“Tất niên xóm” - Nét văn hóa thắt chặt tình làng nghĩa xóm

BP - Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, chuyện ăn tất niên để “tống cựu nghênh tân” từ xa xưa đã phổ biến ở mỗi gia đình, dòng họ. Vài năm trở lại đây, rất nhiều thôn ấp, khu phố ở tỉnh lại rộ lên phong trào làm “tất niên xóm”. Nếu thực hiện chu đáo, tiết kiệm, đúng mục đích thì đó là một nét đẹp văn hóa mới giúp thắt chặt thêm tình làng nghĩa xóm mỗi độ tết đến xuân về.

Một tỉnh có lượng “dân góp” khá lớn như Bình Phước thì mỗi xóm đều quy tụ người từ nhiều vùng miền đến. Quanh năm, ai cũng tất bật công việc. Nếu không có ngày “tất niên xóm” thì mỗi người trong xóm, tổ... chỉ thường giáp mặt nhau mà chẳng biết gì về nhau... Vì vậy, tất thảy người trong xóm đồng lòng tổ chức tất niên sẽ là dịp để mọi người gặp gỡ, hàn huyên, chia sẻ với nhau những niềm vui, nỗi buồn trong năm; để hiểu rõ hơn quê quán, hoàn cảnh của nhau. Nhờ đó, tình cảm thắt chặt hơn, mọi người đều chín bỏ làm mười mà quan tâm đến nhau, đoàn kết như anh em...

Tất niên xóm không chỉ việc làm nên “một ngày vui như hội” trong xóm mà còn tạo khí thế sôi nổi, phấn khởi chào đón năm mới. Các bà, các cô nô nức đi chợ từ sáng sớm để mua được thực phẩm tươi ngon. Thanh niên thì hò nhau bắc rạp, kê bàn ghế... Mỗi người góp một tay, một câu nói... và từ xa lạ, ai cũng thấy vui, thấy thêm gắn bó, yêu thương nhau hơn...

Khi mâm cơm bày ra, mọi chuyện nồng ấm xóm giềng từ đây cũng dễ tỏ bày... Rồi từ ăn tất niên, mọi người đã hiểu nhau hơn để khi xóm giềng có việc cần tập trung như phát quang đường, san hố nước, khơi thông cống, làm đèn đường hay giúp đỡ hoàn cảnh khó khăn đột xuất... là mọi người sẽ vui vẻ xúm tay xốc vác ngay... Qua đó, mỗi gia đình trong xóm dường như thấy bổn phận và trách nhiệm của mình rõ hơn trong xây dựng khu dân cư đoàn kết, xây dựng đời sống văn hóa đậm đà tình nghĩa xóm giềng.

Có tham gia tất niên xóm mới thấy mọi người dù quê ở miền Bắc, miền Trung hay miền Nam... bỗng như trở thành anh em một nhà, thật gần gũi với nhau biết bao, tình nghĩa xóm giềng trở nên đáng quý biết bao! Tưởng chừng quanh năm lo làm ăn, mọi người “quên” hẳn việc quan tâm lẫn nhau thì ăn tất niên xóm bỗng khơi dậy tình cảm ấm áp ở mỗi người. Cái đạo nghĩa tối lửa tắt đèn có nhau, bán anh em xa mua láng giềng gần của ông bà xưa để lại được khơi dậy mạnh mẽ hơn.

Tất niên xóm đang trở thành nét đẹp mới trong nền văn hóa truyền thống ăn tất niên gia đình đầy nhân văn của dân tộc. Tuy nhiên, cuộc liên hoan nên tổ chức tiết kiệm, vui vẻ và chừng mực để không làm mất đi mục đích, ý nghĩa tốt đẹp ban đầu. Tết đang đến rất gần với từng góc xóm, đường thôn qua những buổi tất niên... Giữa những bộn bề, toan tính của cuộc sống mưu sinh thì không khí náo nức của buổi tất niên xóm đã làm cho đạo lý lá lành đùm lá rách, bán anh em xa mua láng giềng gần của ông cha để càng thêm sâu sắc, bởi đã phát huy được hiệu quả tích cực trong đời sống hôm nay.                               

Ngọc Tú