Tăng thu ngân sách - giải pháp vẫn từ nguồn thuế đất!

BP - Những năm qua, nhiệm vụ tăng thu ngân sách nhà nước (NSNN) luôn tạo áp lực và đặt ra thách thức trong chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trong đó, việc đấu giá quyền sử dụng đất tạo nguồn thu cho ngân sách luôn là giải pháp trọng tâm giúp tăng thu hằng năm. Tuy nhiên, “tăng mà chưa vui” là vấn đề luôn được các đại biểu ưu tiên đưa ra bàn bạc, trao đổi trên bàn nghị sự khi họp bàn về tình hình phát triển kinh tế của tỉnh.

Nguồn thu lớn từ đất

Báo cáo 6 tháng đầu năm 2018 của tỉnh cho thấy, nguồn thu NSNN địa phương là 4.100 tỷ đồng, đạt 79% dự toán Bộ Tài chính giao và đạt 68% chỉ tiêu HĐND tỉnh thông qua từ đầu năm. Phân tích các nguồn tăng thu, thì nhóm dẫn đầu là từ thu tiền đất với gần 1.200 tỷ đồng. Trong khi các khoản thu từ doanh nghiệp nhà nước Trung ương chỉ bằng 36% dự toán, nguồn từ thuế công thương nghiệp - ngoài quốc doanh khoảng 45% chỉ tiêu HĐND tỉnh thông qua...

Nhiều dự án xây dựng khu đô thị hoạt động đã làm tăng thu thuế từ đất nhưng không bền vững. Trong ảnh: Thi công hạ tầng khu đô thị mới The Gold City, xã Tiến Thành (Đồng Xoài) - Ảnh: K.B

Trao đổi về vấn đề này, Cục trưởng Cục Thuế Trần Văn Hướng cho rằng, do giá bán các mặt hàng nông sản chủ lực của tỉnh là cao su, hồ tiêu giảm sâu so với cùng kỳ dẫn đến một số doanh nghiệp kinh doanh, như Phương Hậu, Hoàng Anh, Linh Hương... không bán hàng nên không phát sinh doanh thu và thuế phải nộp. Đối với nguồn thu từ đất đạt khá là do bán đấu giá Dự án khu đô thị Tiến Hưng (Đồng Xoài) được 519 tỷ đồng; từ các dự án ở Đồng Phú 50 tỷ đồng, Bù Đốp 40 tỷ đồng, thị xã Bình Long 30 tỷ đồng, Chơn Thành 60 tỷ đồng và thị xã Phước Long gần 400 tỷ đồng.

Ông Trần Văn Hướng cho biết thêm, nhằm đẩy nhanh tiến độ bán đấu giá quyền sử dụng đất, góp phần tích cực tăng thu NSNN thì ngay từ đầu năm, UBND tỉnh đã có văn bản ủy quyền xác định và phê duyệt giá khởi điểm đấu giá cho chủ tịch UBND các huyện, thị xã chủ động thực hiện nên mới đạt nguồn thu khá cao. Nói về nguồn thu NSNN nếu trừ một số khoản thu đột biến về bán đấu giá quyền sử dụng đất, thu tiền thuế đất một lần của Dự án Becamex - Bình Phước, Hải Vương... thì chỉ đạt 50% dự toán HĐND tỉnh thông qua đầu năm.

Thu NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC  còn khó khăn

Việc thực hiện chính sách miễn giảm mạnh về thuế và kế hoạch điều chỉnh tăng thu ngân sách của tỉnh năm 2018 để tăng chi cho đầu tư phát triển của địa phương đã đặt ra thách thức lớn đối với các đơn vị trong việc chỉ đạo, điều hành công tác thu NSNN. Vì vậy, việc tăng thu để hoàn thành nhiệm vụ phải tiếp tục phụ thuộc vào nguồn thu từ đất. Ông Trần Văn Hướng cho biết: Ngành thuế đã rà soát các nguồn thu NSNN địa phương và ghi ra 7 khoản tăng thu, 9 mục không tăng so với dự toán đầu năm. Trong đó, dự kiến nguồn từ đấu giá quyền sử dụng đất ở khối tỉnh phải thu thêm 675 tỷ đồng từ các dự án: Trung tâm thương mại Đồng Xoài, khu dân cư Phú Thịnh...; còn các huyện, thị xã phải đạt từ 200-250 tỷ đồng.

Đầu tư cho giáo dục ở xã vùng sâu, vùng xa Tân Lợi (Đồng Phú)

Tại các đợt giám sát về điều hành ngân sách vừa qua, Phó chủ tịch HĐND tỉnh Phạm Công nhận định, thu ngân sách từ đất tăng theo từng năm. Cụ thể, năm 2016 là 17% trên tổng nguồn thu NSNN của tỉnh, năm 2017 lên 21% và ước thực hiện của năm 2018 là 27%. Trong khi nguồn thu từ doanh nghiệp ngoài quốc doanh giảm 8% so với năm 2017, chưa thực sự tương xứng với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Mặt khác, tỷ lệ nợ thuế ngày càng tăng cao và khó có khả năng thu hồi... Ông Phạm Công cũng chia sẻ băn khoăn về vấn đề thu ngân sách năm 2018 vượt so với dự toán nhưng nguồn thu từ khu vực quan trọng (doanh nghiệp nhà nước, địa phương và kinh tế ngoài quốc doanh) thấp hơn nhiều so với dự toán. Đây là dấu hiệu không tích cực trong bức tranh tăng trưởng năm 2018. Nếu như không tạo ra nguồn thu nội địa đủ mạnh từ các doanh nghiệp thì thu ngân sách sẽ khó bền vững.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ X đề ra chỉ tiêu phấn đấu đến năm 2020 thu NSNN đạt 4.850 tỷ đồng, thì đến hết năm 2017 tổng thu ngân sách của địa phương đã vượt 44,33% (tương ứng tăng 2.150 tỷ đồng). Dự toán điều chỉnh năm 2018, phấn đấu thu NSNN đạt 7.000 tỷ đồng được coi là nhiệm vụ trọng tâm nhằm đảm bảo cân đối nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, thảo luận về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhiều ý kiến còn băn khoăn vì cho rằng, nguồn thu từ bán đấu giá quyền sử dụng đất là không bền vững. Nếu không có những giải pháp tìm nguồn thu mới bền vững hơn thì việc tăng thu NSNN trong những năm tiếp theo sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Tại cuộc họp đánh giá tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm, phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2018 vừa diễn ra, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Trăm cho rằng: Tăng thu NSNN luôn là nhiệm vụ trọng tâm và nguồn thu vào ngân sách của tỉnh vượt trội vẫn từ đất là thiếu bền vững, nhưng trong bối cảnh hiện nay, đây vẫn là nguồn thu chính, đảm bảo cân đối nguồn lực đầu tư cho phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội của tỉnh. Do đó, cấp ủy, chính quyền các huyện, thị xã trong tỉnh cần có những giải pháp đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả hơn nữa để khai thác tốt các nguồn thu cũng như đảm bảo tính bền vững, lâu dài của nguồn thu.

Thanh Thúy