Lời kể của người trong cuộc

BPO - Chiến tranh đã lùi xa, tròn 45 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, nhưng khi nhắc lại ký ức một thời chống Mỹ, ông Nguyễn Văn Dậu (ảnh, còn gọi là bác Ba Dậu), nguyên Trung đội trưởng Trung đội an ninh vũ trang thị xã An Lộc (tỉnh Bình Long cũ) không khỏi xúc động. Bởi trong những trận chiến ác liệt ở Bình Long, Trung đội An ninh vũ trang An Lộc đã anh dũng chiến đấu giành nhiều thắng lợi, trở thành đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

DẤU ẤN ANH HÙNG

Bác Ba Dậu kể: Ngày ấy, để chuẩn bị cho Tổng tấn công và nổi dậy mùa xuân Mậu Thân 1968, khi nắm rõ tương quan lực lượng giữa ta và địch, Công an tỉnh Bình Long cũ đã quyết định thành lập trung đội an ninh vũ trang tăng cường cho thị xã An Lộc (nay là thị xã Bình Long) để “diệt ác, phá kiềm” và bí mật xây dựng cơ sở. Năm 1967, tại căn cứ suối Bà Nù, xã Thanh Lương, thị xã An Lộc, tỉnh Bình Long (nay là xã Thanh Lương, thị xã Bình Long, tỉnh Bình Phước), Trung đội an ninh vũ trang thị xã An Lộc chính thức thành lập. Trung đội có nhiệm vụ tiến hành các cuộc chiến tranh du kích hỗ trợ phong trào cách mạng; phá ấp chiến lược của Mỹ - ngụy, bóc gỡ mạng lưới mật báo, gián điệp; bảo vệ căn cứ vùng giải phóng, đưa đón và bảo vệ lãnh đạo về làm việc tại căn cứ; xây dựng các cơ sở cách mạng trong lòng địch tại thị xã An Lộc, tỉnh Bình Long cũ; phối hợp các lực lượng chủ lực tiến hành các trận đánh chiến lược trên quốc lộ 13 và khu vực thị xã An Lộc; cắm cờ, giữ đất, giữ dân và bảo vệ di dân tới vùng giải phóng...

Bác Ba Dậu bấy giờ được giao nhiệm vụ làm Trung đội trưởng Trung đội an ninh vũ trang thị xã An Lộc và là Đảng ủy viên Đảng ủy K1 (thị xã An Lộc - PV). Ngắt quãng mạch cảm xúc bên tách trà xanh, bác Ba Dậu nói: Khu Thanh Lương lúc đó chủ yếu là công nhân đồn điền cao su và đang bị tiểu đội bình định của địch đến tuyên truyền đường lối chính sách của ngụy. Do đó, Trung đội an ninh vũ trang An Lộc có nhiệm vụ theo dõi, tiêu diệt trực tiếp đội bình định của Mỹ - ngụy. Mùa mưa năm 1969, nhận nhiệm vụ, các thành viên của Trung đội an ninh vũ trang đã chiến đấu tiêu diệt gọn đoàn bình định của địch, thu 1 bộ đàm, 9 khẩu súng AR15. Khi địch bung ra càn quét, nắm chắc tương quan lực lượng giữa ta và thù, các lực lượng và Trung đội an ninh vũ trang chuyển sang chiến lược chiến tranh du kích. Bước qua năm 1970-1971, đội an ninh vũ trang cũng như các lực lượng khác chủ yếu củng cố, xây dựng cơ sở và bí mật tăng cường nắm tình hình bên trong lòng địch, chuẩn bị sẵn sàng cho Mùa hè đỏ lửa 1972. Trong chiến dịch năm 1972, Trung đội an ninh vũ trang thị xã An Lộc phối hợp tiến hành bao vây đồn ấp Phú Miên, địch rút chạy về Núi Gió. Sau đó, trung đội về khu Sóc Bế án ngự ở phía Bắc để đón toán quân ngụy rút chạy từ hướng cầu Cần Lê (Lộc Ninh). Trung đội được lệnh truy quét và tiêu diệt sinh lực địch. Khi mũi đánh của các sư đoàn 9, 5, 7 của bộ đội chủ lực tiến vào trung tâm tỉnh lỵ Bình Long (cũ), Trung đội an ninh vũ trang được lệnh kết hợp quân địa phương thanh lọc dân để đưa về vùng giải phóng, còn mật thám ngụy đưa đi trại giam tập trung cải tạo. Hoàn thành nhiệm vụ di dân, Trung đội an ninh vũ trang An Lộc trở về cứ ở Tân Hưng (Hớn Quản) làm nhiệm vụ cắm cờ giữ đất, giữ dân.

Anh dũng chiến đấu lập nhiều thành tích, ngày 12-12-2012, Chủ tịch nước trao quyết định công nhận Trung đội an ninh vũ trang thị xã An Lộc là đơn vị Lực lượng Anh hùng vũ trang nhân dân.   

NỖI LÒNG NGƯỜI Ở LẠI

Gặt hái nhiều thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, nhưng vẫn có “nút thắt” khiến người cựu Trung đội trưởng già vẫn day dứt. Đó là chuyến công tác bí mật vào mùa mưa năm 1970 của đoàn 7 chiến sĩ Đội an ninh vũ trang do Trung đội trưởng Nguyễn Văn Dậu chỉ huy đột nhập vào trung tâm Bình Long để móc nối xây dựng cơ sở. Đội công tác đã luồn rừng, lội suối tiếp cận khu dân cư. Khi chỉ còn một đoạn ngắn sẽ tiếp cận khu dân cư, đội công tác đụng mìn của địch. Phát hiện, địch dùng hỏa lực tấn công. Trong cuộc chiến không cân sức về lực lượng và vũ khí, 3 chiến sĩ của trung đội hy sinh; 4 đồng chí còn lại bị thương, trong đó có Trung đội trưởng Nguyễn Văn Dậu. 3 chiến sĩ đã hy sinh khi mới độ tuổi 17 đến 22, bị chúng vùi thân thể xuống giếng.

Một lần khác, vào đêm 27-7-1970, một đoàn công tác gồm 5 đồng chí đang thực hiện nhiệm vụ cũng bị rơi vào ổ phục kích của địch khiến 3 chiến sĩ hy sinh và bị chôn tập trung xuống giếng nước. Sau giải phóng, khu vườn có giếng nơi 6 liệt sĩ nằm lại được chính quyền địa phương và cán bộ, chiến sĩ công an Bình Long lập ngôi mộ tập thể (nay thuộc khu phố Bình An, phường An Lộc). Năm 2011, mộ tập thể lực lượng An ninh vũ trang An Lộc được xếp hạng di tích cấp tỉnh. Hiện nay, ngôi mộ đã được tôn tạo khang trang, trở thành địa điểm lịch sử, thu hút rất đông thanh thiếu niên, nhi đồng về nguồn, tìm hiểu truyền thống yêu nước.

Hơn 10 năm nay, Trung đội an ninh vũ trang An Lộc vẫn tập hợp đến thắp nhang lên bia mộ tập thể sưởi ấm những đồng đội đã anh dũng hy sinh trong chiến tranh, cùng nhau ôn chuyện xưa và chia sẻ, trao đổi về cuộc sống mới. Đặc biệt, trong lần đầu tiên thắp nhang bên bia mộ tập thể, các anh hứa hằng năm sẽ đi thăm, tặng quà gia đình thương binh, liệt sĩ thuộc Trung đội an ninh vũ trang xưa. Và đều đặn hơn 10 năm nay, cứ đến ngày 22-7, sau khi thắp hương tưởng niệm đồng đội, các anh sẽ đi thăm, tặng quà 9 gia đình gồm thương binh và thân nhân các liệt sĩ của trung đội với phần quà trị giá 500 ngàn đồng.

Đi qua chiến tranh với những vết thương bom đạn trên người, cựu Trung đội trưởng an ninh vũ trang An Lộc năm xưa nay trở thành diễn giả quen thuộc trong những buổi nói chuyện lịch sử, giáo dục truyền thống đạo đức cho lớp trẻ thị xã Bình Long ở di tích mộ tập thể an ninh vũ trang An Lộc.