Liệu có khả thi?

Theo dự thảo Thông tư hướng dẫn giá bán điện năm 2014 của Bộ Công thương, đối với giá bán lẻ điện sinh hoạt, hộ nghèo và hộ chính sách xã hội sẽ được áp dụng giá của bậc 1 (993 đồng/kWh) cho 50kWh đầu tiên trong tháng. Còn đối với người thuê nhà, chủ nhà hoặc đại diện người thuê phải trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện. Với quy định này, người thuê nhà sẽ không bị chủ nhà “lập lờ” và không phải trả giá điện mức trên trời.

Cụ thể, dự thảo thông tư quy định rõ: Đối với trường hợp cho sinh viên và người lao động thuê nhà đăng ký tạm trú từ 12 tháng trở lên thì chủ nhà hoặc đại diện người thuê trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện. Trường hợp thời hạn thuê nhà dưới 12 tháng thì chủ nhà phải trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện. Trường hợp người thuê nhà không ký hợp đồng trực tiếp với bên bán điện thì chủ nhà cho thuê có trách nhiệm thu tiền điện của người thuê nhà theo đúng giá bán lẻ điện trong hóa đơn tiền điện hằng tháng do đơn vị bán lẻ điện phát hành cộng thêm 10% cho tổn thất, chi phí chiếu sáng và bơm nước dùng chung. Thông tư này sẽ được ban hành và có hiệu lực sau khi có quyết định của Thủ tướng Chính phủ về cơ cấu biểu giá bán điện năm 2014.

Quy định là vậy, nhưng dư luận không khỏi băn khoăn về tính khả thi của nó. Bởi hiện nay, ở gần các khu công nghiệp, các trường chuyên nghiệp đã và đang tồn tại thực trạng người đi thuê nhà (chủ yếu là học sinh, sinh viên, người lao động phổ thông và công nhân trong các khu công nghiệp), bị chủ nhà trọ bán giá điện theo kiểu “một mình một chợ”. Giá bán lẻ điện của Nhà nước được quy định ở mức 1.835 đồng/kWh và phải tiêu thụ trên 400kWh người tiêu dùng mới phải trả mức 2.420 đồng/kWh. Thế nhưng, chưa bao giờ những người lao động, sinh viên thuê nhà được trả tiền điện theo đúng giá Nhà nước quy định. Họ phải trả giá cao gấp 2-3 lần so với mức quy định. Tại hầu hết các khu nhà trọ ở phường Tân Phú, xung quanh Khu công nghiệp Tân Thành (TX. Đồng Xoài)... giá điện đến tay người thuê nhà đều được chủ nhà nâng lên tới 3.500 đến 4.000 đồng/kWh. Và người đi thuê hầu hết phải chấp nhận, vì họ  khó di dời chỗ ở. Hơn nữa, không chắc rằng ở nhà trọ khác sẽ có giá điện thấp hơn.

Đã từ lâu, đối với những người phải đi thuê nhà trọ, câu chuyện giá điện cao đã không còn lạ lẫm. Và họ, những đối tượng vốn đã nghèo sẽ lại càng nghèo hơn vì phải gánh thêm khoản tiền điện cao gấp 2-3 lần mức bình thường. Với việc thông tư nói trên của Bộ Công thương, nếu đi vào thực tiễn, hy vọng giá điện đến tay người thuê trọ sẽ công bằng hơn. Tuy nhiên, dư luận đang đặt ra câu hỏi: Liệu quy định có được thực hiện một cách nghiêm túc hay không, hay bị các chủ nhà trọ phớt lờ?

Nghị định số 134/2013 có nêu rõ: Người cho thuê nhà nếu thu tiền điện cao hơn giá quy định trong trường hợp mua điện theo giá bán lẻ điện để phục vụ mục đích sản xuất - kinh doanh, dịch vụ sẽ bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng. Trường hợp sinh viên và người lao động thuê nhà trọ, cứ 4 người được tính là một hộ sử dụng điện để tính số định mức áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt. Nếu thực hiện đúng như quy định trong Nghị định 134 thì áp lực về gánh nặng giá điện của những người thuê trọ sẽ nhẹ nhàng hơn.

Tuy nhiên, dù đã được áp dụng từ 1-12-2013, nhưng đến nay, người đi thuê nhà trọ vẫn phải oằn lưng trả giá điện cao theo “giá riêng” của chủ nhà trọ mà không hề thấy một đối tượng nào bị phạt. Do đó, nếu ngành điện không tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm này thì sự nghi ngờ về tính khả thi của những quy định trong dự thảo thông tư trên là có cơ sở.   

K.C