Tết nhảy của người Dao

BP - Người Dao quần chẹt (quần chít) sinh sống tập trung thành làng, bản tại các huyện Thanh Sơn, Tân Sơn và Yên Lập, tỉnh Phú Thọ. Trải qua nhiều biến cố, tộc người Dao ở Phú Thọ vẫn duy trì các lễ tục, diễn xướng dân gian, trong đó tết nhảy là một trong những nghi lễ quan trọng bậc nhất của họ.

Tết nhảy hay còn gọi “Nhiang chằm đao” là nghi lễ cúng Bàn Vương - thủy tổ của dân tộc Dao. Lễ hội thường diễn ra vào khoảng từ mồng 1 đến 25 tháng chạp. Chủ nhà ấn định ngày, mời dân làng làm giúp các việc như: cắt giấy, chẻ que làm cán cờ, bổ cây đẽo dao, kiếm, búa, súng, lệnh bài... rồi viết chữ vào lệnh bài, thuổng, đóng đồng xu vào giấy làm tiền, in hình ngựa vào giấy...; một số người thì nấu nướng đồ lễ, giã bánh giầy và treo tranh thờ. Tất cả công việc được diễn ra nhanh chóng làm không khí ngày lễ thêm tấp nập.

Lễ hội tết nhảy gồm các nghi lễ: cúng tết Nguyên đán; cúng chuyển tiếp (từ tết Nguyên đán sang tết nhảy); khai đàn. Lễ vật dâng tế gồm: Hương, hoa, đăng, quả, đầu heo, gà, xôi, bánh giầy, rượu, nước, tiền đồng xu, cờ các loại, dao thờ... Nét đặc sắc của tết nhảy chính là phần hội, với nhiều loại hình diễn xướng dân gian như: trình diễn các điệu múa chuông, múa rùa, múa kiếm và đọc thơ về các vị thần. Lễ và hội đan xen nhau, người ta vừa cúng vừa múa và đọc thơ.

T. Trà (tổng hợp)