Tặng và nhận quà là bánh trung thu - có thể bị ở tù?!

BP - Bộ luật Hình sự hiện hành đã được Quốc hội khóa X, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 21-12-1999 và ngày 19-6-2009, tại kỳ họp lần thứ 5, Quốc hội khóa XII, bộ luật này đã được sửa đổi, bổ sung. Sau hơn 15 năm được áp dụng vào thực tiễn cuộc sống, nhiều quy định trong bộ luật này đã bộc lộ bất cập, không phù hợp điều kiện cuộc sống hiện nay.

Cụ thể là tại Khoản 1, Điều 289 về tội đưa hối lộ có quy định như sau: 1. Người nào đưa hối lộ mà của hối lộ có giá trị từ năm trăm ngàn đồng đến dưới mười triệu đồng hoặc dưới năm trăm ngàn đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc vi phạm nhiều lần, thì bị phạt tù từ 1-6 năm. Và theo quy định tại Khoản 5 và 6 của điều này, thì: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ một lần đến năm lần giá trị của hối lộ. Người bị ép buộc đưa hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì được coi là không có tội và được trả lại toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ. Người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

Và cũng trong Bộ luật Hình sự hiện hành, tại Khoản 1, Điều 279 về tội nhận hối lộ có quy định như sau: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp hoặc qua trung gian đã nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kỳ hình thức nào có giá trị từ năm trăm ngàn đồng đến dưới mười triệu đồng hoặc dưới năm trăm ngàn đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tù từ 2-7 năm:... Và theo Khoản 5 của điều này, thì: Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1-5 năm, có thể bị phạt tiền từ 1 lần đến 5 lần giá trị của hối lộ, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Như vậy, căn cứ vào nội dung quy định tại Điều 289 và Điều 279 nêu trên thì những ngày gần đây, ở Bình Phước nói riêng và trong cả nước nói chung sẽ có rất nhiều người phạm tội đưa và nhận hối lộ. Bởi cách đây một tháng, ở thị xã Đồng Xoài cũng như tại trung tâm các huyện, thị xã trong tỉnh đâu đâu cũng có quầy bán bánh trung thu. Chỉ cần dạo quanh một vòng chợ Đồng Xoài thì sẽ thấy ý kiến trên không hề sai. Vì hiện trên thị trường có rất nhiều loại bánh trung thu được bày bán và có bao nhiêu loại thì cũng có ngần ấy mức giá. Có loại bánh sản xuất trong nước và cũng có loại bánh được nhập khẩu từ Hồng Kông, Trung Quốc, Đài Loan, Singapore... Riêng đối với bánh trung thu hiệu Kinh Đô, loại nhân đậu xanh có giá thấp nhất là 44 ngàn đồng/cái và cao nhất là bánh “Kim Cương Trường Khang” với giá 3 triệu đồng/hộp 6 cái. Với các loại bánh trung thu nhập khẩu thì giá cao hơn nhiều lần. Tại chợ Đồng Xoài, có quầy bán loại bánh tới 9 triệu đồng/hộp 4 cái. Và với loại bánh này, theo quy định như Bộ luật Hình sự hiện hành thì cả người tặng và người nhận đều phạm tội.

Tết Trung thu hay tết cổ truyền của dân tộc, việc tặng quà là lẽ thường tình và cũng là nét văn hóa của người Việt. Điều này xuất phát từ truyền thống hiếu nghĩa với ông bà, cha mẹ, anh chị em trong gia đình, dòng tộc hoặc tình cảm xóm giềng tắt lửa tối đèn có nhau hoặc tình bằng hữu. Đặc biệt, với người Việt thì ai cũng tâm niệm rằng mang ơn thì không thể trả bằng oán và trung thu hay tết cổ truyền là dịp để thể hiện tình cảm với người đã giúp mình. Vẫn biết rằng, việc thể hiện tình cảm qua món quà tặng còn phụ thuộc vào khả năng của mỗi người. Song, với điều kiện hiện nay thì việc tặng nhau một hộp bánh có giá hơn một triệu đồng thì không phải là quá. Nhưng với món quà như vậy mà phạm phải tội “đưa hối lộ” và tội “nhận hối lộ” như Bộ luật Hình sự hiện hành thì sẽ có không biết bao nhiêu người đã và đang phạm tội. Chính vì thế, quy định nêu trên cần được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Ngọc Diệp