Lam Kinh - dấu ấn một thời kỳ độc lập, thịnh trị đất nước

BPO - Khu di tích Lam Kinh nằm trên địa bàn thị trấn Lam Sơn, xã Xuân Lam (Thọ Xuân -Thanh Hóa) quê hương của người anh hùng dân tộc Lê Lợi, nơi phát tích cuộc khởi nghĩa Lam Sơn lừng lẫy thế kỷ XV. Khu di tích lưu giữ nhiều giá trị lịch sử, văn hoá có ý nghĩa thiêng liêng không chỉ với nhân dân Thanh Hoá mà của cả dân tộc.

Sau 10 năm (1418-1428) khởi nghĩa và trường kỳ kháng chiến, đánh đuổi giặc Minh ra khỏi bờ cõi, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế đóng đô ở Đông kinh (Thăng Long), lấy niên hiệu là Thuận Thiên, mở ra một thời kỳ độc lập tự chủ, thịnh trị cho đất nước kéo dài gần 360 năm. Để bày tỏ lòng tôn kính với đất Tổ và tổ tiên, nhà Lê cho xây dựng một quần thể, lăng tẩm cung điện…quy mô khoảng 30 ha, còn gọi là Lam kinh hay Tây kinh - kinh thành lớn thứ hai của nước Đại Việt.

Theo tài liệu lịch sử, Thành điện Lam Kinh có thiết kế kiến trúc, phía Bắc dựa vào núi Dầu, mặt Nam nhìn ra sông Chu, bên trái là rừng Phú Lâm, bên phải là núi Hương và núi Hàm Rồng chắn phía Tây. Khu hoàng thành, cung điện và thái miếu ở Lam Kinh được bố trí theo trục Nam - Bắc, xây dựng trên đồi gò, có hình chữ Vương. Bốn mặt xây thành có chiều dài 314m, ngang 254m, tường thành phía Bắc dày 1m, hình cánh cung có bán kính 164m.

Nhằm bày tỏ lòng thành kính trước công lao to lớn với đất nước của các vua triều Hậu Lê, Di tích lịch sử Lam Kinh đã được xếp hạng cấp quốc gia năm 1962. Năm 2013, khu di tích được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt. Từ đó đến nay di tích Lam Kinh đã tôn tạo được nhiều hạng mục công trình, góp phần giữ gìn những giá trị lịch sử, văn hóa của Việt Nam, nơi đây cũng là điểm tham quan đặc biệt của du khách.

Sân rồng (sau Ngọ môn), công trình kiến trúc có diện tích lớn nhất khu trung tâm điện Lam Kinh.

Theo tư liệu lịch sử và khảo cổ học, chính điện Lam Kinh được xây dựng năm 1433, có kiến trúc hình chữ “công”, tổng diện tích 1.645,04m2, gồm 3 tòa điện: Quang Đức, Sùng Hiếu và Diên Khánh. Khu vực này hiện còn dấu tích nền móng, với 127 tảng kê chân cột, cùng nhiều hiện vật giá trị khác.

Thái miếu nơi thờ cúng các vua Thái hoàng, Thái hậu triều Hậu Lê, nằm phía sau nhà Chính điện gồm 9 toà nhà xếp theo hình cánh cung ôm lấy Chính điện Lam Kinh. Từ 2005 đến nay đã tôn tạo được các tòa số 3, 4, 5, 6, 7.

Vĩnh Lăng (lăng vua Lê Thái Tổ), một di tích đặc biệt trong khu lăng tẩm Vua Chúa thời Lê. Trong khu di tích còn có các lăng khác như: Hựu Lăng (Lăng vua Lê Thái Tông); Lăng Khôn Nguyên, Lăng Hoàng Thái Hậu Ngô Thị Ngọc Dao; Chiêu Lăng (Lăng vua Lê Thánh Tông); Dụ Lăng (Lăng vua Lê Hiến Tông); Kính Lăng (Lăng vua Lê Túc Tông).

Bia Vĩnh Lăng - Bảo vật quốc gia, chế tác từ đá trầm tích, có niên đại thế kỷ XV (Thuận Thiên năm thứ 6). Nội dung văn bia do thần Nguyễn Trãi soạn, ghi về chi tộc, thân thế, sự nghiệp, ngày mất của vua Lê Thái Tổ, những sự kiện đặc biệt về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và thời kỳ thịnh trị của vua Lê Thái Tổ.

Bia Vĩnh Lăng là nguồn tài liệu quý giáo dục truyền thống cho hậu thế và lưu giữ các giá trị nghệ thuật trang trí, điêu khắc thời hậu Lê.

Cây đa thị gắn với những huyền tích thú vị, Năm 2013, cây đa thị đã được Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận là cây di sản bởi tầm vóc và giá trị lịch sử của nó.

Bên cạnh các di tích có giá trị về lịch sử, khu di tích Lam Kinh còn lưu giữ một quần thể thiên nhiên đa dạng và hệ thống các tượng đài, hiện vật, tượng cổ...có giá trị văn hóa, nghệ thuật cao.

... sông Ngọc trong hệ thuỷ của di tích Lam Kinh, vừa là cảnh quan, vừa tạo phong thuỷ cho toàn bộ khu di tích.

Các tượng voi cổ bằng đá trấn trạch theo tín ngưỡng người Việt tại di tích Vĩnh Lăng.

Nghê, ngựa, tê giác, hổ bằng đá chầu bên đường “thần đạo” dẫn vào Vĩnh Lăng.

Những câu chuyện huyền bí về cây ổi cười, chuyện tình đa thị hay cây lim hiến thân thu hút nhiều du khách đến Lam Kinh tìm hiểu...

Tầm vóc, giá trị văn hóa lịch sử của Khu di tích Lam Kinh, chứng nhân lịch sử về một thời hào hùng dân tộc luôn là điểm đến của du khách khi hướng về nguồn cội.

Nguồn ĐCS