Phát triển vườn tiêu bền vững ở Long Bình

BP - Những năm gần đây, do giá tăng liên tục nên cây tiêu là sự lựa chọn hàng đầu của nhiều nông dân trong tỉnh. Trong khi nhiều nơi, nông dân ồ ạt trồng tiêu cả ở những khu đất không phù hợp về địa hình, thổ nhưỡng thì ở xã Long Bình (Bù Gia Mập), người dân mở rộng diện tích tiêu theo hướng bền vững.

Ông Lê Danh Biên, Phó chủ tịch UBND xã Long Bình cho biết: Trước đây, người dân trong xã trồng 3 loại cây chủ lực là điều, cao su, cà phê. Cây tiêu chỉ trồng rải rác vài sào hoặc vài chục nọc mỗi hộ. Trước năm 2010, cả xã chưa được 5 ha tiêu. Nhưng gần đây, do một số vườn cà phê, điều già cỗi, năng suất thấp nên nông dân chuyển sang trồng tiêu. Toàn xã hiện có 20 ha tiêu, chủ yếu ở thôn 4, 5, 9 và rải rác một số thôn trồng xen trong vườn điều, cà phê. Diện tích tiêu mở rộng ở những vùng có độ dốc thoải, gần nguồn nước, đảm bảo cây tiêu sinh trưởng, phát triển tốt.

Năm 1998, hộ anh Dương Văn Lâm (thôn 4) trồng xen 500 nọc tiêu trong vườn cà phê. Thời điểm đó, giá tiêu chỉ hơn 20 ngàn đồng/kg nhưng anh vẫn duy trì diện tích. Do chăm sóc tốt, mỗi nọc thu được từ 3-4kg/vụ, đủ chi phí đầu tư cho cà phê. Gần đây, giá tiêu tăng nên số diện tích điều, cà phê già cỗi, anh Lâm cắt bỏ chuyển sang trồng tiêu. Từ năm 2010 đến nay, anh trồng thêm 5 ha tiêu, trong đó đầu mùa mưa này anh trồng mới 3.000 nọc. Hiện anh có hơn 1 ha tiêu đang cho thu hoạch với năng suất 8 tấn. Năm 2013, với giá bán trung bình 150 ngàn đồng/kg, anh thu về 1,2 tỷ đồng. Anh Lâm tính toán: Nếu để cà phê già cỗi chỉ thu được từ 2-3 tấn/ha, giá thấp nên trừ chi phí thu về rất ít. Không riêng gì cây cà phê, mà bất kỳ loại cây trồng nào đến thời kỳ thanh lý nên chuyển đổi. Anh Lâm cho hay: Nếu chăm sóc đúng kỹ thuật, cây tiêu 1 năm tuổi sẽ cho thêm nguồn thu từ việc cắt bán dây tiêu giống. Năm 2013, tôi thu từ bán dây tiêu được 300 ngàn đồng/trụ. Dự kiến năm 2015, tôi sẽ mở rộng thêm từ 4.000-5.000 nọc.

Thôn 5 hiện có nhiều hộ trồng tiêu đã được 1-2 năm tuổi. Hộ anh Lầu Sy Niệp nằm trong tốp trồng nhiều tiêu nhất xã. Diện tích lớn, anh trồng nhiều loại cây như: cà phê, điều, tiêu, cây ăn trái, để cây này rớt giá thì còn cây khác đắp vào. Trước năm 2010, do chưa ứng dụng khoa học - kỹ thuật nên năng suất tiêu chỉ từ 3-5 tấn/ha. Gần đây, anh chăm sóc đúng quy trình nên đạt 8 tấn/ha. Từ đó, gia đình anh chuyển đổi dần diện tích cà phê, điều già cỗi sang trồng tiêu. Đến nay, gia đình anh Niệp có 8 ha tiêu, riêng mùa mưa năm nay trồng mới 3 ha. Anh Niệp cho biết: Trồng tiêu quan trọng nhất là phải nắm vững kỹ thuật chăm sóc và chủ động phòng trị nấm,  bệnh lây lan. Phải trồng ở gần  nguồn nước để đảm bảo nước tưới nhưng không được trồng ở bàu bưng, triền suối... Năm 2015, tôi sẽ thay 4 ha cà phê già cỗi bằng cây tiêu.

Hiện nay, giá các loại nông sản bấp bênh nên không ít nông dân trong tỉnh rơi vào vòng luẩn quẩn (trồng - chặt, chặt - trồng). Tuy nhiên, ở Long Bình không xảy ra tình trạng này. Số diện tích chuyển sang trồng tiêu đều là đất cây cà phê, điều già cỗi. Không có tình trạng nông dân chặt bỏ cây đang trong thời kỳ cho năng suất cao. Kết quả này là do chính quyền xã phối hợp với các hội, đoàn thể, ban điều hành các ấp vận động nông dân không chạy theo thị trường. Nếu nhiều đất nên trồng đa canh hoặc xen canh để tăng nguồn lợi. Xã cũng tổ chức nhiều lớp tập huấn, chuyển giao khoa học - kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp và tuyên truyền để người dân tham gia, ứng dụng. Hiện phần lớn số hộ trong xã đều thực hiện mô hình đa canh hoặc trồng xen lấy ngắn nuôi dài để nâng cao hiệu quả kinh tế.               

Hải Châu