"The Hobbit" và cuộc tranh chấp bản quyền hơn 50 năm

BPO - Trò chơi trên nền tảng di động “Middle-earth: Shadow of War” dựa trên tác phẩm “The Hobbit” ra mắt vào tháng 10 tới là kết quả của quá trình tranh chấp về bản quyền kéo dài hơn nửa thế kỷ giữa Warner Bros và đại diện của nhà văn JRR Tolkien.

(Nguồn: media.playstation.com)

Tuy đã có nhiều tác giả khác viết về thể loại kỳ ảo, thành công vang dội của “The Hobbit” và “Lord of the Rings” đã trực tiếp làm nên sự hồi sinh của thể loại này, tạo nên danh tiếng cho nhà văn nước Anh JRR Tolkien.

Những tác phẩm này sau đó đã lần lượt được chuyển thể thành những bộ phim bom tấn nổi tiếng.

Để lên được màn ảnh, “The Hobbit” đã phải đi một chặng đường dài. Liên tục có những vấn đề phức tạp phát sinh như hãng phim trục trặc về tài chính, lịch quay bị trì hoãn, kiện tụng, tranh chấp, bất đồng giữa đạo diễn và hãng phim, giữa hãng phim và công đoàn, giữa nhà sản xuất và nhà xuất bản. 

Sau khi ra mắt, “The Hobbit” vẫn bị vận xui bám theo khi hãng Warner Bros bị cáo buộc xâm phạm bản quyền với những sản phẩm ăn theo. 

Nguồn gốc của tranh chấp này đã có từ hơn 50 năm trước, xuất phát từ bản thỏa thuận năm 1969 giữa đại diện Tolkien và Warner Bros cho phép thương mại hóa các tác phẩm “The Hobbit” và “Lord of the Ring.”

Thỏa thuận đạt được cho phép Warner Bros tạo ra những sản phẩm “hữu hình” dựa trên sách, không phải các sản phẩm như máy đánh bạc trực tuyến hay những sản phẩm gây​ tổn hại đến danh tiếng và uy tín tác phẩm gốc của Tolkien.

Tuy nhiên, tại thời điểm đặt bút ký vào bản thỏa thuận năm 1969, các bên đã không lường trước được sự phát triển của khoa học công nghệ, cũng như những khoản lợi nhuận khổng lồ đến từ những sản phẩm ăn theo hai tác phẩm “The Hobbit” và “Lord of the Rings.”

Và kể từ khi đạt được thỏa thuận, những bộ phim của Warner Bros đã tung hoành khắp các phòng vé Bắc Mỹ. 

Chưa dừng ở đó, hàng loạt tựa game ra đời khiến cho doanh thu của hãng tiếp tục tăng lên chóng mặt.

Lúc này, Tolkien Estate (đơn vị quản lý hợp pháp tài sản của nhà văn J.R.R. Tolkien, bao gồm cả bản quyền các tác phẩm của ông) thấy rằng họ cũng có phần của mình trong sự thành công của Warner Bros. 

Cùng với nhà xuất bản của mình là HarperCollins, những người quản lý di sản của nhà văn Tolkien phản đối việc Warner Bros sử dụng hình ảnh dựa theo loạt sách của Tolkien trong các phương tiện kỹ thuật số. 

Công ty này cho rằng Warners đã vượt quá phạm vi quyền hạn được cấp phép của mình. 

Cụ thể, quyền của họ chỉ bao gồm các hàng hóa “hữu hình” chứ không phải trò chơi điện từ có thể tải xuống các thiết bị di động, máy tính bảng hoặc trên Facebook. 

Để thêm phần thuyết phục, Tolkien tiếp tục đưa ra bản liệt kê một số loại hàng hóa, đặc biệt là các trò chơi may rủi được phát triển với yếu tố truyện “Lord of the Rings” với lời khẳng định chắc chắn rằng việc sản xuất các trò chơi may rủi đã gây phương hại đến những người hâm mộ chân chính đại văn hào JRR Tolkien, đồng thời xâm phạm những giá trị mà tác giả đã tạo ra. 

Điều thú vị là người hâm mộ của trò chơi Casino Rings thì lại đứng cùng phía chiến tuyến với Warner Bros.

Năm 2012, trò chơi trực tuyến “Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring: Online Slot” lại dính phải cáo buộc xâm phạm đến danh tiếng tác phẩm của Tolkien. 

Những cuộc thảo luận được tiến hành để giải quyết tranh chấp không đi đến đâu. Đơn vị đại diện của Tolkien quyết định đâm đơn kiện ra tòa đòi số tiền bồi thường 80 triệu USD từ Warner Bros. 

Để kháng cáo, Warner Bros dựa vào bản thỏa thuận từ năm 1969 tố cáo Tolkien Estate đã hạn chế việc quảng bá cho các phần phim trước đó, dẫn đến thiệt hại hàng trăm triệu USD doanh thu của hãng.

Sau 5 năm trời kiện tụng tốn kém, vụ tranh chấp đã được dàn xếp trong lặng lẽ. Cuối cùng thì người hâm mộ - đứng giữa trong cuộc chiến này ​- đã có thể thở phào khi Warner Bros và người đại diện cho tác giả JRR Tolkien đã đạt được tiếng nói chung vào cuối tháng 6. 

Hai bên tuyên bố sẽ giải quyết một cách thiện chí những vấn đề liên quan đến bản quyền của “The Hobbit” và “Lord of the Ring.”

Hy vọng rằng trong tương lai, chiếc khiên vàng Warner Bros sẽ không phải hầu tòa vì những sự việc tương tự như thế này nữa.