Sự ra đời của điện thoại

BP - Mùa hè năm 1873, Alexander Graham Bell và trợ lý Thomas Watson thực hiện thí nghiệm máy điện báo phức hợp ở hai phòng khác nhau. Trước đó họ quy định, khi thí nghiệm Watson sẽ dùng âm thanh làm cho màng phím rung lên. Còn Bell sẽ lắp màng cộng hưởng vào máy thu tiếng để theo dõi âm hưởng sinh ra trong xung điện.

Trong khi thí nghiệm, Bell nghe tiếng lao xao với âm lượng rất nhỏ phát ra từ phòng thí nghiệm của Watson. Phát hiện này đã khiến Bell hết sức vui mừng và khẳng định, đây chính là âm thanh do xung điện gây ra và được phát đi từ màng cộng hưởng. Bell chạy sang phòng làm việc của Watson yêu cầu người phụ diễn tả lại những hành động mà người này đã làm. Sau khi kiểm tra thực tế, Bell xác định, trước đây hai người chỉ thí nghiệm chuyện thu phát tín hiệu xung điện. Qua thí nghiệm cho thấy tín hiệu phức hợp sẽ có độ méo lớn nên lúc nghe được, lúc không. Vì vậy, Bell yêu cầu Watson dùng tay rung màng và phát hiện có dòng điện cảm ứng truyền qua dây dẫn đến tai người nghe. Từ nhận định này, Bell và Watson bắt tay vào thí nghiệm về sự chuyển hóa giữa điện và âm thanh, đồng thời thiết kế các thiết bị truyền, phát giọng nói. Cuối năm 1875, họ sáng tạo ra hai đầu ống nghe của chiếc máy điện thoại. Sau đó, họ thực hiện thí nghiệm nghe gọi và nói qua máy điện thoại. Nhưng kết quả của lần thí nghiệm này cũng chỉ nghe những tiếng lao xao như gió thổi.

Không chịu thất bại, trong lúc chơi đàn ghi-ta, những âm thanh bập bùng của chiếc đàn đã cho ông những ý tưởng mới, đó là hiện tượng cộng hưởng trong dao động âm thanh. Từ đó, Bell đã hiểu vấn đề về độ nhạy trong máy nói và máy nghe của ông còn quá thấp nên mức truyền dẫn âm thanh của thiết bị này yếu. Ngay lập tức, Bell và Watson sử dụng gỗ lót giường nằm của mình xẻ ván đóng thành một chiếc thùng nhỏ, sửa lại máy nghe, máy nói và tổ chức thí nghiệm lại. Ban đầu, người nói với âm lượng bình thường nhưng người nghe như tiếng muỗi vo ve, Bell thất vọng đi lại trong phòng. Trong lúc này, Bell vô tình làm đổ chai đựng axit sulfuaric vào người. Theo phản xạ, Bell hét lên cầu cứu và vung tay chạm vào cần gạt điều chỉnh âm lượng thì phía đầu dây bên kia, Watson nghe rõ toàn bộ lời thoại này và thí nghiệm thành công, đó là ngày 10-3-1876.

Máy điện thoại của Bell lúc đầu rất thô sơ, tiếng nói cũng chưa được rõ ràng và chưa truyền đi được xa. Sau đó, qua nhiều lần cải tiến, chiếc điện thoại dần hoàn thiện và đầu thế kỷ XX, các nước châu Âu, Bắc Mỹ đã bắt đầu thành lập Cục điện thoại. Sự ra đời của điện thoại đã đem lại rất nhiều tiện ích chưa từng có trong sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, thông tin, quân sự. Để ghi nhớ công lao người phát minh ra điện thoại, các nhà khoa học đã lấy tên Bell đặt cho đơn vị đo công suất hoặc dùng để tính toán trong điện học và âm nhạc (Ben). Ngày nay, điện thoại thông minh (smartphone) đã thay thế điện thoại của Bell (điện thoại cố định). Nhưng phát minh điện thoại của Bell là sự kiện vĩ đại của nhân loại trong thế kỷ XIX.

T.Phong
(Trích các sự kiện nổi tiếng thế giới)