Những hành vi bị nghiêm cấm

Điều 11 trong Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi là quy định về những hành vi bị nghiêm cấm trong quá trình sử dụng đất đai. Ở Khoản 3 của điều này có nội dung như sau: 3. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vượt quá quyền hạn hoặc thiếu trách nhiệm của người có thẩm quyền để làm trái các quy định về quản lý đất đai. Theo ý kiến của cá nhân tôi thì quy định như trên là chưa đầy đủ, chưa rõ nghĩa và chưa cụ thể. Vì theo quy định như trên hành vi sẽ bị nghiêm cấm là những hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vượt quá quyền hạn hoặc thiếu trách nhiệm của người có thẩm quyền để làm trái các quy định về quản lý đất đai. Quy định như vậy là chưa chỉ rõ đối tượng, nói đúng hơn là chủ thể của những hành vi này. Hơn nữa, theo quy định của Luật Cán bộ công chức hiện hành thì tất cả cán bộ, công chức thực thi công vụ do Nhà nước giao thì phải chấp hành nghiêm pháp luật.

Nếu ai đó có hành vi vượt quá thẩm quyền hoặc làm không hết trách nhiệm, hay không đúng thẩm quyền… thì là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý theo pháp luật chuyên ngành. Tức là hành vi vượt thẩm quyền là vi phạm pháp luật và nó được điều chỉnh bởi quy định pháp luật hành chính. Do đó, tôi đề nghị loại bỏ cụm từ “vượt quá quyền hạn hoặc thiếu trách nhiệm của người có thẩm quyền”. Đồng thời, viết lại nội dung của khoản này như sau: 3. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái các quy định của Luật Đất đai và các quy định của luật khác liên quan đến quản lý đất đai.

Điều 52 là những quy định về giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác, với nội dung cụ thể như sau: Việc quyết định giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác chỉ được thực hiện sau khi có quyết định thu hồi đất đó của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Theo ý kiến của cá nhân tôi thì quy định như trên còn rất chung chung, thiếu cụ thể nên rất khó cho quá trình thực thi những quy định này. Vì quy định như vậy là còn thiếu trường hợp giao đất nhưng đất đó còn đang là đất công, đất chưa có người sử dụng. Vì vậy, tôi đề nghị trong điều này cần bổ sung quy định khi giao, cho thuê đất mà đất đó đang là đất công cộng, đất chưa sử dụng thì không phải thu hồi. Vì hiện nay, Bộ Tài chính có quy định thủ tục xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất bắt buộc phải có quyết định thu hồi đất kể cả đất công cộng và đất chưa sử dụng. Điều này hoàn toàn không hợp lý và trong thực tiễn đã phát sinh nhiều vướng mắc do Luật Đất đai không quy định rõ ràng về thu hồi đất là thu hồi của người đang sử dụng hay thu hồi của người đang quản lý.

Điều 53 là những quy định về giao đất không thu tiền sử dụng đất. Điều này gồm 4 khoản, trong đó Khoản 1 và có nội dung như sau: Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trong các trường hợp sau đây: 1. Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp lao động nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối được giao đất nông nghiệp trong hạn mức quy định tại Điều 124 của luật này; 2. Người sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất có rừng sản xuất là rừng tự nhiên, đất xây dựng trụ sở cơ quan, đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; đất sử dụng vào mục đích công cộng, đất làm nghĩa trang, nghĩa địa không nhằm mục đích kinh doanh;… Theo suy nghĩ của tôi thì quy định như trên là chưa cụ thể, chưa chuẩn xác về ngữ nghĩa và chưa rõ ràng về chủ thể sử dụng đất. Cụ thể là trong dự luật cần quy định rõ thế nào là người trực tiếp lao động nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối. Và thế nào là người sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất có rừng sản xuất là rừng tự nhiên, đất xây dựng trụ sở cơ quan, đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh;… Nhưng người nhận giao đất rồi cho người khác thuê lại hoặc hợp tác cùng sản xuất thì có được coi là trực tiếp hay không? Đây là vấn đề mà khi thực hiện việc cấp GCNQSDĐ và thu hồi, bồi thường, hỗ trợ đất nông nghiệp, các địa phương vướng quy định này rất nhiều, không thể xác định rạch ròi thế nào là “trực tiếp” hay “gián tiếp”. Từ đó dẫn tới tình trạng ai hiểu thế nào thì làm thế ấy. Vì vậy, tôi đề nghị trong dự luật cần làm rõ những khái niệm trên.

Điều 57 là những quy định về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Điều này có 4 khoản, trong đó các điểm e và g của Khoản 1 có nội dung như sau: e) Cho thuê đất đối với hộ gia đình, cá nhân để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ; hoạt động khoáng sản; sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm; làm cơ sở sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp khác; g) Cho phép hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, đất thương mại, dịch vụ. Nếu quy định như trên thì việc cho thuê đất đối với hộ gia đình, cá nhân để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ; hoạt động khoáng sản; sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm; làm cơ sở sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp khác; hoặc cho phép hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, đất thương mại, dịch vụ… là thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh. Theo tôi, quy định như trên sẽ gây không ít khó khăn cho người dân. Vì việc làm thủ tục ở các ngành chức năng và thời gian chờ thẩm định trước khi có quyết định của UBND tỉnh không phải là ngắn. Trong khi đó, việc lo thủ tục ở các ngành chức năng đã tốn không ít thời gian, công sức và có người dân còn còn bị công chức hạch sách, gây khó dễ. Vì vậy, tôi đề nghị bỏ hai khoản này và giao về UBND cấp huyện như quy định trong Luật Đất đai hiện hành.                                          

Hồ Văn