Nghịch lý cà phê

Nghịch lý cà phê

BPO - Vào sáng thứ bảy hằng tuần, tôi cùng mấy người bạn thường rủ nhau đi ăn sáng, sau đó cà phê. Một tuần làm việc bận rộn, dành ra một buổi sáng để gặp gỡ bạn bè, hàn huyên với nhau bên ly cà phê cũng là một sự thú vị, một thói quen khó bỏ. Nhưng nếu ai đó cắc cớ hỏi rằng, bạn biết gì về cà phê thì thật khó trả lời.

Có một nghịch lý khá thú vị là những giọt cà phê mang đến sự thăng hoa thì có màu đen sóng sánh, nhưng hoa cà phê lại có màu trắng tinh khiết. Hạt cà phê khi đưa vào chế biến có hương thơm ngây ngất, nhưng vị cà phê lại đắng chát. Tôi không rành về sinh trưởng của cây cà phê, chỉ biết hoa cà phê nở vào mùa Xuân. Nếu lang thang trong những vườn cà phê nở rộ, bạn sẽ bị mê hoặc bởi sắc trắng tinh khôi và hương thơm ngọt ngào của hoa cà phê.

Dường như rất ít người để ý đến vẻ đẹp thanh khiết của hoa cà phê. Khi ngắm nhìn vườn cà phê bừng nở, ta thường liên tưởng đến một vụ mùa bội thu. Nhưng nếu chậm nhìn những nụ hoa bé xíu vừa hé nở, giống như những chiếc răng sữa xinh xinh của em bé lấp ló trên những nách lá xanh thẫm, bỗng dưng hương hoa cà phê được hít đầy lồng ngực, ngọt ngào và khoan khoái tâm hồn.

Một nghịch lý nữa, cà phê là loại cây “đỏng đảnh” nhất về mặt giá cả, lúc tăng, lúc giảm. Trong muôn vàn thông tin thị trường về các mặt hàng nông sản chủ lực, trong đó có cà phê, tôi cảm thấy xót xa cho công sức, tiền bạc mà những người nông dân đã đổ vào những rẫy cà phê, giờ chỉ còn lại vị đắng chát khi giá bán thấp hơn giá thành.

Năm 2012, giá cà phê nhân lên tới 45.000 đồng/kg và giữ được suốt vụ. Nhưng thời điểm tôi ngồi gõ những dòng chữ này, giá cà phê nhân chỉ dao động từ 30.200 đến 31.000 đồng, giảm 30% so với giá của năm 2012.

Theo dự báo của Tổ chức Cà phê thế giới, lượng tiêu thụ cà phê năm 2020 sẽ giảm khoảng 0,95% trên toàn cầu, do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Sức ép bán hàng vụ mới gia tăng mạnh từ nhà sản xuất hàng đầu Brazil, làm giá cà phê thế giới cũng như trong nước sẽ còn trì trệ kéo dài cho tới hết niên vụ 2019-2020.

Thế nhưng cho dù giá cà phê có “giảm sâu” cỡ nào, thì giá một ly cà phê ngoài quán nước vẫn cao “ngun ngút”, không hề thay đổi. Đó là một nghịch lý khó chấp nhận.

Vẫn còn nhiều nghịch lý từ cây cà phê, ví như Việt Nam là nhà xuất khẩu cà phê thứ hai thế giới (sau Brazil), cung cấp đến 20% sản lượng cà phê toàn cầu, nhưng về giá trị thì chỉ chiếm có 3%. Với giá bán hiện nay, một kg cà phê nhân của Việt Nam mới chỉ bằng 50% giá một ly cà phê ở các nước châu Âu, trong khi một kg cà phê có thể pha được tới 50 ly!

Cà phê - thức uống gắn bó với người Việt từ rất lâu đời - một thú ẩm thực mà từ những người sang trọng đến những người cần lao đều có thể cùng thưởng thức - một thức uống mà từ người châu Âu, châu Á, châu Mỹ, châu Phi đều ưa thích, cho dù cách pha chế ở mỗi vùng, miền có khác nhau. Bên ly cà phê, con người sẽ không còn khoảng cách, không còn âu lo, chỉ còn lại một không gian thân thiện, cởi mở và mọi sầu lo tan biến. Những câu chuyện bên ly cà phê sẽ trở nên thú vị, nhẹ nhàng hơn.

Không phải là “thủ phủ” cà phê như Tây nguyên, nhưng với diện tích khoảng gần 12.000 ha, những người trồng cà phê ở Bình Phước đã và đang góp phần khẳng định thương hiệu cà phê Việt. Tự hào là vậy, nhưng người trồng cà phê lại chưa được lợi lộc gì. Âu đó cũng là điều nghịch lý!