Lợi kép từ hòa giải thành

BP - Những năm qua, tranh chấp trong các vụ, việc dân sự có tính chất đa dạng, phức tạp có xu hướng gia tăng. Để nâng cao chất lượng xét xử, Tòa án nhân dân (TAND) huyện Đồng Phú đã triển khai đồng bộ các giải pháp; trong đó, chú trọng làm tốt công tác đối thoại, hòa giải, góp phần giữ gìn ổn định trật tự xã hội, tạo sự đồng thuận và xây dựng khối đoàn kết trong nhân dân.

Bà Nguyễn Thị Hương, Phó chánh án TAND huyện Đồng Phú cho biết: Với tòa án, hòa giải, đối thoại là giải pháp giúp giải quyết khối lượng công việc nặng nề trong bối cảnh các tranh chấp, khiếu kiện ngày càng gia tăng cả về số lượng và tính chất phức tạp. Việc hòa giải trước khi xét xử nhằm giúp các đương sự tự thỏa thuận với nhau, để từ đó có thể hạn chế được những rạn nứt, sứt mẻ tình cảm, tạo điều kiện gắn kết tình cảm xóm làng, cộng đồng dân cư.

Hòa giải thành tại tòa sẽ góp phần giảm việc mở các phiên tòa xét xử (ảnh minh họa)

Để đạt kết quả hòa giải thành cao đòi hỏi thẩm phán phải nắm rõ nội dung vụ án, nắm chắc các quy định pháp luật và tìm ra mấu chốt của việc phát sinh tranh chấp, mâu thuẫn giữa các đương sự. Trong quá trình hòa giải cần nắm bắt cơ bản về tâm lý, nhân thân, nghề nghiệp của đương sự để từ đó có phương án tiếp xúc khi hòa giải nhằm đạt hiệu quả cao. Ví dụ, đối với đương sự là cán bộ, đảng viên thì thẩm phán nên phân tích để họ phát huy tính tiên phong, gương mẫu nhằm đi đến tự thỏa thuận, hòa giải. Đối với tranh chấp liên quan đến gia đình, dòng tộc thì có thể phân tích yếu tố tình cảm, ruột thịt, truyền thống. Còn tranh chấp đất nên khuyên họ thỏa thuận để con cháu sau này không còn mâu thuẫn... Nếu tận dụng được những yếu tố như thế thì công tác hòa giải sẽ đạt hiệu quả cao.

Thời gian qua, các vụ, việc dân sự đều được TAND huyện Đồng Phú đặc biệt chú trọng thực hiện công tác hòa giải. Trình tự, thủ tục hòa giải thực hiện theo đúng quy định pháp luật; bảo đảm dân chủ, bình đẳng sự tự nguyện thỏa thuận và quyền tự quyết của đương sự. Ngay sau khi nhận hồ sơ vụ việc, tòa phân công và gắn trách nhiệm cho từng thẩm phán. Trong năm 2018 và 3 tháng đầu năm 2019, tòa đã thụ lý 767 vụ, việc dân sự, hôn nhân gia đình, trong đó đã hòa giải thành 393 vụ, việc, đạt 51,23%. Chị N.T.M (1994) và anh N.H.T (1992), ngụ xã Thuận Lợi, huyện Đồng Phú kết hôn được gần 3 năm. Nhưng do mâu thuẫn trong cuộc sống, các bất đồng về vấn đề thu nhập, nghĩa vụ đóng góp chi tiêu trong gia đình, tính cách, lối sống, chị M đã nộp đơn xin ly hôn lên TAND huyện Đồng Phú. Sau khi tìm hiểu nguyên nhân của mâu thuẫn, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của 2 bên, thẩm phán đã phân tích thấu tình, đạt lý, tạo được niềm tin cho đương sự và hàn gắn tình cảm giữa các bên. Sau đó, chị M và anh T đã tự nguyện rút đơn về ở với nhau để cùng chăm lo cho con...

Bên cạnh đó, đã có nhiều vụ, việc anh em ruột thịt, hàng xóm láng giềng xảy ra tranh chấp, mâu thuẫn liên quan đến vấn đề đất đai, quyền thừa kế tài sản... nên đưa nhau ra tòa để kiện. Nhưng khi ra tòa, được thẩm phán, thư ký động viên, chia sẻ, phân tích, họ tự động rút đơn, tự thỏa thuận, giải quyết các tranh chấp.

Xác định trong mỗi vụ án thì thái độ, tư tưởng, tâm lý và sự nhận thức pháp luật của đương sự khác nhau nên các thẩm phán phải có tính kiên trì và biết vận dụng các quy định pháp luật cũng như tập tục của mỗi địa phương để phân tích, giải thích cho đương sự hiểu. Trong quá trình hòa giải, các thẩm phán luôn dành thời gian để các bên đưa ra quan điểm, tài liệu, chứng cứ của bản thân. Trên cơ sở đó, thẩm phán giải thích, phổ biến đầy đủ, khách quan các quy định pháp luật liên quan đến vụ việc cho đương sự, cũng như cho họ thấy rõ được lợi ích của việc hòa giải thành...

Có thể nói, việc hòa giải thành có ý nghĩa quan trọng, giúp giải quyết triệt để, hiệu quả các tranh chấp mà không phải mở các phiên tòa xét xử; tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức của đương sự; hạn chế việc kháng cáo, kháng nghị; nâng cao tỷ lệ và rút ngắn thời gian giải quyết vụ việc. Đồng thời, hòa giải thành góp phần hàn gắn những rạn nứt, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân; giữ gìn ổn định trật tự xã hội tại địa phương.

Minh Hiền