Minh bạch hóa hoạt động đấu thầu

LTS: Luật đấu thầu đã được Quốc hội khóa XI, kỳ họp thứ 8 thông qua toàn văn ngày 29-11-2005 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-4-2006. Sau hơn 7 năm được áp dụng vào thực tiễn cuộc sống, Luật Đấu thầu đã bộc lộ nhiều bất cập, nhất là những quy định về việc chọn nhà thầu, nhà đầu tư. Để khắc phục những hạn chế này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã soạn thảo Luật Đấu thầu sửa đổi và dự thảo luật này đã được Chính phủ trình Quốc hội. So với luật hiện hành, Dự thảo Luật Đấu thầu đã bổ sung nhiều nội dung mới. Trong đó có 4 nội dung mang tính đột phá. Dưới đây, Binhphuoc Online xin giới thiệu cùng bạn đọc những nội dung này.

Thứ nhất, Dự thảo có một chương quy định về lựa chọn nhà đầu tư nhằm phục vụ cho việc triển khai đầu tư theo hình thức đối tác công – tư (PPP), nhằm khuyến khích, thu hút nguồn lực tư nhân tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng phát triển kinh tế. Cụ thể, Luật Đấu thầu năm 2005 chỉ đề cập đến vấn đề lựa chọn nhà thầu thực hiện các gói thầu xây lắp, mua sắm hàng hóa và tư vấn, trong khi đó Dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi lại lựa chọn nhà đầu tư để nhà đầu tư đem tiền vào đầu tư dự án. Về đấu thầu qua mạng, trước đây Luật Đấu thầu năm 2005 chỉ có một điều về đấu thầu qua mạng thì Luật Đấu thầu sửa đổi có cả một chương về vấn đề này. Đồng thời, Luật Đấu thầu sửa đổi lần này cũng bao quát luôn cả đấu thầu về dịch vụ sự nghiệp công, và đấu thầu đối với các dự án ODA hay đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam ra nước ngoài…, sở dĩ những nội dung này được đưa vào luật bởi hiện nay Việt Nam có rất nhiều các dự án ODA và FDI ra nước ngoài, nhưng lại chưa có một cách làm thống nhất, vì thế rất cần có sự điều chỉnh phù hợp, để các dự án đầu tư được hiệu quả hơn. Nhờ có những điểm mới này nên Luật Đấu thầu sửa đổi có nhiều ưu điểm, hứa hẹn sẽ tạo ra sự minh bạch, cạnh tranh hơn, đặc biệt sẽ giảm được tham nhũng trong quá trình thực hiện và cũng phân chia trách nhiệm rõ ràng hơn.

Thứ hai, dự thảo luật có một chương quy định lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư qua mạng. Trên cơ sở kết quả thí điểm thành công hoạt động đấu thầu qua mạng trong giai đoạn 2009-2012, Dự thảo bổ sung quy định về đấu thầu qua mạng nhằm minh bạch hóa và đơn giản hóa thủ tục đấu thầu, đồng thời thực hiện đầy đủ cam kết với cộng đồng quốc tế về quyết tâm phòng, chống tham nhũng, tăng hiệu quả hoạt động đấu thầu.

Thứ ba là dự thảo luật đã bổ sung một số phương pháp mới trong đánh giá hồ sơ dự thầu nhằm đa dạng hóa các phương pháp đánh giá, phù hợp với từng loại hình và quy mô của gói thầu, đồng thời khắc phục tình trạng bỏ thầu giá thấp nhưng không đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện gói thầu. Cụ thể đối với gói thầu dịch vụ phi tư vấn, hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp, ngoài phương pháp ngoài phương pháp đánh giá thấp nhất đã được quy định trong Luật Đấu thầu 2005, Dự thảo bổ sung hai phương pháp đánh giá mới là phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá thấp nhất. Đối với gói thầu tư vấn, ngoài phương pháp kết hợp giữa kỹ thuât và tài chính, phương pháp dựa trên kỹ thuật đã được quy định trong Luật Đấu thầu 2005, Dự thảo bổ sung hai phương pháp đánh giá mới là phương pháp đánh giá thấp nhất và phương pháp giá cố định.

Thứ tư, dự thảo cũng đã bổ sung một nội dung nhằm ưu tiên pháp triển nguồn lực, tạo cơ hội cho nhà thầu ở trong nước từng bước tiếp nhận công nghệ và kinh nghiệm quản lý tiên tiến, tự chủ nâng cao năng lực, sức cạnh tranh và tạo công ăn việc làm cho lao động trong nước. Nội dung này được quy định nhằm hạn chế tối đa tình trạng “nhà thầu trong nước thua trên sân nhà”. Cụ thể, Dự thảo quy định nhà thầu nước ngoài khi tham gia đấu thầu quốc tế tại Việt Nam phải liên doanh hoặc ký kết hợp đồng với nhà thầu phụ Việt Nam; nhà thầu nước ngoài chỉ được sử dụng lao động nước ngoài khi lao động trong nước không đủ khả năng thực hiện và không đáp ứng yêu cầu của gói thầu theo quy định của pháp luật hay đối với gói thầu đấu thầu quốc tế, nhà thầu và hàng hóa trong nước được hưởng ưu đãi trong một số trường hợp.                                      

NN