Không thể biện minh cho sự trì trệ

BP - Theo thông tin từ Sở Kế hoạch - Đầu tư, gần hết quý 3/2016 toàn tỉnh mới chỉ giải ngân được gần 37% kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB). Cụ thể, kế hoạch vốn đã giao năm 2016 là 1.616,584 tỷ đồng nhưng đến hết tháng 7 khối lượng thực hiện chỉ đạt 588,909 tỷ đồng. Đáng nói là không chỉ năm nay mà dường như năm nào cũng thế, tiến độ giải ngân vốn đầu tư XDCB rất chậm và thường tỉnh không dùng hết nguồn vốn được Trung ương đầu tư.

Gần đây nhất là năm 2015, vốn XDCB được giao 1.767,902 tỷ đồng, nhưng khối lượng thực hiện trong 10 tháng chỉ 1.109,81 tỷ đồng, đạt 66,7%. Vốn trái phiếu chính phủ được giao 109,584 tỷ đồng, giải ngân trong 10 tháng được 29,304 tỷ đồng, đạt 26,7%. Vốn chương trình mục tiêu quốc gia giải ngân được 42,91 tỷ đồng, đạt 45,7% kế hoạch... Vì vậy, tại kỳ họp cuối năm 2015, HĐND tỉnh đã tập trung chất vấn thủ trưởng ngành chức năng vì sao tiến độ giải ngân vốn đầu tư chậm và đạt thấp. Và dù Chủ tịch HĐND tỉnh đã yêu cầu làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, đơn vị liên quan nhưng tình trạng đó lại tái diễn, thậm chí nặng nề hơn trong năm nay.

Nhìn ra các tỉnh, thành trong cả nước, tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư XDCB là khá phổ biến. Tại Đắk Lắk, đến tháng 8, vốn đầu tư XDCB mới chỉ đạt 42,75% kế hoạch. Tỉnh Bình Định trong 6 tháng đầu năm chỉ đạt 34,4% kế hoạch vốn cả năm; tỉnh Vĩnh Phúc đạt gần 35% kế hoạch. Tỉnh Gia Lai còn tệ hơn, đến ngày 15-6 nguồn vốn này chỉ mới giải ngân đạt 12,1% kế hoạch... Và theo thống kê của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, 6 tháng đầu năm cả nước có 17 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 30% kế hoạch. Ở cấp trung ương có 5 bộ, ngành chưa giải ngân được đồng vốn nào; 11 bộ, ngành khác tỷ lệ giải ngân dưới 10% kế hoạch. Trong số các dự án quan trọng mang tầm quốc gia, có 3 dự án chưa giải ngân được đồng vốn nào và 7 dự án khác tỷ lệ giải ngân dưới 10% kế hoạch...

Trước tình hình giải ngân vốn đầu tư XDCB đạt chậm và mang tính phổ biến ở nhiều ngành, địa phương, Chính phủ đã phải vào cuộc. Ngay trong tuần đầu tháng 8, Bộ Kế hoạch - Đầu tư đã có công văn gửi các đơn vị yêu cầu báo cáo tình hình thực hiện Nghị quyết số 60/NQ-CP ngày 8-7-2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2016. Trước đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã kiện toàn thành viên tổ công tác và bộ phận giúp việc chỉ đạo đẩy nhanh giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2016. 

Tại hội nghị chuyên đề về XDCB cuối tháng 8 vừa qua, Phó chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Anh Minh đã cho rằng chủ đầu tư không thể không chịu trách nhiệm về tỷ lệ giải ngân quá thấp! Về vấn đề này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ ra nguyên nhân chủ quan là chính. Do đó, từng bộ, ngành phải rà soát, kiểm điểm trách nhiệm của các cán bộ phụ trách lĩnh vực này. Phải có chế tài xử lý nghiêm đối với các trường hợp chậm trễ, như rút vốn, thay thế nhà thầu không đáp ứng yêu cầu...

Ai cũng hiểu đầu tư XDCB là nhằm tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật, làm tăng sức sản xuất và chất lượng dịch vụ, làm thay đổi cơ cấu và quy mô phát triển của từng ngành, từ đó nâng cao năng lực sản xuất và sức cạnh tranh của toàn bộ nền kinh tế. Vì thế, không thể viện ra các lý do biện minh cho sự trì trệ trong thực hiện nhiệm vụ tối quan trọng này.