Nguy cơ “bà hỏa” viếng thăm Bà Rá

BP - Mùa khô đang vào thời điểm khốc liệt, dưới chân núi Bà Rá (Phước Long) nhìn lên đồi Bằng Lăng, ai cũng dễ dàng thấy những bụi lồ ô khô khốc, trơ trọi với lớp thực bì xốp dày đang là nguy cơ gây cháy rừng rất lớn. Đáng nói hơn, diện tích rừng Bà Rá còn xen lẫn hơn 200 ha cây trồng của người dân nên chỉ một chút bất cẩn, rừng có thể cháy bất kỳ lúc nào.

MỘT QUÝ 4 VỤ CHÁY RỪNG

Cùng chúng tôi đi vòng quanh chân núi, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm thị xã Phước Long Bùi Thanh Kỷ lo lắng nói: “Mọi năm, tháng này rừng chưa khô đến vậy nhưng năm nay nóng quá, lồ ô chết hết. Dân đi đường, đi rẫy chỉ cần vứt một tàn thuốc lá là có thể gây cháy rừng. Hơn nữa đang vào mùa thu hoạch điều, người dân có điều trồng xen trong rừng vào dọn vườn, lượm điều đông nên tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng rất cao”. Ông Kỷ cho biết, từ đầu năm đến nay rừng Bà Rá đã 4 lần bị cháy nhưng may mắn không gây thiệt hại nhiều. Lần thứ nhất vào ngày 30-12-2015, diện tích 600m², cháy dưới tán rừng; lần thứ 2 ngày 23-2-2016, diện tích 0,25 ha, cháy dưới tán rừng chủ yếu thực bì, cỏ khô, lồ ô tép; sau đó 5 ngày (28-2) rừng tiếp tục cháy 0,43 ha và mới đây nhất ngày 29-3-2016, diện tích gần 0,8 ha cháy dưới tán rừng hỗn giao lồ ô và gỗ mum, có gỗ nhỏ rải rác. Nguyên nhân ban đầu xác định do người đi đường quăng tàn thuốc, người đi rừng đốt tổ ong lấy mật, dân đốt dọn vườn rẫy gây cháy lan... Nhiều năm gần đây, trung bình mỗi năm rừng Bà Rá xảy ra từ 2-3 vụ cháy, tuy nhiên chỉ trong quý 1/2016 rừng đã 4 lần bị cháy. Ông Bùi Thanh Kỷ dự đoán số vụ sẽ còn tiếp tục tăng, đặc biệt vào tháng đỉnh điểm của mùa khô năm nay. 

Với khẩu hiệu: “Phát hiện sớm - Huy động nhanh - Khống chế gọn” và phương châm “4 tại chỗ” (lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, hậu cần tại chỗ) nhiều năm qua, Hạt kiểm lâm thị xã đã khống chế thành công nhiều vụ cháy xảy ra trên núi Bà Rá. Anh Nguyễn Đức Toàn, Tổ trưởng Tổ kiểm lâm cơ động phòng chống cháy rừng (Hạt kiểm lâm thị xã Phước Long) chia sẻ: Do địa hình núi Bà Rá dốc, cao, không có phương tiện ứng cứu nên chỉ có thể chữa cháy bằng phương pháp thủ công. Mỗi lần xảy ra cháy, chúng tôi phát đường ranh cắt lửa không cho cháy lan, sau đó mỗi người vác một bình nước 30 lít lên điểm cháy, dùng bình xịt khống chế đám cháy cho đến khi không còn tàn lửa.

DỰA VÀO DÂN ĐỂ GIỮ RỪNG

Bà Rá là rừng đặc dụng nhưng nhiều năm qua Hạt kiểm lâm thị xã Phước Long không thể áp dụng quy chế, do chưa tách được hơn 200 ha đất rẫy của người dân ra khỏi diện tích rừng. Hiện nay, xen giữa rừng người dân vẫn hằng ngày ra vào canh tác điều, cao su và trồng chuối. Ông Lê Văn Bảy sống dưới chân núi Bà Rá cho biết: “Gia đình tôi ở đây từ năm 2000, chủ yếu sống dựa vào nguồn thu từ 3 ha điều trong rừng Bà Rá. Vì ở đây lâu, quen thuộc địa hình nên mỗi lần có cháy chúng tôi đều hỗ trợ lực lượng chức năng. Chúng tôi tự nguyện là tai, mắt của kiểm lâm để bảo vệ và phát triển rừng”.

Từ ý thức của người dân nên bảo vệ và phát triển rừng ở Phước Long thời gian qua đã phát triển thành phong trào, thu hút nhiều người tham gia. Hiện Hạt kiểm lâm thị xã quản lý 4 tổ phòng cháy tự nguyện (gồm đoàn thanh niên và người dân địa bàn) và tổ thường trực (gồm Hạt kiểm lâm thị xã Phước Long và UBND phường Sơn Giang). Mỗi vụ cháy, hạt có thể huy động lực lượng lên đến hàng trăm người để dập lửa. Ông Bùi Thanh Kỷ cho biết thêm: “Ngoài việc xây dựng, phát triển phong trào bảo vệ và phát triển rừng trong nhân dân, hạt còn được chính quyền thị xã quan tâm hỗ trợ. Bất kỳ một đám cháy nào xảy ra, đại diện chính quyền thị xã kịp thời có mặt cùng lực lượng chữa cháy. Quy định hỗ trợ của nhà nước đối với người tình nguyện tham gia phòng cháy chữa cháy thấp nên thị xã đã chấp thuận chủ trương để hạt tăng phụ cấp cho lực lượng này”.

Để tăng cường phòng cháy, chữa cháy rừng trong thời gian tới, Hạt kiểm lâm thị xã Phước Long đã tham mưu UBND thị xã thành lập Đội Cơ động liên ngành bảo vệ và phát triển rừng, kiện toàn ban chỉ huy thống nhất chữa cháy rừng, vận động nhân dân phát huy tinh thần tự nguyện, xung kích bảo vệ rừng. Ông Kỷ nhấn mạnh: “Hạt sẽ bố trí lực lượng bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng 24/24 giờ tại đơn vị và trạm bảo vệ rừng trong mùa khô. Đồng thời, cơ quan thường trực sẽ thường xuyên cập nhật, tiếp nhận, theo dõi, trao đổi thông tin về rừng để thông báo cho các đơn vị kiểm tra, phát hiện, xử lý sớm các điểm cháy rừng”.

P. Dung