“Phớt lờ” quy định của luật

BP - Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 18-6-2012 và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1-5-2013. Luật gồm 5 chương với 35 điều quy định về các biện pháp giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, biện pháp kiểm soát nguồn cung cấp thuốc lá và điều kiện bảo đảm để phòng, chống tác hại của thuốc lá. Sau hơn một năm đi vào cuộc sống, nhiều quy định của luật vẫn chỉ là quy định... trên giấy.

Theo số liệu thống kê của các ngành chức năng, hiện có khoảng 16 triệu người trưởng thành ở nước ta hút thuốc lá. Việt Nam nằm trong nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ người hút thuốc cao nhất thế giới. Mỗi năm, cả nước “đốt” hết khoảng 16.000 tỷ đồng, cùng với đó là khoảng 40.000 người chết vì các căn bệnh liên quan trực tiếp đến thuốc lá. Những con số “biết nói” nêu trên khiến nhiều người phải giật mình. Nhiều người hút thuốc không ý thức được rằng, hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân mà còn ảnh hưởng đến những người xung quanh, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ đang mang thai và gây ô nhiễm môi trường. Điều 11 của luật này quy định địa điểm cấm hút thuốc lá bao gồm: Cơ sở y tế; cơ sở giáo dục; cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao (khoản 1). Địa điểm cấm hút thuốc lá trong nhà bao gồm: nơi làm việc; trường cao đẳng, đại học, học viện; địa điểm công cộng; phương tiện giao thông công cộng gồm ôtô, tàu bay, tàu điện (khoản 2). Mặc dù luật đã quy định cụ thể, rõ ràng như vậy nhưng nhiều người vẫn phớt lờ, không nghiêm túc chấp hành. Có một thực tế hiện nay là hầu như cơ quan, đơn vị nào cũng có tình trạng cán bộ, nhân viên vô tư “nhả khói” ngay trong phòng làm việc, phòng khách, nhà ăn, khuôn viên... Bên cạnh đó, một số quy định của luật rất khó áp dụng vào cuộc sống vì đang tồn tại sự chồng chéo trong công tác quản lý, thanh tra, xử phạt vi phạm giữa chính quyền địa phương và các ngành chức năng như y tế, quản lý thị trường...Việc tổ chức thực hiện Quyết định số 1315/QĐ-TTg, ngày 21-8-2009 của Thủ tướng Chính phủ trong việc phê duyệt kế hoạch thực hiện công ước khung về kiểm soát thuốc lá thời gian qua chưa được thực hiện nghiêm túc, triệt để dẫn đến tình trạng “cấm cứ cấm, hút cứ hút”. Việc xử phạt chẳng khác nào “bắt cóc bỏ đĩa”!?

Để góp phần giảm tỷ lệ người hút thuốc, từng bước xây dựng môi trường sống và làm việc không khói thuốc lá chúng ta cần thực hiện đồng bộ các giải pháp vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính lâu dài. Trong công tác tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá, phải sử dụng phương châm “mưa dầm thấm sâu”. Đối với các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp... tuyệt đối không được sử dụng thuốc lá để tiếp khách. Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát đối với mặt hàng thuốc lá. Kiên quyết tịch thu, tiêu hủy các sản phẩm thuốc lá không rõ nguồn gốc, nhập lậu. Các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, đề xuất với Chính phủ xây dựng quy hoạch các vùng nguyên liệu và nhà máy sản xuất thuốc lá theo hướng tập trung, khắc phục tình trạng nhiều địa phương có nhà máy sản xuất thuốc lá như hiện nay.

Chính Trực