Nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND cấp xã

BP - Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND xã, phường, thị trấn (gọi tắt là HĐND cấp xã), đầu tháng 3-2017, Thường trực HĐND tỉnh đã khảo sát về tình hình tổ chức và hoạt động của HĐND cấp xã trên địa bàn huyện Bù Đăng và thị xã Đồng Xoài. Qua khảo sát cho thấy, HĐND cấp xã đã thực hiện tốt vai trò, vị trí là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động của HĐND cấp xã vẫn còn nhiều hạn chế.

THỰC HIỆN TỐT CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ THEO QUY ĐỊNH

Qua khảo sát cho thấy, ở mỗi địa bàn, hoạt động của HĐND xã có những điểm mạnh, yếu khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết HĐND các xã đã thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định. Công tác chuẩn bị và tổ chức kỳ họp đã được thực hiện đúng trình tự, thủ tục. Công tác giám sát, khảo sát được quan tâm thực hiện. Nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề người dân quan tâm, như: Thu, chi ngân sách; thực hiện pháp lệnh dân chủ ở cơ sở; giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa; thu, chi các khoản xã hội hóa ở thôn, ấp và trường mầm non... Thông qua giám sát, HĐND xã đã giúp UBND, các đơn vị hoàn thành tốt chỉ tiêu, nhiệm vụ theo nghị quyết của HĐND, cũng như chỉ tiêu, nhiệm vụ cấp trên giao; kịp thời khắc phục những thiếu sót, rút kinh nghiệm để thực hiện tốt hơn và giúp đại biểu nhận thức đầy đủ hơn về trách nhiệm của mình trước cử tri. Ngoài ra, qua giám sát, đại biểu còn có thêm thông tin để thảo luận và quyết định các chủ trương, chính sách thuộc thẩm quyền của HĐND xã.

Phó chủ tịch HĐND tỉnh Phạm Công kết luận buổi khảo sát hoạt động của HĐND xã Đồng Nai

Thời gian qua, HĐND cấp xã đã thực hiện tốt vai trò đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. HĐND xã đã phối hợp với ban thường trực UBMTTQVN cùng cấp tổ chức tốt các đợt tiếp xúc cử tri, tạo điều kiện thuận lợi để đại biểu HĐND các cấp ghi nhận, tổng hợp và chuyển ý kiến, kiến nghị chính đáng, hợp pháp của cử tri đến các cơ quan, ban, ngành chức năng có thẩm quyền giải quyết...

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó chủ tịch Thường trực HĐND xã Đoàn Kết (Bù Đăng) nói: “Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND xã Đoàn Kết đã tổ chức cho đại biểu tiếp xúc cử tri 3 lần. Qua các buổi tiếp xúc, hầu hết ý kiến, kiến nghị được lãnh đạo xã giải trình ngay nên được cử tri đồng tình ủng hộ. Đặc biệt, HĐND xã đã ban hành 20 nghị quyết, tổ chức 6 đợt giám sát, khảo sát và định kỳ thứ 3 hằng tuần, đại biểu HĐND xã trực tiếp công dân. Khi nhận đơn khiếu nại, đại biểu hướng dẫn người dân gửi đơn đến đúng cơ quan có thẩm quyền để giải quyết và thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc giải quyết kiến nghị, khiếu nại của công dân”. 

...VÀ NHỮNG TỒN TẠI, HẠN CHẾ

Tuy nhiên, qua hoạt động cho thấy một số nơi, HĐND cấp xã chưa chủ động đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; ban hành nghị quyết có nội dung chưa phù hợp với thực tế, còn sai về thể thức văn bản. Nhiều trường hợp chưa phân biệt được đâu là văn bản quy phạm pháp luật, văn bản cá biệt và có trường hợp nghị quyết ban hành không đúng thẩm quyền. Nhiều xã, thường trực HĐND chưa tổ chức được các đợt giám sát chuyên đề có hiệu quả, hoạt động giám sát còn mang tính hình thức; còn nhầm lẫn giữa chức năng giám sát của HĐND với việc giám sát của ban giám sát cộng đồng và chức năng giám sát của UBMTTQVN cùng cấp. Bên cạnh đó, trình độ, năng lực của nhiều đại biểu HĐND cấp xã còn hạn chế nên gặp khó khăn khi tham gia giám sát, nhất là một số lĩnh vực đòi hỏi phải có chuyên môn sâu như thu, chi ngân sách, xây dựng cơ bản...

Ông Nguyễn Mạnh Sỹ, Bí thư Đảng ủy xã Đồng Nai (Bù Đăng) cho rằng, nhiều đại biểu HĐND xã chưa nắm được quy định của pháp luật về quyền chất vấn của đại biểu nên tại các kỳ họp, đại biểu mới chỉ kiến nghị, đề xuất chứ chưa thực hiện chất vấn các ngành chức năng. Cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị phục vụ hoạt động của HĐND cấp xã còn nhiều hạn chế. Cán bộ giúp việc cho thường trực HĐND xã chưa được tập huấn chuyên môn. Hoạt động tiếp xúc cử tri chưa thu hút đông người dân tham gia. Nhất là xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, nếu tiếp xúc cử tri vào mùa thu hoạch, cán bộ xã, thôn phải đến từng nhà vận động. 

Phó chủ tịch HĐND tỉnh Phạm Công đề nghị HĐND các xã nhìn nhận lại hoạt động tiếp xúc cử tri thời gian qua. Phải chăng chưa đáp ứng được nguyện vọng của cử tri nên họ không đi? Theo quy định, HĐND cấp xã không thành lập tổ đại biểu. Tuy nhiên, tại Bù Đăng, thường trực HĐND xã thành lập các tổ đại biểu là cách làm mới của huyện. Ông đề nghị, 6 tháng hoặc 1 năm, thường trực HĐND cấp xã tổ chức đánh giá hoạt động của các tổ đại biểu để rút kinh nghiệm. Đặc biệt, thời gian tới, HĐND huyện Bù Đăng cần xem lại việc ban hành nghị quyết của HĐND các xã cho đúng thẩm quyền; có kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đại biểu HĐND xã và cán bộ giúp việc thường trực HĐND xã. HĐND cấp xã cần theo dõi việc trả lời kiến nghị cử tri của các ngành chức năng để có ý kiến phản hồi nhằm tạo lòng tin cho nhân dân.

M.Luận - C.Liên