Lạm thu đầu năm học chưa có “thuốc đặc trị”

Trong khi phụ huynh ở các thị xã “mệt” vì nhiều khoản thu đầu năm học quá cao thì ở một số vùng nông thôn, nhiều nông dân lại ấm ức vì nộp tiền cho con mà không biết các khoản thu đó là gì. Nếu tính tỷ lệ trên thu nhập, nông dân nghèo ở vùng sâu phải đóng tiền học đầu năm cho con em họ không thấp hơn so với ở thành thị. Và để thu được tiền, mỗi trường “sáng tạo” một cách kèm theo những lý do rất riêng.

>> Bài 1: BỎ HỌC VÌ TIỀN THU CAO
>> Bài 2: BÍ MẬT CÁC KHOẢN THU ĐẦU NĂM

Bài 3: “TUNG HỎA MÙ” VỚI PHỤ HUYNH

“CÔ GIÁO BẢO NỘP TIỀN LÀ NỘP”

Chị Phùng Thị Hồng ở xã Đức Liễu (Bù Đăng) có con học tại trường Tiểu học Kim Đồng (thôn 6, xã Đức Liễu). Đầu năm học, chị phải đóng 1 triệu 5 ngàn đồng cho con vào lớp 1, sau đó phải đóng thêm 722 ngàn đồng. Do hoàn cảnh khó khăn, chị đến xin được đóng tiền sau, nhưng đại diện của trường trả lời: “Phải nộp tiền mới cho học ở điểm chính, nếu không sẽ chuyển qua điểm lẻ”. Vậy là chị Hồng phải trở về cấp tốc vay mượn để có đủ 1 triệu 727 ngàn đồng cho con nhập học.

Trường Tiểu học Đức Phong (Bù Đăng)

Phải đóng nhiều tiền đã bức xúc, nhưng khi nộp tiền lại không có biên lai và các khoản thu không rõ ràng khiến phụ huynh càng bức xúc hơn. Đối với học sinh lớp 1, nhiều trường chỉ đưa ra số tiền phải nộp mà không giải thích rõ ràng đó là những khoản tiền gì. Điều này làm cho không ít phụ huynh khi được hỏi về các khoản thu đã không trả lời được vì không biết. Nhiều phụ huynh bức xúc vì các khoản thu vô lý, không rõ ràng. Chị L.T.H ở thôn 7, xã Nghĩa Bình (Bù Đăng) có con học trường THCS Nguyễn Trường Tộ, xã Đức Liễu, bức xúc phản ánh: “Tôi không hiểu sao năm nào nhà trường cũng thu tiền quỹ đội 200 ngàn đồng. Chỉ biết tiền này dùng để mua chổi, giẻ lau, khăn bàn... Lẽ nào một năm lại phải mua chổi, khăn bàn và giẻ lau nhiều như thế?”.

Chị Võ Thị Ngọc Diệu có hai con theo học tại trường Tiểu học Đồng Tâm B ở ấp 5, xã Đồng Tâm (Đồng Phú) chia sẻ: “Năm học 2011-2012, nhà trường thu tiền sửa cổng 150 ngàn đồng/em. Trường cho biết việc thu tiền sửa cổng có em đóng, em không. Đến nay, cổng chưa được sửa, nhà trường cũng không giải thích vì sao và tiền đã thu còn hay chi vào việc gì”.

Trong quá trình tìm hiểu về các khoản đóng góp đầu năm tại một số trường ở huyện Bù Đăng, chúng tôi ghi nhận thực tế mỗi trường có một kiểu thu khác nhau. Trường Tiểu học Trịnh Hoài Đức ở xã Đức Liễu thu tạm ứng 500 ngàn đồng đối với học sinh lớp 1, sau đó thu thêm 515 ngàn đồng. Trường THCS Đức Liễu thu tạm ứng 620 ngàn đồng đối với học sinh lớp 6. Trường THCS Nghĩa Trung không thu. Trường THCS Nguyễn Trường Tộ học sinh khối lớp 6 đã đóng gần 1 triệu 200 ngàn đồng...

Cô Trần Thị Thụy, Hiệu trưởng trường Mầm non Tuổi Thơ ở xã Đức Liễu cho biết: Trước ngày 27-8, nhà trường có thu 380 ngàn đồng/cháu. Nhưng thực hiện công văn chỉ đạo của Phòng GD-ĐT huyện Bù Đăng (số 463/PGD-KHTC, ngày 27-8) về việc tạm ngừng thu quỹ cha mẹ học sinh nên chỉ thu 180 ngàn đồng, ngoài ra không thu thêm bất cứ một khoản nào. Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên, chị Nguyễn Thị Nga có con học tại trường cho biết đã phải nộp 750 ngàn đồng.

MỖI TRƯỜNG LÁCH MỘT KIỂU

Cô Nguyễn Thị Nghiệp, Hiệu phó trường Tiểu học Kim Đồng ở xã Đức Liễu cho biết: “Các khoản thu nhà trường có công khai và dán lên bảng thông báo nhưng... đã bị ai đó gỡ xuống. Việc thu tiền nhưng thiếu biên lai đưa cho phụ huynh là do bộ phận kế toán mua về không kịp. Nhà trường đã giao cho giáo viên chủ nhiệm thu và cho phụ huynh ký sổ, sau đó sẽ cấp lại biên lai đầy đủ”.

Về danh mục chi tiết các khoản thu, cô Nghiệp cho biết cụ thể: Số thu 1 triệu 5 ngàn đồng là tiền của các khoản: cơ sở vật chất 270 ngàn đồng, quỹ hội phụ huynh học sinh 200 ngàn đồng, bảo hiểm y tế 265 ngàn đồng, đồng phục 150 ngàn đồng, vệ sinh 90 ngàn đồng, khuyến học 10 ngàn đồng, ép bảng tên 5.000 đồng, học bạ và sổ liên lạc 15 ngàn đồng. Đối với khoản thu 722 ngàn đồng bao gồm: Tiền bồi dưỡng cho giáo viên đứng lớp 2 buổi 630 ngàn đồng, chụp hình học sinh để lưu hồ sơ 20 ngàn đồng, quỹ lớp 20 ngàn đồng, rèn viết 18 ngàn đồng, sách rèn buổi chiều 32 ngàn đồng, tiếp sức đến trường 2.000 đồng, măng non 10 ngàn đồng, giấy thi 10 ngàn đồng.

Thầy Nguyễn Phi Long, Hiệu phó trường Tiểu học Trịnh Hoài Đức cho biết: Hiện tại, nhà trường mới chỉ áp dụng việc thu tiền đối với học sinh lớp 1, các lớp còn lại phải đợi sau khi họp phụ huynh để thống nhất. Đối với học sinh lớp 1, để chủ động nên nhà trường thu ngay khi nhập học. Vì năm học 2011-2012, do không thu tạm ứng 97 em học lớp 1, mà cả năm chỉ thu tiền học được 60% trong số đó.

Trường Tiểu học Kim Đồng, xã Đức Liễu (Bù Đăng)

Ở Bù Đăng, một số trường vẫn tồn tại những khoản thu không rõ ràng, nằm ngoài quy định của Nhà nước. Việc thu tiền đầu năm học diễn ra không đồng nhất giữa các trường. Cô Dương Thị Sen, Hiệu trưởng trường Tiểu học Đức Phong, thị trấn Đức Phong (Bù Đăng) cho biết: Đối với lớp 2 buổi, nhà trường chỉ thu 3 khoản, gồm tiền học phí 450 ngàn đồng, tiền học Anh văn - vi tính 270 ngàn đồng, tiền tu sửa trang thiết bị máy móc từ lớp 3 đến lớp 5 là 270 ngàn đồng. Các khoản còn lại nhà trường không thu mà do phụ huynh, hội cha mẹ học sinh tính toán và tự thu hoặc nhờ giáo viên chủ nhiệm thu.

Qua tìm hiểu thực tế, ngoài các khoản thu như cô Sen cho biết và một số khoản bắt buộc như bảo hiểm y tế, tự trang bị đồng phục... học sinh học lớp 2 buổi từ khối lớp 2 đến lớp 5 trường Tiểu học Đức Phong còn phải đóng tiền cơ sở vật chất 450 ngàn đồng, tiền xã hội hóa giáo dục 150 ngàn đồng (mức tối thiểu, tùy tâm phụ huynh có thể đóng cao hơn), tiền vệ sinh - phô tô - quỹ lớp 195 ngàn đồng, quỹ đội 27 ngàn đồng... Trước đó dự kiến còn thu thêm 450 ngàn đồng/học sinh tiền giáo viên chủ nhiệm dạy buổi chiều nhưng sau đó không thu.

Có thể thấy, do chưa có mức thu thống nhất và danh mục thu cụ thể, nên hiện nay mỗi trường “sáng tạo” một kiểu thu không giống nhau và kèm theo các lý do riêng. Đây cũng chính là nguyên nhân làm phụ huynh học sinh như bị “tung hỏa mù”, khi nhà trường yêu cầu nộp tiền thì nộp, có thắc mắc cũng không biết hỏi ai. Nhà trường thu cao, cha mẹ nghèo... nên học trò bỏ lớp. Vì thế, ngành giáo dục lại phải oằn mình với công tác xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học. Và không biết đến bao giờ cái vòng luẩn quẩn này mới được xóa bỏ. Câu trả lời xin nhường lại cho những nhà quản lý giáo dục các cấp!

Hoàng Hưng