Nhận tội thay - phải xử nghiêm

BP - Những năm gần đây, hành vi “nhận tội thay” không còn là hiện tượng cá biệt mà đang diễn biến theo chiều hướng phức tạp. Ngoài những nguyên nhân bị ép cung, nhục hình, mớm cung, thậm chí bị dụ dỗ về vật chất... thì yếu tố chủ quan của người nhận tội thay là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc cơ quan điều tra kết luận và truy tố sai; tiếp đó là viện kiểm sát đưa ra cáo trạng không đúng sự thật và cuối cùng là tòa án xử oan sai, để lọt người, lọt tội.

Như vậy, hành vi nhận tội thay đã gây ra những hệ lụy khôn lường cho xã hội và hoạt động tố tụng nói riêng. Nhưng việc xử lý người nhận tội thay như thế nào để đủ sức răn đe, giáo dục thì pháp luật còn đang bỏ ngỏ. Vì thế, việc triệt tiêu các vụ án oan sai xem ra vẫn còn gian nan, phức tạp. Và vụ án dưới đây là minh chứng cho phân tích trên. 

Tòa án huyện BĐ vừa đưa ra xét xử vụ án vi phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ. Trong vụ án này, tài xế xe tải là người điều khiển xe gây ra tai nạn trên đoạn đường vắng người qua lại. Sau đó, người “phụ xe” cũng có bằng lái và cùng đi trên chuyến xe hôm đó đã khai báo rất thành khẩn và tỏ rõ thái độ ăn năn, hối cải trước tòa cũng như người bị hại. Đồng thời, người lái xe và là chủ xe cũng khai không khác gì người phụ xe. Và cả hai đều khai phụ xe là người xin điều khiển để cho người lái chính có thời gian nghỉ ngơi chuẩn bị cho đoạn đường dài tiếp theo. Mọi lời khai tại kết luận điều tra trong cáo trạng đều phù hợp với các chứng cứ mà cơ quan điều tra cũng như viện kiểm sát đã thu thập được. Tại phiên tòa sơ thẩm cũng không có gì thay đổi, bị cáo còn tỏ thái độ tự tin, khai báo rành mạch... Nhưng ngay sau khi bản án được tuyên, bị cáo xây xẩm mặt mày. Và ngay ngày hôm sau thì tòa án nhận được một lá đơn kháng cáo. Nội dung của lá đơn này đã “trình bày toàn bộ sự thật” và bản án sơ thẩm sau đó đã bị hủy để điều tra lại.

Vụ án thứ hai, bị cáo bị buộc tội cố ý gây thương tích. Do mâu thuẫn cá nhân nên D rủ P đến nhà “dạy” cho N biết thế nào là “lễ độ”. Khi đi, P thủ sẵn trong người con dao Thái lan nhưng D không biết. Khi đến nhà N thì trời đã tối và lúc đó chỉ có mình N ở nhà và cả hai lao vào đấm đá N túi bụi. Trong lúc N đang ôm đầu cúi mặt xuống đất chịu trận thì P rút con dao ra đâm N một nhát vào vai rồi cả D, P bỏ chạy. Sau đó, N đã đi trình báo công an. Bản thân N không biết ai đâm. Về nhà, D trách P sao lại đâm N và P nói muốn dằn mặt N thôi. Sau đó D và P bàn nhau, vì cha mẹ D khá giả và vết thương của N không nặng lắm nên cả hai nghĩ rằng chắc được hưởng án treo. Sau đó, D nhận tội thay cho P. Lời khai hoàn toàn phù hợp với tất cả chứng cứ, con dao D giao nộp cũng là dấu vân tay của D. Nhưng bản án sơ thẩm không như ý của D nên đã kháng cáo. Tại phiên tòa phúc thẩm, cả D và P đều khai lại là P mới là người mang theo dao và trực tiếp đâm N chứ D hoàn toàn bất ngờ.

Hai vụ án trên tuy nhỏ nhưng đã gây không ít khó khăn, phức tạp cho các cơ quan chức năng, vì bản thân bị cáo, bản thân những người trong cuộc tự làm khó chính mình. Hành vi của họ cũng làm rối loạn hoạt động tố tụng và đánh lừa cơ quan tiến hành tố tụng. Nghiêm trọng hơn, việc người dân chấp nhận oan sai để nhận tội thay cho chính những người phạm tội là chuyện không thể chấp nhận được. Do đó, dư luận cho rằng các cơ quan bảo vệ pháp luật cần xử lý thật nghiêm đối với những người nhận tội thay cho người khác, kể cả buộc thêm tội “không tố giác tội phạm” nếu có căn cứ, để làm gương cho những người khác về sau.

Đ.N