Tán thành quy định tên nước là CHXHCN Việt Nam

Sáng 3-6, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Phiên họp quan trọng này được phát thanh, truyền hình trực tiếp để Quốc hội báo cáo với cử tri và nhân dân cả nước về việc giải trình, tiếp thu ý kiến của nhân dân. 

Qua đây, nhân dân theo dõi, tiếp tục tham gia ý kiến vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.

Tán thành tiếp tục quy định tên nước là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Thảo luận Điều 1, đa số ý kiến của các đại biểu Quốc hội đề nghị tiếp tục quy định tên nước là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Các ý kiến phân tích: Tên gọi này ra đời trong bối cảnh nước ta vừa hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ, thống nhất đất nước, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, khẳng định rõ con đường, mục tiêu xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. 

Tên gọi này đã được sử dụng ổn định từ tháng 7 năm 1976 đến nay, chính thức ghi nhận trong Hiến pháp năm 1980 và Hiến pháp năm 1992. Việc giữ nguyên tên nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhằm tiếp tục khẳng định mục tiêu, con đường xây dựng và phát triển đất nước lên chủ nghĩa xã hội.

Thể hiện sự nhất trí với giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, đại biểu Trần Văn Tư (Đồng Nai) đánh giá tên nước như dự thảo không phải là sự lựa chọn ngẫu nhiên mà là sự lựa chọn của thời khắc lịch sử sau khi kết thúc quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc. 

Đại biểu nhấn mạnh: Qua 37 năm, tên nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vẫn bảo đảm đường hướng của Đảng, bảo đảm chế độ dân chủ của nhân dân. Tán thành với lập luận của Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 về việc giữ tên nước như hiện nay, đại biểu Nguyễn Văn Tuyết (Bà Rịa- Vũng Tàu) phân tích nếu thay đổi tại thời điểm này sẽ dẫn đến hệ quả không có lợi, phát sinh nhiều thủ tục hành chính gây tốn kém, phức tạp… Hơn nữa theo đại biểu, tên gọi hiện nay qua 37 năm đã trở nên quen thuộc với nhân dân và bạn bè quốc tế.

Quy định về tính chất và các thành phần kinh tế là nội dung quan trọng của Hiến pháp

Nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận đã tập trung phân tích quy định tại Điều 54 về các thành phần kinh tế. Các đại biểu đều cho rằng quy định về tính chất của nền kinh tế và các thành phần kinh tế là nội dung quan trọng của Hiến pháp. Việc xác định tính chất nền kinh tế đóng vai trò quan trọng và có tính quyết định đối với định hướng phát triển Nhà nước xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp trình Quốc hội 3 phương án tại khoản 1 Điều 54. Theo đó phương án 1: Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tập thể không ngừng được củng cố và phát triển, kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Kinh tế tư nhân là một trong những động lực của nền kinh tế. Kinh tế đầu tư nước ngoài được khuyến khích phát triển. 

Phương án 2: Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Phương án 3: Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế.

Qua phân tích, vẫn còn những quan điểm lựa chọn các phương án khác nhau. Tuy nhiên nhiều ý kiến cho rằng nên lựa chọn theo phương án 3. Đại biểu Lê Văn Tân (Hà Nam) cho rằng không nhất thiết kể tên các thành phần kinh tế vì có thể kể thiếu hoặc thừa. Theo đại biểu, phương án 3 đảm bảo các thành phần kinh tế bình đẳng như nhau, không có sự phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế, đảm bảo tính khái quát của Hiến pháp…

Cùng quan điểm lựa chọn phương án 3, đại biểu Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) phân tích nền kinh tế Việt Nam là nền nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu và nhiều thành phần kinh tế. Quy định như phương án 3 là phù hợp với Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, các thành phần kinh tế đều là thành phần cấu thành quan trọng của nền kinh tế thị trường.

Các đại biểu cho rằng tính chất định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế Việt Nam bảo đảm mọi thành viên trong xã hội sẽ được hưởng thụ một cách công bằng hơn và tốt hơn các giá trị cũng như lợi ích của sự phát triển kinh tế. Định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế sẽ tạo tiền đề cho việc khắc phục những hậu quả, khiếm khuyết của kinh tế thị trường cũng như những tác động tiêu cực trong quá trình xây dựng, phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế của Việt  Nam.

Lựa chọn mô hình chính quyền địa phương

Nhiều ý kiến cho rằng mô hình chính quyền địa phương ở Việt Nam hiện nay đang đứng trước thực tế cần đổi mới để phù hợp với tình hình mới, trình độ phát triển của đất nước. Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp trình Quốc hội 2 phương án về mô hình chính quyền địa phương. Phương án 1: Giữ quy định về đơn vị hành chính và quy định khái quát về việc tổ chức chính quyền địa phương. 

Theo phương án này, Chương IX gồm 2 điều, một điều quy định về đơn vị hành chính, một điều quy định về việc thành lập, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương do luật định. Phương án 2: Giữ quy định về đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương như Hiến pháp hiện hành.

Phân tích và lựa chọn phương án 1 của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp, đại biểu Lê Văn Tân (Hà Nam) cho rằng, mô hình chính quyền địa phương như hiện nay còn nhiều bất cập. Nhiều nhiệm vụ của nhà nước từ Trung ương, tỉnh, huyện đều dồn về chính quyền cơ sở, trong khi tổ chức bộ máy chính quyền cấp xã rất nhỏ, số lượng ít, chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu; điều kiện làm việc khó khăn, kinh phí hoạt động ít… Đại biểu đánh giá hoạt động của Hội đồng Nhân dân nhiều nơi còn nhiều hạn chế trong khi việc thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân chưa được tổng kết… Do vậy, Hiến pháp sửa đổi chưa cần cụ thể hóa những nội dung như phương án 1.

Không cùng quan điểm này, đại biểu Nguyễn Văn Tuyết (Bà Rịa-Vũng Tàu) cho rằng nên lựa chọn phương án 2 giữ nguyên quy định đơn vị hành chính và chính quyền địa phương như Hiến pháp hiện hành là phù hợp. Cũng cùng quan điểm này, đại biểu Phạm Đức Châu (Quảng Trị) lập luận theo dự thảo phương án 1 chỉ có một điểm quy định chính quyền địa phương, quy định ngắn gọn việc thành lập, chức năng, nhiệm vụ … của chính quyền địa phương phù hợp với từng đơn vị hành chính và phân cấp quản lý.

Theo đại biểu đây là phương án Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đưa ra khi chưa tổng kết, đánh giá việc thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân ở quận, huyện, phường có thành công hay không. Đại biểu cho rằng những nội dung như tên gọi, địa vị pháp lý, cách thức thành lập, chức năng cơ bản phải do hiến định, nhiệm vụ quyền hạn cụ thể mới do luật định.

(Theo TTXVN)