Mùa rau… “đắng”

BP - Sau những cơn mưa lớn kéo dài, tổ 2, khu phố Xuân Đồng, phường Tân Thiện (Đồng Xoài) - nơi được xem là vựa cung cấp hàng tấn rau các loại ra thị trường mỗi ngày vẫn chìm trong nước. Những luống rau nằm rạp dưới bùn đất, thối nhũn khi nước rút, khiến đời sống người trồng rau đã khó nay càng khó hơn.

 KHÓC RÒNG VÌ MƯA

Thay vì cảnh nhộn nhịp mua bán rau thường ngày, sau mấy ngày mưa lớn, nước dâng cao khiến khu vực trồng rau ở tổ 2, khu phố Xuân Đồng ngập trong nước. Phải tự tay nhổ bỏ những luống rau đang là nguồn thu chính của gia đình, người trồng rau không khỏi xót xa.

Nhìn 2 sào rau chết một nửa, ông Nguyễn Bình Thuận thở dài: “Ngày nào cũng vậy, từ sáng tinh mơ, vợ chồng tôi đi nhổ rau mang ra chợ bán. Cả gia đình đều trông mong vào vườn rau. Tuy thu nhập từ rau không nhiều nhưng cũng đủ trang trải cuộc sống. Đặc tính của cây rau là rễ bám rất cạn, mưa mấy ngày liên tục, rau không bị ngập cũng bật rễ và ngã rạp hết. Rau chưa đủ ngày thu hoạch nhưng gia đình tôi và nhiều hộ đã vội nhổ mang ra chợ bán mong vớt vát phần nào, tiền thu về không đủ công chăm sóc cả tháng trời. Nếu thời tiết thuận lợi thì một sào rau gia đình tôi cũng thu về vài triệu đồng/tháng. Giờ tất cả chìm trong nước, không chỉ thất thu các loại rau gần đến ngày thu hoạch mà cả mấy luống rau giống dành cho vụ tới cũng trôi theo dòng nước”.

Xắn quần lội xuống vườn rau còn ngập nước gần tới đầu gối sau những ngày mưa lớn, bà Trần Thị Xuyến chỉ biết thở dài: “Trồng rau không tốn nhiều công sức, không phải lao động nặng nhọc, nhưng phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Mùa nắng, chúng tôi có thể chủ động tưới nước, còn mùa mưa phải chấp nhận phó mặc cho trời. Vườn rau là thu nhập chính nhưng nước ngập thế này phải đi vay để sống qua ngày. Mấy tháng trước, thương lái tới nhà gom rau tấp nập nhưng mấy bữa nay không có rau để lấy nên họ đã tìm mối khác. Chuẩn bị cho đợt rau mới, gia đình tôi mua xe phân gà với giá 5 triệu đồng nhưng lũ đến bất ngờ cuốn trôi hết. Nghề trồng rau sống được vào mùa nắng. Mùa mưa thì lay lắt và nếu gặp lũ coi như mất trắng”.

PHẢI TỰ CỨU MÌNH

Mùa nắng, nguồn nước từ suối Rạt dồi dào, đủ cung cấp cho các hộ trồng rau quanh suối. Cũng vì vậy, chỉ cần mưa lớn vài ngày sẽ làm ngập rau. Vài năm trở lại đây, các hộ trồng rau quanh suối Rạt đã tự cứu mình bằng cách đổ đất cao, xây tường bao quanh vườn để ngăn nước ngập.

Sống bằng nghề trồng rau có người khá giả, làm giàu chỉ với vài sào đất, nhưng có gia đình ở vùng trũng mất thu hoạch nhiều lần trong năm nên cuộc sống gặp khó khăn. Sau ngập, muốn trồng lại rau phải có 5-10 triệu đồng mua giống, phân và làm đất. Gắn bó với nghề trồng rau đã nhiều năm và cũng không có ý định bỏ nghề nên người dân “tổ rau” đành phải vay vốn để tiếp tục canh tác. Là vùng rốn của lũ và ngập úng, nhưng người dân ở tổ 2, khu phố Xuân Đồng, phường Tân Thiện sống được với nghề trồng rau cũng vì ngập. Sau những ngày mưa vừa qua, rau ở các chợ đều tăng giá lên 2.000-3.000 đồng/kg. Một số hộ cứu được vườn rau thì có thu nhập khá.

 Dự án kè chống xói lở và đê chống lũ suối Rạt ở hai phường Tân Đồng, Tân Thiện (Đồng Xoài) và 2 xã Đồng Tiến, Tân Phước (Đồng Phú) được UBND tỉnh phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 1462/QĐ-UBND, ngày 25-6-2010 với tổng mức đầu tư 99,136 tỷ đồng. Hiện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã kiểm kê bồi thường và hoàn thành thiết kế bản vẽ thi công. Tuy nhiên, năm 2012, 2013, dự án mới được Chính phủ hỗ trợ tổng cộng 14 tỷ đồng. Số tiền này chưa đủ chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng. Năm 2014, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham mưu UBND tỉnh có tờ trình đề nghị Chính phủ tiếp tục hỗ trợ vốn để thực hiện chi trả bồi thường và khởi công xây dựng công trình nhưng đến nay dự án vẫn chưa được triển khai. Trong thời gian chờ đợi, người dân hai bên bờ suối Rạt sống bằng nghề trồng rau vẫn phải “trông trời, trông đất, trông mây”...