Lối thoát cho chăn nuôi nông hộ

BP - Thời gian qua, không ít chủ chăn nuôi phải đóng cửa vì thua lỗ. Nguyên nhân do giá thức ăn tăng cao, trong khi giá thương phẩm liên tục sụt giảm và bị tư thương ép giá. Không nhụt chí, những lão nông ở thị xã Bình Long đã học cách tự trộn thức ăn cho heo, vừa giảm chi phí đầu tư vừa đảm bảo chất lượng sản phẩm, tạo niềm tin với người tiêu dùng.

Hơn 14 giờ, ông Phạm Văn Cư ở khu phố Xa Cam II, phường Hưng Chiến (Bình Long) mới bắt đầu bữa cơm trưa. Ông cho hay: Bây giờ chúng tôi mới thực sự tự chủ trong nuôi heo. Nghĩa là tự trộn thức ăn theo giá trị dinh dưỡng mình muốn, không sợ bị thương lái “chê” do heo được vỗ béo từ thức ăn có sẵn trên thị trường. Điều quan trọng là chúng tôi đã biết cách phòng ngừa bệnh cho heo và bảo đảm vệ sinh môi trường.

TỰ TRỘN THỨC ĂN CHO HEO

Quê ở Hải Dương, vào Bình Phước lập nghiệp từ năm 1984, gia đình ông Cư đã có thâm niên nuôi heo hàng chục năm. Mặc dù tốn nhiều công sức, tiền của đầu tư cho đàn heo nhưng đã không ít lần ông thất bại. Đã có lúc ông nản chí và có ý định từ bỏ để chuyển sang cách làm kinh tế khác. Nhưng đất sản xuất không có, chỉ có thể làm giàu từ chăn nuôi nên ông đi học kinh nghiệm ở nhiều nơi và học được cách tự trộn thức ăn cho heo. Sau đó, ông tìm đến thành phố Biên Hòa (Đồng Nai) mua máy trộn. Ông đầu tư mua 1 máy xay bắp, 1 máy ủ men, 1 máy ép viên và 1 máy trộn thức ăn tổng trị giá 47 triệu đồng. Thức ăn cho heo được làm từ sản phẩm nông nghiệp, như gạo, cám, bắp, bã đậu nành... Vào thời vụ, ông mua với số lượng lớn về dự trữ và mua thêm nguyên liệu từ các công ty chế biến thức ăn chăn nuôi. Khi trộn chú ý kết hợp với các thành phần dinh dưỡng khác như dầu ăn, vitamin, khoáng chất tổng hợp... theo tỷ lệ nhất định để heo tăng trưởng nhanh và bảo đảm chất lượng. Ông Cư có 20 heo nái, nuôi gối đầu nên mỗi tháng xuất 30 con heo thịt. Bình quân heo thịt nuôi 4 tháng xuất chuồng với trọng lượng trung bình 100kg/con, trừ chi phí mỗi con cho lãi 1,1 triệu đồng, gấp đôi so với nuôi bằng thức ăn mua thành phẩm. 

Học cách làm của ông Cư, gia đình chị Lê Thị Nhung ở tổ 1, ấp Thanh Thủy, xã Thanh Phú (Bình Long) cũng đang phát triển đàn heo từ thức ăn tự trộn. Nuôi heo được 6 năm nhưng chị Nhung mới áp dụng cách làm này được 5 tháng. Chị cho biết: Nuôi heo truyền thống phụ thuộc vào sản phẩm tự làm ra nên chỉ nuôi nhỏ lẻ. Còn nuôi dựa vào thức ăn dạng “ăn liền” có sẵn trên thị trường, có thể nuôi với số lượng lớn nhưng lãi thấp do giá thức ăn cao. Nhờ có người “mách nước”, tôi đầu tư mua các loại máy tự trộn thức ăn cho heo theo ý muốn để chủ động trong chăn nuôi. Giá thành các loại máy xay, trộn, ủ men, hợp túi tiền của nông dân. Cái hay là chúng tôi có thể tự điều chỉnh thành phần dinh dưỡng trong lượng thức ăn cho heo, đảm bảo heo nhanh lớn, chất lượng thịt an toàn, tạo uy tín trên thị trường. Với đàn heo nái 25 con, quy mô 200 heo thịt, mỗi ngày chị trộn thức ăn 1 lần. Hiện chị Nhung đang nuôi thêm heo nái để tăng tổng đàn.

Chị Nhung nói: Để có được nguồn thức ăn chất lượng thì nguyên liệu phải đảm bảo độ khô, không bị ẩm ướt dễ mốc. Heo ăn phải thức ăn mốc dễ bị tiêu chảy.

GIẢM CHI PHÍ, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THỊT

Đó chỉ là 2 trong số 18 thành viên của Câu lạc bộ (CLB) chăn nuôi phường Hưng Chiến (thành lập tháng 10-2014). Gọi là CLB chăn nuôi phường Hưng Chiến nhưng nhiều thành viên đến từ các xã Thanh Lương, Thanh Phú (Bình Long) và 3 xã Minh Tâm, An Khương, Tân Hưng (Hớn Quản). Thời kỳ đầu, CLB mời kỹ sư của Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh về hướng dẫn, tư vấn cách trộn thức ăn và kỹ thuật chăn nuôi. Là người đầu tiên áp dụng cách làm này và là chủ nhiệm CLB nên ông Cư rất nhiệt tình chỉ dẫn cho các thành viên. Mỗi khi thay đổi công thức trộn thức ăn, ông là người thử nghiệm trước. Nếu thành công mới phổ biến rộng rãi. Mỗi tháng, CLB sinh hoạt 1 lần có mời khuyến nông viên của xã, huyện cùng trao đổi kinh nghiệm, kỹ thuật chăn nuôi heo.

Nhiều chủ hộ, chủ trang trại “phất lên” nhờ chăn nuôi với thức ăn nhanh, có sẵn trên thị trường, nhưng cũng không ít trường hợp thua lỗ do chi phí đầu tư quá lớn mà giá heo rớt thê thảm. Bằng cách trộn thức ăn hạ giá trị chăn nuôi. Ông Cư tính: Cám viên trên thị trường có nhiều loại, dao động từ 255-540 ngàn đồng/1 bao 25kg, nhưng khó kiểm soát thành phần dinh dưỡng. Trong khi tự trộn thức ăn, người chăn nuôi kiểm soát được số lượng, thành phần các chất. Mặt khác, chi phí đầu tư giảm 40 ngàn đồng/bao so với thức ăn chăn nuôi thành phẩm. Như vậy, trung bình 1 con heo để đạt trọng lượng 100kg sẽ “ngốn” 2,4 triệu đồng tiền cám viên trên thị trường, còn dùng cám tự trộn chỉ hết từ 1,9-2 triệu đồng.

“Dùng thức ăn tự trộn, heo có độ nạc, chất lượng thịt thơm ngon nên tạo được niềm tin với người tiêu dùng. Tuy nhiên, trở ngại nhất vẫn là khâu tiêu thụ. Hiện chúng tôi đang bán cho thương lái trong vùng nên dễ bị ép giá, lại không ổn định. Vì vậy, CLB đang tìm kiếm doanh nghiệp mua heo thịt để ký hợp đồng, đảm bảo hiệu quả chăn nuôi và mang thịt heo có chất lượng đến người tiêu dùng. Về lâu dài, CLB sẽ đẩy mạnh quy mô và chất lượng, nâng lên thành hợp tác xã để có tư cách pháp nhân, tạo thuận lợi trong quá trình hoạt động và hướng đến chăn nuôi bền vững - ông Cư cho biết.

Hải Châu