Không sớm trùng tu, tôn tạo Di tích làng Công Tra sẽ biến mất!

BP - Quần thể di tích làng Công Tra của tỉnh Bình Phước nằm trên địa bàn huyện Lộc Ninh, cụ thể là làng 1 hiện ở ấp 1, xã Lộc Thiện; làng 2 ở ấp 2, xã Lộc Thuận; làng 3 ở khu phố Ninh Thái, thị trấn Lộc Ninh; làng 4 ở ấp 6, xã Lộc Tấn; làng 5 ở ấp 5A, xã Lộc Tấn; làng 6 ở xã Lộc Tấn; làng 7 ở ấp Thạnh Đông, xã Lộc Tấn; làng 8 ở xã Lộc Hòa; làng 9 ở ấp Thạnh Tây, xã Lộc Thạnh; làng 10, ở ấp 10, xã Lộc Thiện; làng 11 ở xã Lộc Thiện và khu nhà máy ở khu phố Ninh Phước, thị trấn Lộc Ninh.

Quần thể di tích làng Công Tra có giá trị lịch sử - văn hóa to lớn, ghi dấu quá trình khai thác đồn điền cao su của tư bản Pháp với chính sách cai trị thực dân và sự hỗ trợ của chính quyền tay sai. Chính vì vậy, việc trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị di tích là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, do di tích nằm rải rác trên địa bàn nhiều xã, diện tích lớn nên việc lập hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng là không khả thi. Hiện nay, chỉ làng 10 tại xã Lộc Thiện còn giữ được tương đối nhiều công trình được xây dựng từ xưa. Tuy nhiên tất cả các công trình đều là nơi sinh sống của các hộ dân và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vì thế, việc xếp hạng di tích đòi hỏi phải giải quyết tái định cư cho các hộ dân nói trên và phải có nguồn kinh phí lớn cho hoạt động bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích.

Hiện phần lớn trong quần thể di tích này đã xuống cấp trầm trọng. Một số làng như làng 4, làng 6 và làng 11 không còn hoặc chỉ còn một số dấu tích nhỏ như nền móng một số công trình xây dựng. làng 1, làng 2 chỉ còn một vài nhà phu cao su. Một vấn đề rất khó giải quyết đối với ngành văn hóa tỉnh là hầu hết các làng đều nằm trong các khu dân cư. Các công trình đều thuộc quyền sử dụng của người dân và 80% công trình đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Những công trình còn nguyên vẹn trong quần thể di tích chỉ còn rất ít và đều thuộc sở hữu của các gia đình có kinh tế khó khăn. Tất cả các công trình còn lại đều đã được sửa chữa, gia cố để phù hợp với điều kiện sinh hoạt của người dân.

Hiện Ban quản lý di tích mới chỉ tiến thành kiểm kê di tích và tham mưu Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch để tham mưu UBND tỉnh đưa Di tích làng Công Tra vào danh mục di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh. Nếu tỉnh không sớm có biện pháp tích cực để trùng tu, tôn tạo thì với sự tác động của thời tiết và nhất là của con người, di tích làng Công Tra sẽ biến mất.

Thảo Nguyên