Sự đối phó từ kẽ hở pháp luật

BP - Ngày 23-2-2017, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cùng đại diện một số sở, ban, ngành liên quan do Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tôn Ngọc Hạnh làm trưởng đoàn vừa có buổi giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về an toàn thực phẩm (ATTP) ở thị xã Phước Long. Theo kế hoạch và lịch được Phòng Y tế thị xã Phước Long và Trạm Y tế xã Phước Tín báo trước 1 ngày, đoàn giám sát đến cơ sở sản xuất nước đóng chai Bích Tuyền ở xã Phước Tín để nắm tình hình thực tế.

Tuy nhiên, khi đoàn tới nơi, cơ sở này... đóng cửa không làm việc. Đoàn sang nhà chủ cơ sở ở bên cạnh thì công nhân cho biết bà chủ dặn “hôm nay nghỉ 1 ngày không làm”. Đoàn giám sát “ngậm ngùi” ra về và phải thay đổi chương trình làm việc.

Và đây không phải là lần đầu tiên các đoàn giám sát, kiểm tra liên ngành của tỉnh “bó tay” trước cách đối phó đơn giản nhưng “hiệu quả” của chủ cơ sở sản xuất. Bởi lẽ, chỉ cần vắng chủ thì không ai tiếp khách, không ai kiểm tra thực tế cụ thể hoạt động của cơ sở...Đồng thời, đoàn giám sát không thể lập biên bản hay xử phạt, thế nên... chẳng làm gì được chủ cơ sở sản xuất. Nếu có quyết tâm vào bằng được, thì sẽ bị “hồi mã cước” rằng cơ quan chức năng làm việc “không minh bạch”.

Theo phân cấp quản lý nhà nước, các cơ quan chức năng cấp huyện chỉ được kiểm tra, nhắc nhở đối với cơ sở không đăng ký giấy phép kinh doanh. Còn đối với các cơ sở, doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh, phải là cơ quan chức năng cấp tỉnh trở lên mới được phép kiểm tra. Có 2 cách kiểm tra, giám sát liên ngành, một là có kế hoạch và thông báo trước, hai là đột xuất. Đối với kiểm tra, giám sát theo kế hoạch, nếu không rơi vào tình huống như Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cùng đại diện một số sở, ngành nói trên, hầu hết cũng sẽ nhận được một kết quả “sạch sẽ” của chủ sơ sở, doanh nghiệp. Đối với kiểm tra đột xuất, cơ quan liên ngành của tỉnh - gồm đại diện nhiều cơ quan thường phối hợp với các cơ quan chức năng của huyện đi thực tế. Để bảo đảm “bí mật”, đoàn của tỉnh thường về tới nơi mới điện thoại báo cơ quan chuyên môn của huyện, xã. Thế nhưng, những người trong cuộc đều biết một hiện thực chua xót rằng, chỉ cần một phút chủ cơ sở đã có thể rời khỏi nơi sản xuất, chỉ cần 5 phút, các công nhân cũng có thể phi tang sai phạm nghiêm trọng... Vì thế, việc giữ bí mật thật chẳng khác nào “giữ lửa trong giấy”.

Vệ sinh ATTP là vấn đề liên quan trực tiếp đến sản xuất và đời sống nên luôn được nhân dân đặc biệt quan tâm. Thời gian qua, các cấp, ngành đã có nhiều cố gắng trong quản lý, bảo đảm ATTP. Tuy nhiên, thực tế có thể thấy việc quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất thực phẩm còn rất nhiều vấn đề nan giải. Các quy định pháp luật về lĩnh vực này cũng chưa sát, nhiều kẽ hở, chế tài xử phạt chưa nghiêm minh, chưa đủ sức răn đe. Song song đó, những địa chỉ tin cậy, làm ăn chân chính chưa được hỗ trợ đúng mức về truyền thông cũng như quản lý nhà nước... Để giải quyết tận gốc vấn đề này, cần có giải pháp mạnh tay hơn, không thể chấp nhận sự đối phó xuất phát từ những kẽ hở pháp luật, đặc biệt là vấn đề liên quan đến sức khỏe con người và giống nòi của dân tộc - vấn đề ATTP.

Trần Phương