Thủ tục hành chính trên môi trường điện tử

BP - Cuối tháng 11 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 106/NQ-CP thông qua đề nghị của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ về việc xây dựng nghị định thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử. Trước đó, trong tháng 10-2019, Bộ Nội vụ cũng lập đề án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức. Đây là thông tin đem lại niềm vui rất lớn cho gần 3 triệu công chức, viên chức trong cả nước hiện nay.

Là công chức, viên chức, ai cũng nhiều lần từng phải làm hồ sơ, tờ khai về bản thân. Với không ít người, việc này như một cực hình. Một tờ khai đơn giản nhất cũng phải có họ tên, giới tính, ngày tháng năm sinh, nơi đăng ký hộ khẩu, nơi ở, thông tin chứng minh nhân dân, địa chỉ liên lạc, nguyên quán, dân tộc, tôn giáo, thành phần gia đình, trình độ văn hóa, trình độ ngoại ngữ, trình độ chuyên môn, ngày và nơi kết nạp Đoàn, ngày và nơi kết nạp Đảng, hoàn cảnh gia đình, quá trình hoạt động của bản thân, khen thưởng, kỷ luật. Ngoài ra, tùy theo loại tờ khai còn có một loạt yêu cầu khác, như bậc lương, ngạch lương, quá trình đào tạo, nơi tuyển dụng, ngày tuyển dụng, nghề nghiệp khi được tuyển dụng, ngạch công chức/viên chức... Đi kèm với đó, một số nội dung còn phải ghi rõ lý do, thời điểm... Riêng với hoàn cảnh gia đình, cũng tùy từng loại tờ khai phải cung cấp thông tin ở các mức độ khác nhau, có trường hợp chỉ cần thông tin về vợ/chồng, cha, mẹ, anh, chị, em, con ruột. Có trường hợp phải cung cấp thông tin đến ông, bà, cô, dì, chú, bác, nội ngoại (3 đời). Tất cả cũng đều phải đầy đủ họ tên, năm sinh, quê quán, nghề nghiệp, hoàn cảnh kinh tế, quá trình sinh sống, làm việc, thời gian... Với nhiều người, ngạch lương, ngạch công chức/viên chức, ngày tuyển dụng hay thông tin cá nhân của 5-7 cô dì, chú bác của mình hay của vợ/chồng mình khó mà nhớ được. Làm một bản cất đâu đó để khi có việc lấy ra chép, nhưng có khi phải viết đi viết lại nhiều lần mới xong vì dễ sơ suất, mà tờ khai thông tin cá nhân không mấy khi chấp nhận gạch xóa.

Đặc biệt, những thông tin cá nhân trong hồ sơ, tờ khai thường yêu cầu viết tay chứ không chấp nhận bản đánh máy và mỗi một lần yêu cầu là một lần phải viết tờ khai mới. Khi được tuyển dụng, kết nạp Đảng đã khai, nhưng hàng loạt hoạt động khác khi cần thông tin cá nhân vẫn phải khai lại như chưa từng khai bao giờ. Ngày nay, khi máy tính trở nên phổ biến và bút viết sử dụng ít, phải ngồi viết tờ khai như vậy không khác gì một sự thử thách lòng kiên nhẫn với nhiều người.

Công nghệ thông tin phát triển đã giúp xã hội xây dựng và kết nối cơ sở dữ liệu khổng lồ ở tất cả lĩnh vực. Một kho dữ liệu hồ sơ, sổ sách trước đây 1.000m³ (dài 10m, rộng 10m, cao 10m), ngày nay chỉ chứa đựng trong một chiếc thẻ nhớ, USB chỉ tương đương 1 trái ớt, hoặc thậm chí chỉ là một từ khóa cùng với mã bảo mật nếu được lưu trữ trên không gian bigdata gần như không bao giờ bị mất.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức nếu được xây dựng, có thông tin gì mới, mỗi cá nhân có thể cập nhật ngay sau khi thay đổi, hoặc ở bất kỳ nơi đâu, cấp quản lý nào cần thông tin của cán bộ, công chức, viên chức chỉ sau một vài thao tác là đã có thể hiển thị trước mặt, đưa vào hồ sơ cần bổ sung. Việc này không chỉ giúp xóa tan nỗi ám ảnh về việc thường xuyên phải vật lộn với các bản khai thông tin cá nhân của công chức, viên chức, mà còn là một điều kiện cần để hiện thực hóa thủ tục hành chính trên môi trường điện tử của nước ta hiện nay.

Trần Phương