Sản xuất cây giống chuyên nghiệp

BP - Đối với giống cây công nghiệp, cây ăn trái lâu năm, ngoài các quy định chung phải có thêm thông tin về nguồn vật liệu nhân giống đã sử dụng, tiêu chuẩn công bố áp dụng, số lượng cây, thời gian giao nhận cây. Đó là một trong những quy định tại Nghị định số 94/2019/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Trồng trọt về giống cây trồng và canh tác được Chính phủ ban hành ngày 13-12-2019. Với những quy định mới này, hàng ngàn cơ sở, hộ nông dân sản xuất cây giống đang khá bối rối.

Nghị định số 94/2019/NĐ-CP quy định, trước khi buôn bán giống cây trồng, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm gửi thông báo qua thư điện tử hoặc trực tiếp gửi qua đường bưu điện tới sở nông nghiệp và phát triển nông thôn nơi buôn bán giống cây trồng thông tin về địa chỉ giao dịch, tên chủ cơ sở hoặc người đại diện hợp pháp, điện thoại liên hệ để đăng tải trên cổng thông tin điện tử của sở nông nghiệp và phát triển nông thôn. Tổ chức, cá nhân buôn bán giống cây trồng phải có hồ sơ bảo đảm truy xuất nguồn gốc lô giống cây trồng, gồm thông tin về hợp đồng, hóa đơn mua bán lô giống, hồ sơ chất lượng lô giống, nhãn mác phù hợp quy định.

Bình Phước là một trong những vựa sản xuất nhiều loại giống cây trồng, đặc biệt là các giống cây công nghiệp nổi tiếng như cao su, điều, hồ tiêu, cây ăn trái... Vì thế, những quy định này - thêm nhiều thủ tục, quy định, hàng ngàn hộ nông dân, vựa sản xuất cây giống ở Chơn Thành, Hớn Quản, Lộc Ninh, Bù Đốp, Đồng Xoài bị ảnh hưởng và cần phải lưu ý. Ban hành cùng với Nghị định số 94/2019/NĐ-CP, kèm theo hàng loạt biểu mẫu, báo cáo phải thực hiện. Trong đó hầu hết biểu mẫu, báo cáo phải được công nhận hoặc xác nhận của nhiều cơ quan như sở nông nghiệp và phát triển nông thôn, chi cục trồng trọt, Cục Trồng trọt thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Sau khi nghị định ban hành, thực tế có không ít cơ sở, hộ nông dân sản xuất cây giống lúng túng. Bởi lẽ, việc sản xuất, kinh doanh của các vựa cây giống lâu nay chưa được quản lý chặt chẽ, chưa thực hiện theo các bước quy định của ngành nông nghiệp mà chủ yếu chỉ dựa trên kinh nghiệm thực tế. Việc mua - bán giống cây trồng cũng chủ yếu dựa trên uy tín của cơ sở sản xuất. Chứng nhận nguồn gốc, xuất xứ cây giống đầu dòng chưa được cả người sản xuất và nông dân mua về trồng quan tâm nhiều. Thậm chí, tình trạng cây giống trôi nổi, buôn bán nhỏ lẻ tại các chợ nông thôn hay bán rong không có kiểm nghiệm, chưa được kiểm soát diễn ra khá phổ biến, là một lĩnh vực đem lại việc làm và thu nhập cho một bộ phận không nhỏ nông dân và người làm công.

Nước ta có khí hậu nhiệt đới, đặc biệt là vùng có điều kiện tự nhiên như Bình Phước, nông nghiệp trồng trọt - đi liền với sản xuất cây giống có lợi thế rất lớn, có thể trở thành thế mạnh. Song dù mang lại giá trị kinh tế cao, có nhiều nguồn gien quý, nhưng việc nhân giống, sản xuất cây giống trong cả nước nói chung và Bình Phước nói riêng còn nhiều yếu kém, ít khoa học. Và vì quản lý chưa hiệu quả, cộng với một bộ phận làm ăn không chân chính, đã có không ít nông dân mua phải giống cây không bảo đảm chất lượng, sau vài năm phải chặt bỏ cả vườn cây, gây thiệt hại lớn.

Nghị định số 94/2019/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 1-2-2020. Từ nay đến thời điểm đó chỉ còn hơn 2 tháng, không còn cách nào khác, các cơ sở, nông hộ buộc phải chuẩn bị nhiều công đoạn cho quá trình sản xuất và đưa cây giống ra thị trường tiêu thụ một cách chuyên nghiệp nếu không muốn bị xử phạt vì không tuân thủ pháp luật. Đây là bài toán không dễ giải nếu không có sự hỗ trợ tích cực, kịp thời của ngành nông nghiệp.