Mẹo nhỏ

BP - Sau những ồn ào bình phẩm và Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng đã phải lên tiếng, đến chiều 5-3, Chủ tịch Hội đồng Chức danh giáo sư Nhà nước đã ký quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư (GS, PGS) năm 2017 đối với 1.131 ứng viên/tổng 1.226 hồ sơ đạt tiêu chuẩn, bảo đảm quy định và không có đơn thư tố cáo. Như vậy, có 95 trường hợp ứng viên không đạt chuẩn trong số 1.226 hồ sơ đã được thông báo trước đó.

Nguyên nhân của sự ồn ào là bởi số lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn GS, PGS năm nay tăng đột biến. Con số này gấp 1,74 lần so với năm 2016 (703 người), gấp 2,35 lần so với năm 2015 (522 người), thậm chí nhiều hơn tổng số ứng viên năm 2015, 2016 cộng lại. Số lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn năm 2017 cao kỷ lục trong vòng 41 năm nước ta thực hiện xét công nhận chức danh GS, PGS khiến nhiều người lo ngại đây là “chuyến tàu vét” trước khi Quy định 174 hết hiệu lực.

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 1-3, nhiều câu hỏi liên quan đến việc ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017 tăng đột biến so với năm trước được đặt ra và Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Mạnh Hùng đã phải giải trình vấn đề này. Nhưng cho dù đại diện lãnh đạo Bộ GD-ĐT và đại diện Hội đồng Chức danh giáo sư Nhà nước đã khẳng định việc tăng số lượng GS, PGS năm 2017 có lý do khách quan, chất lượng không thay đổi, thậm chí chất lượng có phần tăng lên, song việc có tới 1.226 hồ sơ đạt tiêu chuẩn phong hàm GS, PGS trong 1 năm không khỏi khiến nhiều người nghi ngờ về chất lượng.

Một trong những điểm đáng chú ý trong đợt xét công nhận chức danh GS, PGS năm nay là một số ứng viên được phong hàm dù không làm công tác giảng dạy vẫn được phong tặng. Ngoài ra, một số tiêu chí khác như quy định hiện nay không bắt buộc ứng viên ngành khoa học xã hội phải có bài đăng trên tạp chí thuộc ISI/Scopus. 5 tiêu chuẩn công nhận chức danh giáo sư cũng không bao gồm yếu tố bài báo khoa học đăng trên tạp chí ISI/Scopus mà chỉ cần “có đủ công trình khoa học quy đổi theo quy định, trong đó có ít nhất 50% số công trình khoa học quy đổi từ các bài báo khoa học và 25% số công trình khoa học được quy đổi được thực hiện trong 3 năm cuối tính đến thời điểm hết hạn nộp hồ sơ”. Điều này khiến nhiều người cho rằng tiêu chuẩn xét công nhận GS, PGS hiện nay còn thấp hơn tiêu chuẩn bảo vệ tiến sĩ!

Có thể thấy việc phong hàm GS, PGS trong những năm gần đây đã trở nên quá dễ dãi. Thậm chí hơn 2 năm trước, Trường đại học Tôn Đức Thắng (TP. Hồ Chí Minh) còn tự bổ nhiệm GS, PGS cho các chuyên gia, nhà khoa học của trường. Nếu Trường đại học Tôn Đức Thắng làm được thì các trường khác cũng làm được. Như vậy sẽ loạn GS, PGS mất.

Sau những ồn ào về việc phong tặng GS, PGS năm 2017, Bộ GD-ĐT đã tuyên bố “rà soát”, “nghiêm túc kiểm tra”. Thế nhưng nhiều người cho rằng việc làm này là “vừa đá bóng, vừa thổi còi”. Bởi chính những thành viên trong Hội đồng Chức danh giáo sư Nhà nước - những vị cầm cân nảy mực ra quyết định cho người này người nọ được nhận hay bị đánh trượt chức danh GS, PGS lại được trao quyền kiểm tra, rà soát xem quyết định của mình có đúng hay không!? Có người đã hiến kế một “mẹo nhỏ”: Nếu thực sự muốn rà soát các ứng viên xem có đủ điều kiện phong GS, PGS hay không, chỉ cần kiểm tra năng lực ngoại ngữ của họ bằng việc cho viết một bài luận bằng ngoại ngữ tại chỗ cỡ trang A4 thôi thì sẽ có một tỷ lệ không nhỏ bỏ cuộc!

Xem ra mẹo nhỏ này nếu được áp dụng sẽ mang lại kết quả không tồi!

Nguyên Thủy