Nét văn hóa của cư dân Hòn Miễu - Nha Trang

BP - Vịnh Nha Trang (Khánh Hòa) có rất nhiều đảo đẹp, trong đó Hòn Tre là đảo lớn nhất, đây là nơi có khu du lịch Vinpearl nổi tiếng. Phía nam Hòn Tre có 4 đảo nhỏ hơn, nằm một hàng theo hướng tây sang đông, gồm Hòn Miễu, Hòn Tằm, Hòn Một và Hòn Mun. Hòn Miễu là đảo gần bờ nhất trong số các đảo ở vịnh Nha Trang, cách đất liền 1km, cách thành phố Nha Trang 6km. Theo người dân trên đảo, địa danh Hòn Miễu là tên thường dùng trong dân gian và cũng được ghi trên bản đồ. Chữ “miễu” là cách đọc lái của chữ “miếu”, do trên đảo có đình làng Trí Nguyên nằm về phía nam đảo. Ngôi miếu này ngoài thờ thành hoàng, các bậc tiền nhân, còn thờ Ông Nam Hải.

Hòn Miễu thuộc thôn Trí Nguyên, phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang. Dân cư ở Hòn Miễu sinh sống khá đông đúc từ hàng trăm năm nay. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng năm 1975, cái tên Trí Nguyên mới được nhắc đến nhiều. Bởi ở đây có một hồ nuôi cá biển của tư nhân khá nổi tiếng. Đảo Hòn Miễu có núi nhưng không có sông suối. Do vậy, nước ngọt dưới lòng đất rất ít, động - thực vật trên cạn hầu như không đáng kể. Tuy nhiên, Hòn Miễu lại là nơi phong phú nhất ở hệ sinh thái ven bờ biển. Nơi đây có tôm hùm, các loại ốc quý, nhiều loại san hô và cá thu, cá cơm có trữ lượng khá lớn. Đến với Hòn Miễu, không chỉ chiêm ngưỡng cảnh đẹp hoang sơ, thỏa sức đắm chìm trong biển cả, mà chúng ta còn có dịp tham quan các địa điểm du lịch nổi tiếng trên đảo là hồ cá Trí Nguyên và bãi tắm Bãi Sỏi...

Năm 1971, ông Lê Cẩn - một ngư dân giàu óc thẩm mỹ và yêu thiên nhiên biển cả đã đầu tư thuê nhân công ngăn biển, xây dựng nhiều hồ nuôi cá, tạo nên một thế giới biển với hàng trăm loài cá sống trong hồ rất sinh động và tự nhiên, hình thành một điểm kinh doanh hải sản và du lịch hấp dẫn. Đến năm 1998, người ta lấp đi một phần hồ để xây dựng con tàu thủy cung, với mô hình con thuyền giả cổ đã bị chìm sâu dưới biển hàng trăm năm và đã hóa thạch, chiều dài 60m, cao 30m. Trên tàu có hệ thống để nuôi hàng trăm loài động vật và thực vật biển đủ loại kích cỡ; có cửa hàng bán đồ lưu niệm, có nhà hàng hải sản và những quán giải khát ven bờ. Bãi Sỏi (hay bãi Sạn) cũng là điểm tham quan không thể thiếu khi đến với Hòn Miễu. Đường từ thủy cung ra bãi Sỏi bây giờ rất tốt. Du khách vừa đi vừa ngắm biển đảo, núi đồi để qua bên Bãi Sỏi. Đá sỏi ở đây đã được sóng biển mài giũa và tập kết về bãi này từ hàng vạn năm. Cuối bãi Sỏi là một ghềnh đá khá dài, qua khỏi ghềnh đá này là bãi Tranh, đây cũng là điểm du lịch nổi tiếng tại Nha Trang. Trên Hòn Miễu có bãi tắm toàn là sạn nhưng cũng có bãi tắm hoàn toàn là cát, nước trong xanh, bãi tắm thoai thoải, có nhiều trò chơi trên biển như đi môtô nước, kéo dù, lặn biển... nhà hàng hải sản tươi sống, nếu muốn nghỉ ngơi thì có những chòi tranh và ghế bố sẵn sàng phục vụ du khách.

Làng chài Hòn Miễu nằm về hướng tây nam, nhấp nhô cùng sóng nước. Người dân ở đây chủ yếu sống bằng nghề nuôi trồng và đánh bắt hải sản nên hình thành khá nhiều bè nuôi cá, tôm hùm, mực, hàu, ốc, ghẹ... Tàu thuyền chở khách du lịch khi đến làng chài thường sẽ cặp vào những bè này, trước tiên để khách tham quan, sau đó ai thích ăn loại hải sản nào thì chọn, cá được bắt lên, cân ký và thỏa thuận giá, rồi chế biến thành các món ăn ngay trên bè. Từ bè, khách được chuyển vào bờ bằng một chiếc phà nhỏ, kéo tay bằng một sợi dây cột từ bờ đến bè. Nhiều du khách chọn thuê thuyền thúng truyền thống của ngư dân để dạo chơi trên biển và trải nghiệm thử cách chèo thúng khá vui nhộn. Mỗi năm hai lần vào mùa xuân và mùa thu, người dân Hòn Miễu tổ chức cúng tế rất long trọng tại Miếu, cầu cho mưa thuận gió hòa, việc đánh bắt cá thuận lợi, cuộc sống an vui. Những dịp này, cư dân ở các đảo Hòn Tằm, Hòn Một và cả ở Hòn Tre... cũng sang Hòn Miễu tham gia lễ hội. Trên vùng biển đảo này đã và đang tồn tại một nền văn hóa khá lâu đời với những giá trị đặc trưng truyền thống. Thời gian qua, ngành văn hóa Khánh Hòa đã đưa một số hoạt động văn hóa vào gắn kết với du lịch, qua đó vừa tạo việc làm cho người dân vừa bảo tồn được các giá trị văn hóa ở địa bàn và quảng bá hình ảnh biển đảo quê hương đến với người dân trong nước và quốc tế.