Sản xuất rau an toàn vẫn còn nhiều nan giải

Được Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh phối hợp với Công ty cổ phần Thế giới thông minh hỗ trợ một phần vật tư, phân bón sinh học, kỹ thuật sản xuất, bà Vưu Thị Mai, ngụ ấp 3, xã Đồng Tiến (Đồng Phú) đã đầu tư 200 triệu đồng cải tạo 0,6 ha đất thực hiện mô hình “Sản xuất rau hữu cơ sử dụng phân sinh học WEHG”. Mặc dù đã tốn rất nhiều công sức, chi phí cho loại rau siêu sạch, đảm bảo chất lượng với 3 tiêu chí: Đất sạch, nước sạch, rau sạch, nhưng hiện đầu ra vẫn còn là vấn đề nan giải do chưa cạnh tranh được với hàng chợ.

Tốn nhiều chi phí, công sức

Bà Mai cho biết, mô hình “Sản xuất rau hữu cơ sử dụng phân sinh học WEHG” phải thực hiện theo tiêu chuẩn 3 không. Đó là không phân hóa học, không thuốc kích thích tăng trưởng và không thuốc bảo vệ thực vật mà yêu cầu mô hình phải sử dụng phân chuồng (bò, gà), phân sinh học WEHG. Đặc biệt là phải cải tạo đất thật sạch, nước thật sạch. Để có loại đất sạch, bà Mai đã đầu tư 10 tấn phân bò, gà, phân sinh học để cải tạo đất trong 6 tháng. Nước được bà lấy từ giếng khoan đưa lên bồn chứa sau đó mới tưới trực tiếp lên rau bằng hệ thống ống, quanh vườn cũng được múc mương, rãnh chống úng vào mùa mưa.

Để có sản phẩm rau an toàn, công việc chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh tốn rất nhiều công sức so với cách trồng thông thường. Theo bà Mai, nếu phun thuốc hóa học có thể cách ly sâu bệnh được từ 7 đến 14 ngày, còn xịt thuốc sinh học chỉ cách ly được 1 ngày, mà chủ yếu là xua đuổi nên tốn nhiều công sức. Ban đêm nhà vườn còn phải chong đèn bắt sâu. Nếu sử dụng phân, thuốc sinh học thời gian thu hoạch cũng kéo dài hơn khoảng 1 tuần so với sử dụng phân và thuốc hóa học. Đặc biệt năng suất chỉ bằng 2/3 do không sử dụng thuốc kích thích tăng trưởng. Nhằm giảm bớt công và ổn định lâu dài, hiện bà Mai đã xây dựng hệ thống hàng rào thiên địch (phòng sâu bệnh) như trồng cây sao nhái, cỏ 3 lá xung quanh vườn tạo môi trường sống cho kiến vàng, ong... nhằm canh giữ không cho sâu tấn công rau.

Tìm đầu ra cho rau sạch

Hiện gia đình bà Mai đang sản xuất nhiều loại rau như: Tần ô, dền, mồng tơi, cải xanh, xà lách, chùm ngây, muống, dưa leo... với chất lượng tốt, bảo quản trong tủ lạnh được từ 15 đến 20 ngày. Mô hình này đã góp phần bảo đảm sức khỏe cộng đồng, môi trường và chống bạc màu đất. Tuy nhiên, mẫu mã rau siêu sạch không được bắt mắt như các sản phẩm rau ngoài thị trường nên không thể cạnh tranh, thậm chí giá còn thấp hơn. “Đây là mô hình khép kín nên hiện chỉ có một số người biết đến tận vườn đặt hàng nên rau bán mới có giá. Nếu đem ra chợ thì lỗ nặng do chi phí gấp đôi so với trồng rau thông thường” - bà Mai nói.

Cũng theo bà Mai, đây là hướng trồng rau mới nên lúc đầu nhà vườn chấp nhận thua lỗ, về lâu dài khi đã được người tiêu dùng biết đến thì mô hình sẽ đem lại lợi nhuận cao và bền vững cho nông dân.

Tại khu phố Xuân Đồng, phường Tân Thiện (TX. Đồng Xoài) có 5 hộ thực hiện mô hình tương tự với diện tích khoảng trên 1 ha. Hiện 2 tổ sản xuất trên đã được cơ quan chức năng cấp chứng nhận sản xuất rau an toàn. Để hỗ trợ đầu ra cho 2 tổ, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh phối hợp với tổng đại lý Thuần Nông bao tiêu sản phẩm cho nông dân với giá cao hơn thương lái 10-15% theo giá thị trường. Hiện sản phẩm đã được bày bán tại chợ Đồng Xoài từ ngày 2-1-2014.  

Vũ Thuyên