Tạo động lực để phát triển kinh tế tập thể

Nâng cao trình độ sản xuất

HTX nông nghiệp Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập thành lập và hoạt động từ năm 2018, chủ yếu sản xuất điều hữu cơ. Thời điểm mới thành lập, HTX chỉ có 64 thành viên với 294,9 ha điều. Đến nay, HTX đã có 181 hộ thành viên với 794,8 ha. 85% thành viên HTX là người dân tộc thiểu số (chủ yếu dân tộc S’tiêng). Ông Điểu Ngọc, thôn Đắk Á, xã Bù Gia Mập cho biết: “Trước đây, hầu hết bà con chỉ biết phó mặc cây điều cho thiên nhiên hoặc mạnh ai nấy làm. Vì vậy, cây điều thường xuyên bị sâu bệnh gây hại, năng suất và chất lượng không cao. Khi tham gia HTX, chúng tôi được khuyến cáo không xịt thuốc cỏ và bón phân hóa học, mà chỉ dùng máy phát cỏ, bón phân hữu cơ vi sinh. Nhà tôi có 5 ha điều, 3 năm qua nhờ chăm sóc theo quy trình này mà cây điều khỏe, ít sâu bệnh và thu nhập cũng khá hơn”. Ông Dương Văn Phóng (dân tộc Tày), thôn Cầu Sắt, xã Bù Gia Mập bày tỏ tâm đắc khi tham gia HTX: “Bà con không còn lo bị tư thương ép giá, mà tập trung chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật để có hạt điều đạt tiêu chuẩn do HTX và doanh nghiệp (DN) yêu cầu”.

Ông Nguyễn Viết Vị, Giám đốc Hợp tác xã thương mại, dịch vụ nông nghiệp Phước Thiện (huyện Bù Đốp) giới thiệu mô hình trồng mít Thái với lãnh đạo Liên minh Hợp tác xã tỉnh

Gắn bó với bà con dân tộc thiểu số nơi đây hàng chục năm qua, bà Trần Thị Yến, Giám đốc HTX nông nghiệp Bù Gia Mập luôn trăn trở tìm giải pháp để giúp bà con trồng điều nâng cao thu nhập. Bà Yến cho biết: “Trồng điều theo tiêu chuẩn hữu cơ thì nhiều chỉ tiêu được cải thiện mang tính bền vững như cây có sức đề kháng sâu bệnh, đất đai màu mỡ, phát triển nhiều hệ sinh vật có lợi. Môi trường sản xuất không bị ô nhiễm, độc hại và sản phẩm hạt điều được tạo ra với chất lượng sạch. Đặc biệt, khi HTX hợp đồng với DN thu mua thì vấn đề giá bán được đảm bảo. Giá DN mua sản phẩm của HTX lúc nào cũng cao hơn các nơi khác từ 500-1.000 đồng/kg”.

Ông Nguyễn Minh Phúc, Phó chủ tịch UBND xã Bù Gia Mập cho biết: “Xã có 73% số dân đồng bào dân tộc thiểu số. Trước đây, bà con trồng điều nhưng không nắm được khoa học - kỹ thuật. Khi HTX nông nghiệp Bù Gia Mập hoạt động đã cải thiện đáng kể trình độ sản xuất của nông dân. Quan trọng hơn nữa là HTX đã phối hợp với cơ quan chuyên môn xây dựng được những mô hình điều đạt chuẩn để bà con học tập áp dụng. Sự liên kết, ký kết tiêu thụ điều giữa HTX và DN còn bảo vệ quyền lợi cho nông dân. Do vậy, những năm gần đây, số lượng nông dân tham gia HTX tăng, đồng thời chất và lượng điều tại xã được nâng lên”.

Thành lập tháng 12-2017, HTX nông nghiệp thương mại - dịch vụ Nha Bích, xã Nha Bích, huyện Chơn Thành, tổ chức hoạt động sản xuất - kinh doanh với 5 mô hình gồm: Chăn nuôi gà thả vườn (10 ngàn con), bò lai sind (35 con), dưa lưới (1.000m2), thu gom rác thải và trồng mít Thái siêu sớm (12 ha). Mặc dù mô hình trồng mít Thái siêu sớm đang trong giai đoạn kiến thiết cơ bản nhưng HTX đã hoàn thành việc ký kết hợp đồng với 1 DN ngoài tỉnh.

Ông Thân Quang Sang, Phó giám đốc HTX nông nghiệp thương mại - dịch vụ Nha Bích cho biết: “Xác định tầm quan trọng của đầu ra cho sản phẩm, chúng tôi đã ưu tiên việc xúc tiến, ký hợp đồng với DN. DN cung cấp giống mít, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, hướng dẫn quy trình kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch và bao tiêu sản phẩm. Mặt khác, chúng tôi cũng đang tiếp tục kết nạp thành viên để mở rộng diện tích trồng mít nhằm tạo vùng nguyên liệu lớn, đáp ứng nhu cầu DN”.

Phát triển bền vững theo chuỗi giá trị

Giai đoạn 2014-2020, toàn tỉnh có 45 HTX kiểu mới đã gắn chuỗi giá trị với 6 sản phẩm chủ lực gồm điều, tiêu, rau sạch, bưởi da xanh, ca cao và bơ. Liên minh HTX tỉnh phối hợp với các ngành chức năng cũng đã hỗ trợ 27 lượt HTX thành viên mang sản phẩm tham gia giới thiệu tại các hội chợ nông nghiệp khu vực và toàn quốc; đồng thời hỗ trợ một số HTX kết nối cung - cầu, ghi nhớ cung ứng sản phẩm và các hoạt động xúc tiến thương mại khác.

Nhờ vào việc xây dựng thương hiệu nên vườn bưởi da xanh của hộ ông Võ Văn Tuấn (HTX bưởi da xanh Bình Phước, ấp 7, xã Tân Hiệp, huyện Hớn Quản) luôn “hút hàng”

Từ năm 2015-2020, Liên minh HTX tỉnh phối hợp các ngành tổ chức 53 lớp tuyên truyền Luật HTX năm 2012 và các văn bản pháp luật, 60 lớp tập huấn kiến thức liên quan đến hoạt động sản xuất - kinh doanh cho 7.000 lượt học viên thuộc các tổ hợp tác và HTX trên địa bàn tỉnh, ký kết 8 chương trình phối hợp hoạt động với 8 sở, ngành. Qua đó thực hiện chức năng tuyên truyền, vận động, tư vấn hỗ trợ các HTX để hoạt động hiệu quả. Từ năm 2014 đến tháng 9-2020, Liên minh HTX tỉnh đã giải ngân gần 20,5 tỷ đồng từ nguồn Quỹ quốc gia về giải quyết việc làm và Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh cho 27 HTX vay nhằm mở rộng sản xuất - kinh doanh, nâng cao thu nhập cho thành viên. Đặc biệt, 40 lượt HTX đã được hưởng các chính sách về đất đai với 1.889,37 ha, ưu đãi về miễn, giảm tiền thuê đất nhằm xây dựng trụ sở, nhà kho, sân phơi, đất sản xuất. Liên minh HTX cũng đã tham mưu lãnh đạo tỉnh thực hiện các hoạt động hợp tác quốc tế, đẩy mạnh khai thác nguồn lực để liên kết, phát triển kinh tế HTX với các mô hình trồng, chế biến, xuất khẩu điều và ca cao.

Với vai trò và tầm quan trọng của kinh tế tập thể, Ban chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể tỉnh đặt ra mục tiêu trong nhiệm kỳ 2020-2025 sẽ thành lập mới 60 tổ hợp tác, 150 HTX và 1 liên hiệp HTX; đồng thời không ngừng củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh để đảm bảo mạnh cả về chất và lượng.