Nỗi lo mùa điều!

BP - Bình Phước là thủ phủ của cây điều với tổng diện tích khoảng 134 ngàn ha, sản lượng điều hằng năm đạt từ 156-190 ngàn tấn. Từ loại cây xóa đói giảm nghèo, điều trở thành cây làm giàu cho hàng ngàn hộ dân trên đất Bình Phước. Vụ điều năm 2016, mặc dù giá đầu mùa cao hơn những năm trước nhưng người trồng điều trong tỉnh đang lo lắng, đứng ngồi không yên. Bởi năm nay điều ra trái muộn, khô bông hoặc ra bông không đều trong cùng một vườn cây...

Đã vào những ngày đầu tháng 3-2016. Mọi năm vào thời điểm này nông dân thu điều chính vụ, kẻ mua người bán tấp nập, nhưng năm nay trái ngược hoàn toàn, người dân đang hằng ngày mong điều sớm trổ bông kết trái. Theo nhiều người trồng điều trong tỉnh, do ảnh hưởng của hiện tượng El nino kéo dài, khiến thời tiết thất thường, mùa mưa đến muộn và kết thúc sớm, cộng với lúc điều ra bông gặp phải sương muối, trời lạnh bất thường nên ảnh hưởng xấu đến năng suất.

Giá cao nhưng không có điều bán

Chị Phạm Thị Thu ở thôn 12, xã Long Hà (Phú Riềng) cho biết: Gia đình tôi có 2 ha điều, mọi năm vào thời điểm này điều đã rộ và cho thu hoạch gần 2 tạ/ngày. Hiện vườn điều của gia đình nhiều chỗ chưa có trái hoặc có nhưng không đều. Do không có nguồn thu, tôi phải tranh thủ bán nước mía kiếm thêm thu nhập chờ điều chín.

Hiện nhiều hộ trồng điều đều có chung tình trạng là điều ra bông không đồng đều trong cùng một vườn hoặc cháy bông do nắng gắt. Những năm trước thời tiết ổn định, trước tết Nguyên đán đã có điều thu rải rác và qua tết là thời điểm rộ mùa. Nhưng năm nay đã qua tết Nguyên đán gần 1 tháng, người dân hằng ngày vẫn mong điều chín sớm để thu hoạch.

Ông Long Văn Dũng ở đội 1, ấp Phước Tiến, xã Tân Phước (Đồng Phú) chia sẻ: Gia đình tôi trồng 5 ha điều ở 3 rẫy khác nhau. Những năm trước, vào thời điểm này mỗi ngày gia đình phải thuê 2 đến 3 người thu hoạch điều, nhưng năm nay 3 đến 4 ngày mới nhặt một lần cũng chỉ được hơn 30kg/ngày.

Anh Lê Văn Nhất ở đội 6, ấp Suối Đôi, xã Đồng Tiến (Đồng Phú) là chủ một điểm thu mua điều nói: Vụ trước, mỗi ngày tôi thu mua hơn chục tấn nhưng nay số điều thu vào cũng chỉ 2-3 tạ/ngày vì nông dân không có điều bán. Giá điều đang ở mức cao, dao động từ 32 đến 34 ngàn đồng/kg, năm trước chỉ khoảng 28,5 ngàn đồng/kg.

Một vụ điều khó dự đoán!

Đi thăm một số vườn điều ở các huyện Phú Riềng, Bù Đăng và Đồng Phú, chúng tôi hỏi những hộ trồng điều về dự kiến sản lượng thu hoạch năm nay được hay mất mùa thì họ đều có chung câu trả lời: “Vụ điều năm nay không nói trước được, khó đoán lắm!”. Ông Trương Tiến Khương ở thôn 2, xã Đức Liễu (Bù Đăng) có 2 ha điều 7 năm. Đến nay, cả vườn chỉ thu được 20kg/ngày nhưng cũng phải để 2 đến 3 ngày mới có trái nhặt. Nhà ông chỉ có vườn điều là nguồn thu chính nên gia đình chăm sóc rất kỹ nhưng thời tiết khắc nghiệt, cây điều ra bông muộn, gặp phải sương muối làm khô bông, tỷ lệ đậu trái chỉ khoảng 50-60%.

Yếu tố kỹ thuật trong chăm sóc chỉ đáp ứng được chất lượng của hạt điều. Ví như việc bón phân, tỉa cành, xử lý sâu bệnh... làm cho hạt điều to, chắc và đẹp hơn. Còn chuyện mất hay được mùa đều phụ thuộc vào thời tiết. Đặc tính của cây điều không phù hợp với địa hình đồi có độ dốc lớn, độ cao trên 600m so với mặt nước biển và khí hậu lạnh cùng nắng nóng cục bộ, sương muối hay vùng có gió mạnh. Khi cây vừa ra bông gặp mưa trái mùa thì coi như mất trắng.  

Ông Trương Văn Thạng ở thôn Phú An, xã Phú Trung (Phú Riềng) than vãn: Năm nay, giá mủ cao su giảm sâu, ảnh hưởng nhiều đến đời sống của người dân nên chúng tôi chỉ còn trông chờ vào cây điều. Gia đình tôi có 2 ha điều được đầu tư và chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật (như hướng dẫn của cán bộ khuyến nông) nên rễ điều bén sâu vào lòng đất, cây không bị đổ và cho năng suất cao. Những loại phân bón hay dùng cho cây điều là NPK, phân bò. Vườn cây được làm sạch cỏ và tỉa cành tạo tán thông thoáng để sâu bệnh không có nơi sinh sản. Ngoài ra, mỗi năm ít nhất phải 2 lần phòng trừ sâu bệnh cho cây vào thời điểm cuối mùa mưa và khi thu hoạch xong... Năm nay, không ngờ điều vào mùa chậm, lại ra trái không đồng loạt nên gia đình rất khó dự đoán năng suất sản lượng.

H.Dụng - N.Bích