Sinh hoạt văn hóa cộng đồng trong dịp lễ Giáng sinh

BP - Chỉ còn mười ngày nữa là đến lễ Giáng sinh năm 2014. Ở nước ta, dù không phải là ngày nghỉ chính thức nhưng Giáng sinh đang dần được coi như một ngày lễ chung, thường được tổ chức vào tối 24 và kéo sang ngày 25-12. Lễ Giáng sinh còn được gọi là lễ Thiên Chúa giáng sinh, Noel hay Christmas, là một ngày lễ kỷ niệm Chúa Jesus ra đời. Theo các tín hữu Kitô giáo thì Chúa Jesus được sinh ra tại Bethlehem, thuộc xứ Judea nước Do Thái (ngày nay là thành phố của Palestine).

Ngoài ý nghĩa theo đạo Thiên Chúa, Noel còn là một ngày lễ gia đình, một ngày để tụ tập quây quần mọi người, mọi thế hệ trong gia đình. Lễ này dưới mọi hình thức đều tạo những kỷ niệm chung và duy trì tình cảm giữa mọi người trong gia đình công giáo. Mỗi người bằng cách thức riêng của mình, tạo dựng mối sẻ chia với nhau, như một bữa ăn chung, một đêm không ngủ, nghe thuật lại một câu chuyện... Đồng thời, Noel cũng trở thành một buổi lễ của trẻ em, với một đêm thần diệu mà hầu như tất cả mọi ước nguyện của con trẻ được thành sự thật. 

Nói đến lễ Noel là phải nói đến cây thông Noel, tiếng chuông nhà thờ, ngôi sao trong lễ Giáng sinh, cây gậy kẹo và vòng lá mùa vọng. Vào mùa đông, trong khi mọi cây cối đều héo rũ thì riêng cây thông vẫn xanh tươi. Vì vậy, người cổ đại đã coi thông là loại cây phục sinh. Để có sự hòa hợp con người và thiên nhiên, hàng trăm năm trước trong mùa Giáng sinh, người ta dùng thông làm cây Christbaum, thông xanh tươi, có mùi thơm và màu xanh biểu tượng cho sự sống nên mang đến ánh sáng hy vọng. Vào ngày đông chí, họ trang trí cây thông với trái cây, hoa và lúa mì.  Và khi các chuông nhà thờ ngân vang vào lúc nửa đêm, báo hiệu Chúa Jesus ra đời. Tiếng chuông ở một số quốc gia thường được dùng báo hiệu cho người dân biết một việc vui hay một sự kiện buồn nào đó vừa xảy đến. Còn ở những quốc gia phương Tây, tiếng chuông rung lên chào mừng Chúa Cứu thế xuống trần.

Ngôi sao trong lễ Giáng sinh có ý nghĩa đặc biệt. Tương truyền, lúc Chúa vừa chào đời thì trên trời xuất hiện một ngôi sao rực rỡ. Ánh sáng tỏa ra mấy trăm dặm. Từ các vùng phía đông xa xôi (nay thuộc lãnh thổ Iran và Syria), có 3 vị vua lần theo ánh sáng ngôi sao tìm đến được hang đá thành Bethlehem nơi Chúa đã ra đời. Ba vị này quỳ trước mặt Chúa, dâng Chúa các phẩm vật trầm hương, mộc dược và vàng bạc châu báu. Cây gậy kẹo là sự kết hợp những biểu tượng thể hiện tình yêu và sự hy sinh của Chúa Jesus. Màu trắng biểu hiện cho sự trong trắng và vô tội của Chúa. Ba sọc nhỏ tượng trưng cho những đau đớn mà Đức Chúa đã phải chịu trước khi ngài chết trên cây thập tự giá. Ba sọc đó còn biểu hiện ba ngôi thiêng liêng của Chúa (sự hợp nhất của Cha, Con và Thánh thần). Theo những người Thiên Chúa giáo, vòng lá mùa vọng được kết bằng lá xanh, thường được đặt trên bàn hay treo lên cao để mọi người có thể dễ dàng nhìn thấy. Vòng lá có hình tròn nói lên tính cách vĩnh hằng và tình yêu thương vô tận của Thiên Chúa.

Lễ Giáng sinh ở Việt Nam là một dịp sinh hoạt văn hóa cộng đồng khá nhộn nhịp. Trong những ngày này, cây thông Noel được trang trí ở nhiều nơi, có thể bằng cây thật hay thông nhân tạo làm bằng nhựa. Trên cây, người ta treo các đồ trang trí nhiều loại nhưng thường có những cặp chuông, dây giả tuyết, những chiếc ủng, các gói quà tượng trưng và đèn trang trí giống như các nước phương Tây... Trong đêm Giáng sinh, những đôi tình nhân tặng quà cho nhau, trẻ em háo hức chờ đón sự xuất hiện của ông già Noel, gia đình bè bạn rủ nhau hội hè, yến tiệc, hát karaoke... và đặc biệt là những người Công giáo thì chuẩn bị tham dự thánh lễ tại thánh đường giáo xứ hoặc giáo họ của mình.

Đức Hồng (tổng hợp)