Siết chặt quản lý, kinh doanh vàng: Người mừng, kẻ lo

BP - Ngày 1-6-2014, Thông tư số 22/2013/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ về quản lý đo lường trong kinh doanh vàng, quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ có hiệu lực. Theo đó, người mua vàng sẽ không bị “bịt mắt” như trước. Tuy nhiên, chỉ có 9 tháng chuẩn bị việc áp dụng thông tư này đã khiến một số doanh nghiệp vàng chưa theo kịp. Người đang có vàng và cả người chuẩn bị mua vàng cùng thấp thỏm.

THUẬN LỢI CHO ĐƠN VỊ LÀM ĂN CHÂN CHÍNH

Ông Nguyễn Khoa Tâm, Giám đốc Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC Bình Phước cho biết: Khi áp dụng Thông tư 22 sẽ không còn tình trạng doanh nghiệp ăn gian tuổi cũng như hàm lượng vàng. Lâu nay trên thị trường những doanh nghiệp làm đúng tuổi vàng lại bất lợi khi cạnh tranh với các tiệm vàng nhỏ lẻ làm vàng thấp tuổi vì phí gia công cao.

Cho chúng tôi xem một chiếc nhẫn trang sức mỹ nghệ có trọng lượng hơn 1 chỉ vàng, tiền gia công là 926 ngàn đồng, ông Tâm lý giải: Giá mỗi sản phẩm của công ty cao hơn các cơ sở bên ngoài khoảng 30% vì tiền công cao. Nhưng bù lại người dân sẽ có hàng chất lượng. Vì vậy, áp dụng Thông tư 22 tốt cho khách hàng và những đơn vị lâu nay làm đúng tuổi, đúng trọng lượng vàng. Các doanh nghiệp kinh doanh nhỏ buộc phải làm đủ tiêu chuẩn, vì thế tiền công sẽ bằng hoặc cao hơn giá của công ty hiện nay.

Một vài doanh nghiệp lớn đã có sự chuẩn bị, sẵn sàng thực hiện theo Thông tư 22, nhưng nhiều doanh nghiệp khác vẫn còn lúng túng. Một chuyên gia trong ngành vàng ở thị xã Đồng Xoài cho biết: “Theo khảo sát nội bộ của chúng tôi thời điểm Thông tư 22 bắt đầu có hiệu lực, các doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn tỉnh cũng thực hiện đúng theo quy định mới (công bố đầy đủ thông tin về mẫu mã tem, mác, tuổi vàng, nơi sản xuất, nhà phân phối) nhưng mới được 50% sản phẩm bày bán tại cửa hàng. 

LO CHO VÀNG CŨ, TỐT CHO VÀNG MỚI!

Ông Lê Văn Huân, chủ cửa hàng kinh doanh vàng bạc đá quý Kim Hương 1 ở chợ Đồng Xoài cho biết: Chúng tôi biết Thông tư 22 qua các mối quan hệ làm ăn, bạn bè và báo chí. Từ đó, Kim Hương thực hiện những quy định như đóng tem, mác, nguồn gốc xuất xứ... của món hàng. Tuy nhiên, từ tháng 9-2013 khi thông tư ban hành chúng tôi mới chỉ thay đổi theo đúng chuẩn được khoảng 30-40% mặt hàng cũ (hàng bán trước khi thực hiện Thông tư 22), vì để giải quyết hàng chục ngàn sản phẩm phải mất hơn 1 năm (một ngày tối đa chỉ lọc được hơn 20 lượng vàng). Hơn nữa, để sản xuất theo quy chuẩn mới cần đầu tư thiết bị máy móc nhiều tỷ đồng. Trong đó, máy quang phổ để kiểm định chất lượng vàng trị giá hơn 3 tỷ đồng và cần một chuyên gia có kinh nghiệm đứng máy. Bên cạnh chi phí cho việc lọc lại hay nấu lại một số sản phẩm rất cao, một phần do vàng bay hơi, một phần mất tiền công đã làm trước đó... nên chúng tôi phải bù lỗ rất nhiều.

Ông Huân cho biết thêm: Khi Thông tư 22 có hiệu lực, cửa hàng chưa biết làm thế nào để xử lý số hàng tồn lại. Ngoài ra, chất lượng và tuổi vàng còn phụ thuộc lớn vào các “chành” (đầu mối cung cấp vàng). Riêng sản phẩm chúng tôi tự gia công, chắc chắn đúng tuổi, đúng chất lượng để giữ uy tín làm ăn trong mấy chục năm qua. Hiện cửa hàng Kim Hương chỉ mới đổi tem, mác theo mẫu được 40% số lượng sản phẩm.

Thực tế, còn một số lượng lớn nữ trang người dân đang giữ là vấn đề đau đầu. Chị Đào Thị Hoa, buôn bán ở chợ Phước Bình (TX. Phước Long) băn khoăn: Theo quy định mới, những người có vàng dự trữ lâu nay sẽ làm thế nào? Không lẽ đem bán hết để mua lại vàng đạt chuẩn. Nếu vậy, doanh nghiệp có kịp thâu lại hết? Chị Ngô Thị Hiếu, bán áo quần tại chợ Đồng Xoài lại lo lắng: Lâu nay chúng tôi vẫn “mua đâu bán đó” nên chưa biết làm thế nào. Nếu đem bán để làm vàng mới thì tài sản chúng tôi có bị hao hụt không? Để lại thì sau này doanh nghiệp có thu mua vàng cũ không?

Ông Huân nói: “Nếu người dân bán lại số vàng mà Kim Hương đưa ra thị trường trong nhiều năm qua thì chúng tôi vẫn thâu để làm lại cho đạt chuẩn. Tuy nhiên, người dân bán ồ ạt thì doanh nghiệp không kham nổi, chỉ có thể ở mức nào đó”.

“CHIÊU” CỦA NGƯỜI KINH DOANH VÀNG

Chúng tôi thực hiện khảo sát với nội dung: Nếu mua vàng đủ tuổi mà tiền công gấp 2 lần so với việc mua vàng như trước đây thì sẽ chọn phương án nào? Kết quả, đa số người dân đều chọn phương án mua vàng đầy đủ thông tin theo quy định. Anh Nguyễn Mạnh Hà ở phường Tân Bình (TX. Đồng Xoài) cho rằng: Tôi chấp nhận mất tiền công cao hơn (trong trường hợp bán lại) nhưng bù lại sẽ có được vàng đúng tuổi, chất lượng.

Thực tế, lâu nay người dân vẫn bị móc túi mà không thể lên tiếng đòi quyền lợi. Cụ thể, tại thời điểm người dân mua một chỉ vàng của doanh nghiệp A có giá trị 4,5 triệu đồng, nhưng do làm không đủ tuổi, đúng chất lượng nên giá trị thực của sản phẩm chỉ 3,5 triệu đồng. Doanh nghiệp A vẫn mua lại chỉ vàng đó với giá 4 triệu đồng. Tuy nhiên, vẫn chỉ vàng này, đem bán cho doanh nghiệp B thì chỉ được 3,5 triệu đồng.

Các doanh nghiệp thường lý giải “vàng của anh/chị có tuổi thấp, chất lượng thấp nên chỉ được mua với giá đó”. Tuy nhiên, họ quá rành về chiêu thức kinh doanh này: Doanh nghiệp cạnh tranh với đối thủ bằng cách “dìm hàng” nhau và “mượn không lãi” của khách hàng 1 triệu đồng. Một trong những bí mật kinh doanh trong ngành vàng hiếm khi được thừa nhận.

Thông tư 22 ra đời và có hiệu lực được kỳ vọng lập lại trật tự thị trường vàng vốn bị thả nổi. Áp dụng Thông tư 22, người dân được sử dụng những sản phẩm đạt chuẩn, không còn tình trạng độc quyền, các doanh nghiệp sẽ kinh doanh ổn định và cạnh tranh công bằng.          

Thanh Nga - Mỹ Dung