Siết chặt bảo vệ khoáng sản chưa khai thác

BP - Bình Phước có nhiều loại khoáng sản (KS) thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) và đã được đưa vào quy hoạch KS như đá vôi sản xuất xi măng, cao lanh, puzơlan, bauxit và quy hoạch dự trữ KS quốc gia. UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 47/2017/QĐ-UBND phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng KS trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, với tổng 117 vị trí mỏ đưa vào quy hoạch với các loại KS làm vật liệu xây dựng thông thường và than bùn (đá xây dựng, vật liệu san lấp, sét gạch ngói, cát xây dựng, than bùn). Trong đó: Đồng Xoài 10 khu vực, Phước Long 4, Bình Long 2, Lộc Ninh 14, Bù Đốp 9, Bù Gia Mập 12, Bù Đăng 11, Hớn Quản 16, Chơn Thành 16, Đồng Phú 23. Trong quá trình thực hiện quy hoạch, UBND tỉnh bổ sung 2 khu vực vào quy hoạch KS với tổng 24,5 ha (đá xây dựng 20 ha, vật liệu san lấp 4,5 ha).

Bên cạnh đó, năm 2015 UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1963/QĐ-UBND về việc phê duyệt khu vực không đấu giá quyền khai thác KS thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh gồm 42 khu vực với tổng 2.665,5 ha và 35km đường sông. Trong đó 26 khu vực đã cấp phép thăm dò, khai thác trước ngày 1-7-2011 với tổng 1.824,2 ha và 35km đường sông, 16 khu vực đã cấp phép thăm dò, khai thác từ ngày 1-7-2011 đến 30-7-2015 và các khu vực cung cấp nguyên vật liệu phục vụ sửa chữa các công trình hạ tầng kỹ thuật với tổng 841,3 ha. Trong quá trình thực hiện, UBND tỉnh đã bổ sung 2 khu vực quy hoạch KS đá xây dựng vào khu vực không đấu giá quyền khai thác KS với tổng 40 ha.

Năm 2017, UBND các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh đã xây dựng kế hoạch bảo vệ KS chưa khai thác, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp nhằm ngăn chặn hoạt động khai thác KS trái phép. Tuy nhiên, công tác bảo vệ KS chưa khai thác trên địa bàn tỉnh thời gian qua còn bộc lộ nhiều hạn chế, tình trạng khai thác KS trái phép vẫn diễn ra, trong đó chủ yếu khai thác vật liệu san lấp, cát xây dựng, sét gạch ngói, đá mồ côi (đá tảng lăn) làm thất thoát tài nguyên, tác động xấu đến cảnh quan, môi trường; ảnh hưởng an ninh trật tự và đời sống người dân. Nguyên nhân chủ yếu do ý thức chấp hành pháp luật của một số tổ chức, cá nhân chưa tốt; địa bàn phân bố KS rộng, không tập trung; chính quyền chưa quan tâm nhiều đến quản lý, bảo vệ KS chưa khai thác; phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cấp, ngành còn hạn chế, chưa có kinh phí phục vụ bảo vệ KS chưa khai thác...

Định kỳ hằng năm, công tác thanh - kiểm tra hoạt động KS được các cơ quan chức năng thực hiện thường xuyên và đột xuất để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý sai phạm. Từ năm 2015-2017, đã xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật về KS với tổng 539,7 triệu đồng.

Việc cấp phép thăm dò, khai thác KS trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua được thực hiện đúng quy định pháp luật, đúng quy hoạch KS. Trên địa bàn tỉnh hiện có 2 giấy phép thăm dò KS đang còn hiệu lực, đã thăm dò xong, chưa phê duyệt trữ lượng; trong đó Bộ TN-MT cấp 1, UBND tỉnh cấp 1. Tính đến ngày 30-4-2018, trên địa bàn Bình Phước có 42 giấy phép khai thác KS, trong đó: Bộ TN-MT cấp 7 (đá vôi 1, puzơlan 1, kaolin 5); UBND tỉnh cấp 35 (đá xây dựng 28, sét gạch ngói 3, vật liệu san lấp 2, cát xây dựng 2). Ngoài ra, từ năm 2015 đến nay, có 18 mỏ KS đóng cửa theo quy định.

Trong phương án bảo vệ KS chưa khai thác trên địa bàn tỉnh được quy định tại Quyết định số 1567/QĐ-UBND ngày 9-7-2018 của UBND tỉnh cũng nêu ra các giải pháp thực hiện đối với các đơn vị. Cụ thể: Các sở, ban, ngành và UBND cấp huyện, xã thường xuyên tuyên truyền, phổ biến pháp luật về KS và các văn bản pháp luật liên quan; thanh - kiểm tra và xử lý nghiêm vi phạm quy định trong hoạt động KS; làm rõ trách nhiệm quản lý địa bàn và đề xuất cơ quan thẩm quyền xử lý tổ chức, cá nhân tại địa bàn để xảy ra khai thác KS trái phép nhưng không kịp thời ngăn chặn, tham mưu đề xuất biện pháp xử lý hoặc không có biện pháp xử lý hữu hiệu. Sở TN-MT chủ trì, phối hợp các sở, ngành, huyện, thị kiểm tra, bảo vệ KS chưa khai thác theo phương án đã được phê duyệt...

T.Ngọc