Tăng chế tài để ngăn thuốc lá lậu

BP - Bộ Công thương vừa cho biết, từ đầu nă đến nay, các cơ quan chức năng ở trung ương và các địa phương trong cả nước đã triển khai quyết liệt Chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Mặc dù vậy, trong 2 tháng đầu năm 2015, lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam vẫn không giảm so với cùng kỳ năm 2014 - khoảng 140 triệu gói.

Theo nhận định của lãnh đạo Bộ Công thương, thì lợi nhuận thu được từ vận chuyển, buôn bán kinh doanh thuốc lá lậu ở Việt Nam rất cao, chỉ sau buôn lậu ma túy. Chính vì vậy, tình hình vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá nhập lậu hiện vẫn diễn biến phức tạp và chủ yếu ở biên giới các tỉnh Long An, An Giang... Do mức chênh lệch giá thuốc lá cùng chủng loại tại Campuchia và thuốc lá nhập lậu tại Việt Nam rất cao. Cụ thể, với thuốc lá nhãn hiệu Hero, mức chênh lệch là từ 8.000-10.000 đồng/gói, Jet 10.000-12.000 đồng/gói, Esse là 3.500-4.000 đồng/gói... nên các đối tượng dùng nhiều phương thức, thủ đoạn rất tinh vi để nhập lậu vào Việt Nam.

Nêu trước đây thuốc lá nhập lậu được chia nhỏ, trà trộn, cất giấu trong hành lý hoặc trong hàng hóa khác, thì nay các đối tượng buôn lậu tinh vi hơn như, cất giấu trong cabin, mui, gầm, bình xăng xe, bố trí người theo dõi trước trụ sở cơ quan của lực lượng chống buôn lậu, thậm chí chúng còn thuê người dò đường trước khi vận chuyển. Chưa hết, các đối tượng buôn lậu còn tranh thủ triệt để, lợi dụng sơ hở các chính sách pháp luật, các lực lượng chức năng... để buôn lậu.

Còn người tham gia vận chuyển thuốc lá lậu lại đa phần là cư dân biên giới, rất thông thạo địa bàn. Dưới sự điều hành của một số “đầu nậu” giấu mặt, bằng các phương tiện ghe máy, xuồng... vận chuyển nhỏ lẻ nhiều lần từ biên giới Campuchia qua các cánh gà, đường mòn khu vực cửa khẩu hoặc đồng ruộng… rồi xâm nhập vào thị trường nội địa. Khi bị kiểm tra, họ lôi kéo nhiều phụ nữ, trẻ em giật lại hàng, có trường hợp còn đốt nhà để tẩu tán thuốc lá lậu. Các đối tượng tìm mọi phương thức thủ đoạn tinh vi, đầu tư trang thiết bị hiện đại để đối phó. Vì vậy, để bắt được các đối tượng này rất khó.

Tại sao tình hình buôn lậu thuốc lá ở nước ta lại lộng hành như vậy? Theo các chuyên gia pháp luật thì nguyên nhân chính là do các chế tài đối với hành vi phạm pháp này chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe. Vì theo quy định của pháp luật, nhưng người có hành vi vận chuyển, buôn bán... từ 1.500 gói thuốc lá ngoại nhập lậu trở lên mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Và lợi dụng kẽ hở này, các đối tượng buôn lậu thường bố trí cho người vận chuyển thuê với số lượng trên dưới 1.000 gói. Nếu bị bắt thì người vận chuyển chỉ bị lực lượng quản lý thị trường xử lý hành chính. Mà việc xử lý hành chính đối với người vận chuyển thuốc lá lậu thu chẳng khác nào việc bắt cóc bỏ dĩa. Hôm nay bắt, ngày mai vì miếng cơm manh áo họ vẫn sẽ đi lại. Còn đối với bọn buôn lậu, vì lợi nhuận rất cao nên chúng chấp nhận mất vài trăm triệu đồng, sau đó đi buôn trong vòng vài tháng sẽ lấy lại.

Vì vậy, để tăng tính răn đe đối với kẻ buôn lậu, tôi đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi vận chuyển kinh doanh thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 500 gói trở lên. Đồng thời để chống buôn lậu thuốc lá đạt hiệu quả thì việc xử lý kỷ luật nghiêm minh đối với cán bộ trong lực lượng chức năng chống buôn lậu có hành vi bao che, tiếp tay cho buôn lậu và thường xuyên luân chuyển lực lượng này ở các địa phương.

V.L