt qua khó khăn.

Theo nhận xét của đại diện một số doanh nghiệp lớn ở Bình Phước thì đề xuất trên của Bộ Tài chính không có sức thuyết phục. Vì để dòng tiền của doanh nghiệp đổ vào sản xuất - kinh doanh có rất nhiều cách như: Giảm lãi suất tiết kiệm, lãi suất cho vay, tìm các giải pháp tăng tổng cầu... chứ không nhất thiết cứ phải đánh thuế. Bên cạnh đó, nếu các khoản tiền gửi của doanh nghiệp là các khoản tiền gửi không kỳ hạn, dòng tiền đến nhanh và đi cũng nhanh thì lãi tiền gửi đó không đáng kể nên nếu có đánh thuế trên những khoản này cũng rất nhỏ. Hơn nữa, đề xuất trên của Bộ Tài chính chỉ đúng với một số trường hợp. Cụ thể là với các doanh nghiệp vay được nguồn vốn tài trợ từ các khoản tài trợ như ODA, hay do doanh nghiệp khác đầu tư... với lãi suất rất thấp, nhưng doanh nghiệp này lại không đem tiền vào đầu tư phát triển sản xuất - kinh doanh mà gửi tiền vào hệ thống ngân hàng để “ăn” chênh lệch lãi suất, thì các khoản tiền này nên được đánh thuế và cần được đánh thuế cao.

Trước đề xuất trên của Bộ Tài chính, đại diện một số doanh nghiệp lớn ở Bình Phước cho rằng, cơ quan quản lý cần có sự phân biệt các loại tiền gửi, phân loại doanh nghiệp để đánh thuế. Khi đó, các giải pháp đề ra mới có được sự đồng thuận cao nhất, đồng thời sẽ tránh được những bất cập như: Đánh thuế sai, đánh thuế hai lần trên một khoản thu... và những phản ứng tiêu cực từ doanh nghiệp.                                          

N.N