Phải nêu lý do không trúng thầu

BP - Bắt đầu từ ngày 15-8-2014, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu có hiệu lực thi hành. Trong đó có quy định thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu phải nêu lý do nhà thầu không trúng thầu. Đây là một trong những quy định mới về đấu thầu nhằm tăng cường hơn nữa tính minh bạch, công khai trong đấu thầu, đồng thời ngăn ngừa tiêu cực trong hoạt động đấu thầu.

Tại Khoản 13, Điều 2 của Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản (số 38/2009/QH12) có quy định như sau: Việc thông báo kết quả đấu thầu được thực hiện ngay sau khi có quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu của chủ đầu tư. Theo quy định này thì ngay sau khi phê duyệt kết quả đấu thầu, chủ đầu tư phải gửi văn bản thông báo kết quả đấu thầu đến các nhà thầu tham dự thầu nhưng trong thông báo kết quả đấu thầu, không phải giải thích lý do đối với nhà thầu không trúng thầu. Thực tế trong những năm qua cho thấy, nhiều trường hợp  tham gia đấu thầu nhưng không biết rõ lý do vì sao trượt thầu, trong khi hồ sơ dự thầu đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu, lại có đủ năng lực, uy tín và giá bỏ thầu rất cạnh tranh. Chính vì vậy, đã có không ít nhà thầu bức xúc và nghi vấn có gian lận, thông thầu. Đó là chưa kể đến những chủ đầu tư, vì không muốn đấu thầu một cách minh bạch, cố tình lựa chọn nhà thầu “thân quen”, nên đã loại nhà thầu có đủ năng lực, đáp ứng tốt hơn điều kiện của gói thầu. Các nhà thầu bị loại dù có nghi vấn cũng không có đủ thông tin để kiến nghị.

Sự ra đời của Nghị định số 63/2014/NĐ-CP đã được cộng đồng doanh nghiệp cả nước nói chung và Bình Phước nói riêng kỳ vọng rằng những nhà thầu yếu kém, không đủ năng lực hoặc tình trạng “đi đêm” hay thông thầu sẽ không còn. Vì, quy định về thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu tại Khoản 6, Điều 20 của Nghị định số 63/2014/NĐ-CP nêu rõ: Sau khi có quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, bên mời thầu phải đăng tải thông tin về kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định (...); gửi văn bản thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu cho các nhà thầu tham dự thầu trong thời hạn quy định tại Điểm n, Khoản 1, Điều 12 của Luật Đấu thầu. Nội dung thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu bao gồm: Tên nhà thầu trúng thầu, giá trúng thầu, loại hợp đồng, thời gian thực hiện hợp đồng; danh sách nhà thầu không được lựa chọn và tóm tắt về lý do không được lựa chọn của từng nhà thầu; kế hoạch hoàn thiện, ký kết hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn; các nội dung cần lưu ý.

Quy định này nhận được sự đánh giá rất cao của các nhà chuyên môn và chính các nhà thầu. Nhiều nhà thầu nhận xét, việc nêu lý do không trúng thầu của từng nhà thầu tham dự sẽ giúp minh bạch, công khai hơn về quá trình đánh giá, lựa chọn nhà thầu và khiến chủ đầu tư không thể “một tay che cả bầu trời”, tùy tiện trong đánh giá, lựa chọn nhà thầu. Nhà thầu không trúng thầu cũng “tâm phục khẩu phục” khi bị loại, nếu chủ đầu tư lựa chọn đúng hoặc có đủ thông tin để kiến nghị, phản ánh.

Bên cạnh đổi mới về thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP cũng quy định cụ thể về thông tin khi hủy thầu. Theo đó, tại Khoản 5, Điều 20 của Nghị định số 63/2014/NĐ-CP có quy định như sau: Trường hợp hủy thầu theo quy định tại Khoản 1, Điều 17 của Luật Đấu thầu (tất cả hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu), trong văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu hoặc văn bản quyết định hủy thầu phải nêu rõ lý do hủy thầu và trách nhiệm của các bên liên quan khi hủy thầu.

Với những quy định trên, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP được kỳ vọng là sẽ lập lại trật tự, kỷ cương trong hoạt động đấu thầu ở nước ta.         

Hải An