Luật Nghĩa vụ quân sự và những bất cập trong tuyển quân

Luật Nghĩa vụ quân sự (NVQS) được ban hành năm 1960, qua nhiều lần sửa đổi, đến nay đã đi vào cuộc sống và thực sự phát huy tác dụng, góp phần tích cực nâng cao sức mạnh, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho quân đội, củng cố nền quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc. Tuy nhiên, việc thực hiện luật tại các đơn vị, địa phương trong tỉnh vẫn còn nhiều bất cập, nhất là công tác tuyển quân.

CÒN NHIỀU KHÓ KHĂN

Từ công tác giám sát của Ban Pháp chế HĐND tỉnh cho thấy, việc triển khai luật vẫn còn hạn chế là do công tác tuyên truyền chưa sâu, phương pháp giáo dục đơn thuần nên hiệu quả thấp và không sát đối tượng. Nhận thức của một bộ phận cán bộ và nhân dân về luật chưa đầy đủ, dẫn đến việc thực hiện chưa nghiêm. Năng lực tham mưu của một số cơ quan quân sự, nhất là ban chỉ huy quân sự cấp xã, phường còn yếu, thiếu nhạy bén và kịp thời. Sự phối hợp giữa cơ quan công an và quân sự cấp xã trong việc quản lý số thanh niên sẵn sàng nhập ngũ chưa chặt chẽ. Đặc biệt, việc nắm bắt số lượng công dân trong độ tuổi nhập ngũ không chắc, dẫn đến công tác chuẩn bị nguồn không bảo đảm, nhất là số thanh niên trong độ tuổi từ 18 đến 25 đã tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trong, ngoài tỉnh nên tỷ lệ thanh niên có trình độ tham gia nghĩa vụ quân sự đạt thấp.

Tại Khoản 1, Điều 11, Chương II, Nghị định số 83, ngày 9-11-2001 của Chính phủ về đăng ký NVQS quy định độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ là từ 17 đến 27, nhưng Luật NVQS quy định từ 17 đến 25. Do vậy, đại tá Trần Bá Chung, Phó tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh cho rằng: HĐND tỉnh cần thống nhất với UBND tỉnh trình Chính phủ sửa đổi lại các điều khoản trên cho phù hợp. Trung tá Nguyễn Quốc Soài, Chỉ huy trưởng Ban CHQS thị xã Phước Long cho rằng: Mức xử phạt vi phạm hành chính về quốc phòng theo Nghị định số 151/2003/NĐ-CP, ngày 9-12-2003 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng quá nhẹ, không đủ sức răn đe, một số thanh niên lợi dụng sơ hở này để trốn tránh trách nhiệm nghĩa vụ.

VÀ GIẢI PHÁP

Trước những vướng mắc trên, ông Trịnh Văn Huy, Phó trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh cho rằng: Muốn nâng cao ý thức chấp hành Luật NVQS, cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là ở các xã khó khăn và có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Các cấp, ngành, địa phương quan tâm làm tốt chính sách hậu phương quân đội, như hỗ trợ gia đình quân nhân khó khăn; tổ chức dạy nghề và bố trí việc làm cho quân nhân sau khi xuất ngũ trở về địa phương... Ông Huy cũng đề nghị: Cơ quan quân sự các cấp cần thường xuyên cập nhật những văn bản pháp luật, các chỉ thị, nghị quyết của cấp có thẩm quyền để kịp thời triển khai, áp dụng vào tình hình thực tế của địa phương; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện luật ở cơ sở. Trung tá Nguyễn Quốc Soài cho rằng: Phải xử lý nghiêm những đối tượng có hành vi “lách luật” nhằm trốn tránh trách nhiệm thực hiện NVQS, nhất là những trường hợp lợi dụng Luật Cư trú hoặc sử dụng chất kích thích trước ngày khám sức khỏe.

Từ thực tế trên, cấp ủy, chính quyền địa phương cần triển khai đồng bộ các biện pháp, huy động mọi lực lượng cùng tham gia nhằm quản lý chặt chẽ số thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ tại cơ sở. Hội đồng NVQS cấp xã, phường, thị trấn chủ động xây dựng kế hoạch đăng ký, phúc tra; tổ chức tập huấn, phân rõ trách nhiệm cán bộ phụ trách từng địa bàn để nắm chắc chất lượng nguồn từ thôn, ấp, tổ dân phố; phối hợp chặt chẽ và phát huy vai trò của các đoàn thể trong quản lý công dân thuộc diện nhập ngũ và công bố công khai nguồn thanh niên đến tuổi thực hiện NVQS tại các thôn, ấp, khu phố... Đây là những yếu tố quan trọng để động viên công dân nói chung, thế hệ trẻ nói riêng hăng hái lên đường làm nghĩa vụ quân sự.

Lâm Phương