CHÀO MỪNG ĐẠI HỘI THI ĐUA YÊU NƯỚC TỈNH BÌNH PHƯỚC LẦN THỨ V NĂM 2020

Lộc Ninh bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc

BPO - Giai đoạn 2015-2020, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lộc Ninh chủ động tham mưu Huyện ủy, UBND huyện xây dựng các kế hoạch, chiến lược phát triển văn hóa - thông tin trên địa bàn huyện. Đặc biệt, phòng đã tham mưu Huyện ủy đưa chương trình Liên hoan văn hóa - thể thao (VH-TT) các dân tộc thiểu số cấp huyện vào nghị quyết của Đảng bộ huyện. Nhờ huy động được toàn hệ thống chính trị tham gia nên công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn Lộc Ninh được quan tâm, một số môn thể thao dân gian phát triển thành thế mạnh của địa phương, đồng thời bảo vật quốc gia đàn đá Lộc Hòa được phát huy.

PHÁT TRIỂN THỂ THAO DÂN GIAN

Nhằm bảo tồn và phát triển các môn thể thao dân gian, những năm qua, anh Lộc Văn Loan (SN1989) ở ấp Hiệp Hoàn, xã Lộc Hiệp không ngừng luyện tập và tích cực tham gia thi đấu các giải thể thao do xã, huyện, tỉnh, khu vực và quốc gia tổ chức. Bên cạnh đó, anh Loan còn huấn luyện các vận động viên khác góp phần phát triển đẩy gậy trở thành môn thể thao thế mạnh của huyện Lộc Ninh. Anh Loan hiện là huấn luyện viên, vận động viên môn thể thao dân gian đẩy gậy và kéo co.

Anh Lộc Văn Loan (thứ 2 từ trái sang) tham gia hội thi thể thao các dân tộc thiểu số toàn quốc năm 2017

Giai đoạn 2015-2020, anh liên tục giành thành tích cao như huy chương vàng môn đẩy gậy tại Liên hoan VH-TT các dân tộc thiểu số huyện Lộc Ninh lần thứ VI, VII, VIII; huấn luyện đội đẩy gậy, kéo co huyện tham gia liên hoan VH-TT tỉnh đạt nhiều huy chương. Năm 2018, anh đoạt huy chương vàng môn đẩy gậy tại Đại hội Thể dục thể thao tỉnh lần V, huy chương vàng giải đẩy gậy toàn quốc do Bình Phước đăng cai. Từ những thành tích đó, năm 2019, anh được UBND tỉnh tặng bằng khen. Anh Loan chia sẻ: Môn đẩy gậy dễ chơi, cần sức khỏe và sự khéo léo, dẻo dai của người chơi để đấu tay đôi với đối thủ. Yêu thích môn thể thao dân gian này nên tôi tập luyện, thấy có lợi cho sức khỏe nên tham gia phát triển phong trào nhằm góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa và tạo điểm nhấn riêng cho thể thao Lộc Ninh.

BẢO VẬT QUỐC GIA ĐÀN ĐÁ LỘC HÒA

Cuối năm 2018, sau khi đàn đá Lộc Hòa được công nhận là bảo vật quốc gia thì anh Nguyễn Duy Thảo, cán bộ Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lộc Ninh được cử đi tập huấn sử dụng đàn đá để góp phần phát huy giá trị của bảo vật. Đến nay, anh là đại diện duy nhất của tỉnh sử dụng thành thạo và tham gia biểu diễn đàn đá tại nhiều sự kiện lớn trong và ngoài tỉnh.

Anh Thảo cho biết: Đàn đá là loại nhạc cụ mà khi chơi người nghệ nhân thể hiện được ngôn ngữ hình thể như múa tay và lắc lư nhảy múa theo các giai điệu trầm bổng của tiếng đàn. Bộ đàn đá được nghệ nhân chế tác theo các âm giai của âm nhạc hiện đại nên ngoài biểu diễn các bản nhạc được viết riêng cho bộ đàn đá thì còn có thể chơi được một số bài nhạc hiện đại như: Cô gái vót chông, Anh hùng Núp, hay một số bài nhạc của đồng bào Khơme… nên không giới hạn đối tượng người nghe, góp phần lan tỏa giá trị của đàn đá.

Lộc Ninh hiện có 2 di tích quốc gia đặc biệt, 5 di tích quốc gia, 5 di tích cấp tỉnh, chiếm hơn 35% tổng di tích trên địa bàn tỉnh. Các di tích này có sự đa dạng về loại hình, giá trị và chứa đựng những giá trị đặc trưng riêng có ở Bình Phước. Với mục đích phát triển du lịch để bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa, Phòng Văn hóa và Thông tin đã tham mưu UBND huyện xây dựng, phát hành cuốn Cẩm nang du lịch “Lộc Ninh điểm đến du lịch về nguồn”. Cẩm nang giới thiệu tour du lịch tham quan, tìm hiểu các di tích và danh thắng tiêu biểu gắn liền với lịch sử hình thành, phát triển và đấu tranh cách mạng của vùng đất, con người Lộc Ninh như: Di tích lịch sử Nhà giao tế; Sân bay quân sự Lộc Ninh; Bệnh viện Lộc Ninh (công trình kiến trúc thời Pháp thuộc); Địa điểm chiến thắng Dốc 31; Căn cứ Cục Hậu cần Quân giải phóng miền Nam Việt Nam giai đoạn 1973-1975 (căn cứ Cục Hậu cần Miền); Bồn xăng, Tổng kho nhiên liệu VK98 và tour tham quan các chùa trên địa bàn huyện với điểm nhấn là di tích chùa Sóc Lớn.

Thông qua vị trí tìm thấy, các nhà khoa học xác định đàn đá có mối liên hệ với người dân tộc S’tiêng. Tuy nhiên, do nhạc cụ này đã thất truyền và mới được tìm thấy nên việc truyền dạy cách chơi đàn đá trong đồng bào S’tiêng còn gặp nhiều khó khăn. Tháng 5-2020, huyện Lộc Ninh được trao tặng bộ đàn đá chế tác phỏng theo bộ đàn đá Lộc Hòa. Anh Thảo cho rằng, đây là điều kiện thuận lợi để Lộc Ninh huấn luyện cách chơi đàn đá cho người S’tiêng và chính anh sẽ góp phần vào việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc đối với đàn đá.

SÂN CHƠI HẤP DẪN

Ông Nguyễn Văn Thảo, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lộc Ninh cho biết: Liên hoan VH-TT các dân tộc thiểu số huyện Lộc Ninh là hoạt động văn hóa lớn mang ý nghĩa chính trị, nhằm tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, vận động đồng bào các dân tộc thiểu số giữ gìn nét đẹp văn hóa cổ truyền của dân tộc. Từ sân chơi này, các phong trào văn hóa của huyện được giữ gìn và phát huy.

Hiện nay, nhắc đến sự phát triển lớn mạnh của phong trào VH-TT trên địa bàn huyện phải kể đến đội cồng chiêng các xã Lộc Thuận, Lộc Hòa, dàn ngũ âm ở xã Lộc Khánh… Đặc biệt, tại Liên hoan VH-TT các dân tộc thiểu số huyện lần thứ V (năm 2015) và lần VI (năm 2017) đã huy động sự tham gia của 17 đoàn, hơn 1.600 diễn viên, vận động viên của 16 xã, thị trấn và Trường phổ thông Dân tộc nội trú THCS Lộc Ninh. Trong 2 kỳ liên hoan do tỉnh tổ chức năm 2017 và 2019, đoàn nghệ nhân, diễn viên, vận động viên của huyện Lộc Ninh đều giành giải nhất toàn đoàn. Những kết quả này thể hiện sự nỗ lực của huyện Lộc Ninh nhằm phát huy, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, bảo tồn nền văn hóa phong phú, đa dạng của các sắc tộc trên địa bàn huyện; tạo điều kiện cho đồng bào các dân tộc được giao lưu học tập, đoàn kết giúp nhau cùng tiến bộ, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, rèn luyện thể thao và hiểu biết về bản sắc cội nguồn văn hóa các dân tộc cho thế hệ trẻ.

Phương Dung