Liên Xô giải thể

BP - Cách đây 25 năm, ngày 26-12-1991, Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) đã chính thức chấm dứt sự tồn tại. Sự giải thể của Liên Xô đã khiến thế giới bàng hoàng, tiếc nuối về một chế độ xã hội tiến bộ, về một siêu cường, thành trì cách mạng xã hội chủ nghĩa trên toàn thế giới.

Sau Cách mạng tháng Mười Nga thành công, Lênin tiến hành xây dựng nước Nga thành một nhà Nước Xô viết. Sau đó, 14 nước cộng hòa khác gia nhập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết. Và đất nước này đã gặt hái nhiều thành công vượt bậc. Đặc biệt, với vai trò của mình, Liên Xô đã đập tan chủ nghĩa phát xít trong đại chiến thế giới lần 2 dẫn tới sự hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa trên phạm vi toàn thế giới. Sau chiến tranh, Đảng Cộng sản Liên Xô đã lãnh đạo đất nước thành một siêu cường về kinh tế, quân sự, khoa học - kỹ thuật, văn hóa - thể thao... Đồng thời, Liên Xô còn là thành trì vững chắc và ủng hộ hết mình vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội ở các nước trên thế giới. Trong nước, Liên Xô đã thành công trong xây dựng một chế độ xã hội hình mẫu như xóa được nạn mù chữ, thực hiện giáo dục, y tế miễn phí, bình đẳng nam nữ, dân tộc, tôn giáo, phân chia ruộng đất... Trong thời kỳ mâu thuẫn Đông - Tây và chiến tranh lạnh, Liên Xô đã trở thành thành trì cho phong trào đấu tranh vì hòa bình, công lý trên toàn thế giới. Giúp đỡ các nước từ châu Á, Phi, Mỹ Latinh đứng lên chống ngoại xâm, giải phóng đất nước... Bên cạnh đó, Liên Xô đã nghiên cứu thành công các thành tựu của khoa học - kỹ thuật, khám phá vũ trụ, văn học nghệ thuật. Đặc biệt, Liên Xô xếp thứ 2 thế giới về sản lượng công nghiệp, mức sống của người dân Liên Xô vào những nước hàng đầu thế giới...

Theo đánh giá, chính vì sự hùng mạnh này mà Liên Xô đã trở thành đối trọng cân bằng với khối tư bản chủ nghĩa do Mỹ đứng đầu và khiến nội bộ các nước phương Tây nổ ra nhiều phong trào đòi quyền lợi cho người lao động, đòi tăng lương và giảm giờ làm, chống sa thải tùy tiện. Vì vậy, chủ nghĩa đế quốc đã dùng mọi âm mưu và thủ đoạn nhằm xóa bỏ Nhà nước Liên Xô trên bản đồ thế giới. Đúng lúc này, Tổng thống Liên Xô là Mikhail Gorbachyov tiến hành công cuộc cải tổ đất nước, nhưng đã đẩy đất nước đến bờ vực thẳm, một số nước cộng hòa tách ra thành lập quốc gia riêng. Nhiều người cộng sản chân chính tổ chức đảo chính nhằm lật đổ Gorbachyov nhưng thất bại, quyền lực rơi vào tay Tổng thống Liên bang Nga. Ngày 21-12-1991, lãnh đạo 11 nước cộng hòa trong Liên Xô họp và ra tuyên bố thành lập “Khối liên hợp các quốc gia độc lập” gọi tắt là SNG, thay thế cho Liên Xô. Ngày 25-12-1991, Gorbachyov tuyên bố từ chức Tổng thống và trên nóc điện Kremlin quốc kỳ Liên Xô bị hạ xuống thay thế bằng quốc kỳ Nga, chấm dứt 74 năm tồn tại của một siêu cường trong phe xã hội chủ nghĩa.

Việc Liên Xô giải thể đã để lại nhiều tiếc nuối trong lòng hàng tỷ người tiến bộ và yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới. Một trong những nguyên nhân khiến Liên Xô sụp đổ là sự tha hóa của một bộ phận lãnh đạo, phản bội nhân dân. Đặc biệt là Gorbachyov phản bội lại lý tưởng của mình và đã bán rẻ Tổ quốc từ khi thực hiện công cuộc cải tổ về chính trị làm suy yếu Đảng, cùng với sai lầm về kinh tế đã dẫn tới việc Liên Xô nhanh chóng tan rã. Nhìn nhận về sự kiện Liên Xô giải thể, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng: “Đây là thảm họa địa chính trị tồi tệ nhất thế kỷ XX”.

(Nguồn: 102 sự kiện nổi tiếng thế giới)

T.Phong